آیا می‌دانستید که گیاهی به نام زرشک یا Berberis پیش از قرن هفتم میلادی در جهان شناخته شده نبود؟ در همین قرن و در نیمه شمالی کره زمین، گیاهی منحصر و تازه کشف شد که دانه‌هایی خوراکی دارد. طعم دلچسب و ظاهر متفاوت آن سبب توجه و آغاز پرورش آن توسط انسان بود. برای شما هم زرشک یک عنصر تزئینی در کنار برنج و زعفران است؟ این محصول انتخابی ایده‌آل برای درآمد‌زایی در کمبود امکانات است. گیاه زرشک تفاوت‌های فیزیولوژیکی بسیاری با گیاهان دیگر دارد. این گیاه برای رویش نیاز به نور بسیاری دارد. کاشت درخت زرشک نیازمند شاخصه‌های فوق‌العاده زیادی نیست. بوته‌ی زرشک در روز‌های پایانی فصل بهار و ابتدای فصل تابستان شکوفه می‌دهد. درست در فصل پائیز غنچه‌ها به رنگ زرشکی یا گیلاسی ظاهر می‌شوند. برای کاشت درخت زرشک به چه عناصری نیاز داریم؟ در این مقاله می خواهیم با کاشت درخت زرشک از ابتدا تا انتها آشنا شویم و بدانیم که چه شرایطی برا پرورش آن بهتر است فراهم نماییم.
زمان ایده‌آل برای کاشت درخت زرشک
برای دستیابی به نتیجه‌ی مناسب، می‌توانید در اواخر ماه آبان و یا اوایل ماه آذر نهال زرشک را بکارید. پس از انتقال نهال زرشک به محیط باغ، بهتر است بدون توقف کاشته شده و در خاک قرار گیرند. پس آن نیز باید اولین آبیاری انجام شود. بهترین شیوه کاشت درخت زرشک در هر هکتار، 500 درختچه است. دمایی که زرشک برای رشد نیاز دارد بین 15 تا 18 درجه سانتی‌گراد است. نهال این گیاه نسبت به سرمای زمستان مقاوم است و دوره خواب را می‌گذراند. این گیاه در ماه فروردین و اردیبهشت بهترین دوره رشد را خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: آیا صفر تا صد کاشت گندم را می‌شناسید؟
عناصر مختلف برای کاشت درخت زرشک:
- خاک آهک‌دار با بافت لومی، لومی شنی و شنی لومی
- زمان دریافت نور باید بین 12 تا 14 ساعت باشد
- PH خاک باید در حدود 9 باشد
- با توجه به رطوبت و شرایط آب و هوایی، آبیاری برای گیاه زرشک هر 10 تا 12 روز است. گیاه زرشک در برابر عامل کم آبی بسیار مقاوم است
گام نخست در کاشت درخت زرشک؛ آماده نمودن زمین
گام نخست در کاشت درخت زرشک؛ آماده نمودن زمینیکی از شیوه‌های رایج برای آغاز مراحل کاشت زرشک، استفاده از کود حیوانی به همراه کود شیمیایی است. برای یک هکتار زمین، می‌توان حدود 20 کیلوگرم کود پوسیده را به همراه 200 کیلوگرم کود فسفات آمونیوم استفاده نمود. این ترکیب را می‌توانید در سطح خاک به طور یکنواخت پخش کنید. سپس با شخم عمیق به خاک انتقال دهید. پس از آن اگر نیاز بود می‌توانید با یک شخم سطحی خاک را اصلاح کنید. در زمین جوی‌هایی ایجاد کنید که از یکدیگر حداقل 4 متر فاصله داشته باشند. در این جوی‌ها گودال‌هایی به عمق 50 سانتی‌متر ایجاد کنید.
به این نکته دقت کنید
زرشک این توانایی را دارد که حتی در سنگلاخ و یا با آب شور هم رشد کند و محصول بدهد. این گیاه در نقاط خشک و معتدل می‌روید. اما در صورتی که آب بیش از اندازه شور باشد حتما تاثیر عکس خواهد داشت. بسیاری از کشاورزان ایده‌ای متفاوت را دنبال می‌کنند. آنان به پرورش درخت زرشک در ارتفاعات بیش از 2 هزار متر عقیده دارند. در حال حاضر در بسیاری از مناطق کوهپایه‌ای، پرورش زرشک جریان دارد. بهترین محصول درخت زرشک در شرایط آب و هوایی خشک و کویری است. اما دقت کنید که در شرایط کویری نیاز آبی گیاه باید برطرف شود.
گام دوم؛ قرارگیری نهال زرشک در خاک:
گام دوم؛ قرارگیری نهال زرشک در خاک:نهال زرشک، اگر ریشه‌ی بیش‌تری داشته باشد با خطای کمتر و احتمال سبز شدن بیش‌تری روبرو است. پیشنهاد می‌کنیم نهال زرشک 2 ساله را بکارید چرا که به گفته محققان صد در صد نتیجه مثبت خواهد بود. این نهال در سال نخست خود میوه می‌دهد. در هنگام جایگذاری نهال در خاک، بهتر است آن را تا طوقه در خاک قرار دهید. گودال را به وسیله خاک سطح زمین که آفتاب دیده است پر کنید.
گام سوم در کاشت درخت زرشک؛ داشت
نهال زرشک را به شیوه‌ای رایج در سال نخست کود نمی‌دهند. در صورتی که بذر زرشک را کاشته باشید در اویل ماه فروردین جوانه خواهد زد. جوانه‌های برگ زرشک بی‌دانه، در همین زمان شروع به باز شدن می‌کنند. در ماه اردیبهشت غنچه‌ی زرشک باز شده است و طی 20 روز فرآیند گل‌دهی به طول می‌انجامد. با رسیدن گرما و اوج گیری آن، شاخه‌ها از رشد باز می‌ایستند. اواخر مرداد میوه‌ی زرشک تغیر رنگ خود را آغاز می‌کند. در اواسط ماه شهریور، این گیاه به رنگ قرمز ظاهر می‌شود. هم‌چنین زیر و رو کردن خاک درخچه‌ها معمولا در هنگام خواب گیاه هر 30 روز یک بار با استفاده از بیل انجام می‌شود.
آیا درخت زرشک نیاز به هرس کردن دارد؟
این نکته در کاشت درخت زرشک ارزش بسیاری دارد. فرآیند هرس باید انجام شود تا نرک‌ها، شاخه‌های درهم گره خورده، شاخه‌های خشک شده و شاخه‌های شلوغ حذف شوند. تنها حذف نمودن شاخه‌هایی که خشک یا آسیب دیده هستند کافی نخواهد بود. چرا که بار دهی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
برداشت، مرحله‌ای که در انتظار آن هستید
برداشت، مرحله‌ای که در انتظار آن هستیدمعمولا در اوایل فصل پائیز، دانه های زیبای زرشک به گونه‌ای یکنواخت و یکسان به رنگ گیلاسی ظاهر شده‌اند. این زمان بهترین وقت برای برداشت زرشک است. دقت کنید که درخت زرشک در سال سوم و یا چهارم باردهی را آغاز می‌کند. دانه‌های نارس زرشک برای برداشت مناسب نیستند و طعم گس دارند. بهتر است این محصول در آبان ماه و در دیر‌ترین زمان ممکن برداشت شود تا طعم شیرین‌تری داشته باشد. با استفاده از 3 روش مختلف می‌توان میوه زرشک را از شاخه‌ها چید.
بیشتر بخوانید: جلبک دریایی برای زرشک
3 روش مختلف برای برداشت میوه زرشک:
- بریدن شاخه‌های میوه؛ شاخه بر
- چینش خوشه‌ها با استفاده از دست؛ خوشه چینی
- اعمال ضربه به شاخه‌ها؛ ضربه‌ای
پس از چیدن خوشه‌ها، آن‌ها را به محیطی مناسب انتقال می‌دهند تا فرآیند خشک کردن آن‌ها آغاز شود. روش نخست به وسیله قیچی باغبانی انجام می‌شود. روش دوم معمولا وقت گیر است و به دلیل خار‌های بسیار در شاخه‌ی زرشک، نیاز به افراد حرفه‌ای دارد. این روش کمتر استفاده می‌شود. هم‌چنین در روش سوم با استفاده از چوب‌های بلند به شاخه‌ها ضربه می زنند. این روش در باغ‌های بزرگ قابل استفاده است.
دیگر روش‌های تکثیر زرشک:
- تکثیر زرشک به وسیله قلمه زدن
- تکثیر زرشک به وسیله بذر
- تکثیر زرشک به وسیله خوابانیدن
- تکثیر زرشک به وسیله پاجوش
بدون دیدگاه