فصل قلمه زدن

قلمه زدن از روش های رایج و سریع ، برای تکثیر گیاه است . بسیاری از گیاهان را می توان با قلمه زدن به تعداد های زیاد تکثیر نمود، بدون این که گیاه مادر آسیب دیده و یا مشکلاتی در رشد هر یک ایجاد شود . با این حال، قلمه زدن فرآیندی حساس است که نیاز به رعایت موارد بسیاری دارد . هر گیاه ، نیاز به نوع خاصی از روش قلمه زدن دارد . علاوه بر این ، شرایط نگهداری قلمه ها، فصل قلمه زدن، نکات لازم حین انجام این کار و بسیاری دیگر از نکات ، می توانند در کیفیت انجام کار تاثیر به سزایی داشته باشند  . به نحوی که بی توجهی به هر نکته ، می تواند منجر به خرابی گیاه مادر و قلمه ها شود .

به همین دلیل توصیه می شود پیش از شروع قلمه گیری ، ابتدا به نوع گیاه توجه شده و روش لازم برای انجام این کار صورت بگیرد . سپس در کنار ان ، توجه به شرایط محیطی و ایجاد وضعیت مطلوب ، رشد و سلامت قلمه ها را به همراه خواهد داشت .

قلمه زدن چیست ؟

قلمه زدن در واقع روشی ست که به کمک آن ، چندین گیاه کوچک از گیاه مادر به دست می آید . در این روش ، بدون نیاز به بذر و … ، می توان مستقیما از گیاه مادر ، گیاه های کوچکی را به دست آورد . برای انجام این کار ، بسته به نوع گیاه مورد نظر جهت تکثیر ، بخش هایی از گیاه بریده می شود .

این بخش ها می توانند قسمتی از ریشه ، ساقه  ، و یا حتی برگ گیاه باشند . بعد از برید اصولی قلمه ها ، مجددا با توجه به گیاه مورد نظر ، قلمه ها باید در محیط هایی همچون ظرف آب ، خاک ، ماسه ، پرلیت ، کوکو پیت و یا … قرار بگیرند . در این زمان ، باید تمامی شرایط محیطی مطلوب برای گیاه ایجاد شود . بعضا در برخی شرایط ، می توان از هورمون های ریشه زا نیز برای تسریع ریشه زدن قلمه ها استفاده نمود . پس از گذشت زمان مشخصی ، ریشه های کوچکی از محل بریده شده مشخص می شوند .

در صورت نیاز ، می توان با کمک کود ها و مکمل های گیاهی ، روند رشد ریشه ها را بهبود بخشید ؛ به طوری که در مدت کوتاهی ، نسخه ی  کوچکی از گیاه مادر ، در این قلمه ها ظاهر می شود .

معمولا گیاهان قلمه گرفته شده ، دارای ویژگی هایی مشابه با گیاه مادر می باشند . به عنوان مثال ، در صورت قلمه گرفتن از سانسوریا های سبز ، گیاهان قلمه گرفته شده نیز مشابه با گیاه مادر بوده و مثلا از نوع ابلق نخواهند بود .

بیشتر بخوانید: شرایط قلمه زدن گل کاغذی

 معرفی انواع روش های قلمه گیری

رایج ترین نوع قلمه زدن ، قلمه گیری ساقه است . در این روش ، قلمه ها می توانند از قسمت جوانه و برگ ،  ریشه ، علفی ، سبز ، خشبی و نیمه خشبی ، و .. باشند .

معمولا برای قلمه گیری به این روش ها ، بخش های ذکر شده از گیاه را بریده و آن را درون محلول آب قرار می دهند تا ریشه زایی صورت بگیرد .

برای قلمه زنی علفی ، شاخه های سبز و علفی گیاه انتخاب شده و به طور 10 الی 15 سانتی متر برش می خورند.  این قلمه ها در محل برش خورده معمولا حاوی مقادیری مایع شیره مانند هستند . این مایع از حالت اسیدی برخوردار بوده و بهتر است ابتدا مدت زمانی تا خشک شدن آن صبر کرده و سپس درون محیط رشد قرار داد . قلمه زدن شمعدانی ، داوودی و … از این روش صورت می گیرد .

از دیگر روش های رایج ، می توان به قلمه زنی برگ ها اشاره کرد . در این نوع ، برگ های گیاه از محل بند از روی ساقه جدا شده و درون محیط رشد قرار می گیرند تا ریشه تولید  کنند . زاموفیلیا ، پتوس و … با این روش تکثیر پیدا می کنند .

شرایط مناسب و فصل قلمه زدن

علاوه بر قلمه زدن اصولی ، نگهداری از قلمه ها نیز نیازمند دقت و وسواس است .

ابتدا لازم  به ذکر است که هر گیاه ، در فصل خاصی باید قلمه گرفته شود . قلمه گیری بر اساس گیاه ، مشخص می  کند که قلمه های جوان در چه زمانی دوره   ی نهفتگی را سپری کرده و چه زمانی ریشه زنی را شروع کنند . فصل قلمه زدن  در سلامت قلمه ها بسیار حائز اهمیت است .

بیشتر بخوانید: قلمه زدن گل شفلرا

معمولا رایج ترین زمان برای انجام این کار ، در اواخر پاییز و یا اوایل بهار است . این زمان برای قلمه های جوان و تازه ، بهترین زمان است . چرا که کمک می کند دوره ی  نهفتگی قلمه سریع تر سپری  شده و گیاه در کوتاه ترین زمان ، اماده ی  ریشه زنی باشد .

هرچقدر که قلمه ها ، از ساقه های قدیمی تر و چوبی شده ای گرفته شده باشند ، فصل قلمه زدن  تغییر پیدا می کند . در این شرایط ، قلمه زدن را باید به زمانی موکول کرد که زمان استراحت گیاه است . یعنی اواخر پاییز و زمستان . این شرایط معمولا برای قلمه هایی استفاده می شود که طول عمر آن ها بیش از 1 سال است .

برای انجام این کار ، باید سن گیاه ، شرایط کلی و سلامت گیاه ، و همچنین شرایط محیطی مثل دما و رطوبت را نیز لحاظ نمود . قلمه گیری در فصل هایی که زمان استاندارد برای رشد قلمه نیست ، تنها در صورتی می تواند نتیجه ی مطلوب داشته باشد که فرد ، بتواند محیطی مشابه سازی شده را ایجاد نماید . به عنوان مثال  ، قلمه های در گلخانه های تحت نظر پرورش پیدا کنند ؛ و یا با کمک تجهیزاتی مثل پلاستیک ، رطوبت ساز ها و … ، شرایط محیطی مرتبا تحت نظارت باشد .

در حین نگهداری از قلمه ها ، عواملی همچون نور ، دما ، رطوبت ، تقویت خاک ، دوری از تنش های محیطی مثل جابجایی و … از اهمیت دو چندانی برخوردار هستند .