وبلاگ
تاثیر فروت ست بر درخت انگور
برای هر باغدار انگوری، لحظه گذار از گل به حبه‌های کوچک میوه، حیاتی‌ترین و شاید پراسترس‌ترین مرحله در طول فصل است. این فرآیند که به آن «فروت ست» یا تشکیل میوه می‌گویند، سنگ بنای یک برداشت موفق و پربار را می‌گذارد. در این مرحله حساس، تغییراتی در نهنج گل رخ می‌دهد تا میوه اولیه شکل بگیرد. اما این تازه آغاز راه است. پس از تشکیل، تقسیم سلولی با سرعتی باورنکردنی انجام می‌شود تا ظرفیت نهایی حبه انگور مشخص شود. یک برنامه غذایی هوشمندانه در این بازه زمانی، به خصوص محلول‌پاشی فروت ست، می‌تواند این تقسیم سلولی را تقویت کرده و پتانسیل خوشه‌هایی درشت و باکیفیت را به حداکثر برساند. این برنامه تقویتی فقط برای تاک‌های بارده طراحی شده و برای نهال‌های جوان کاربردی ندارد. در این راهنما، به طور دقیق تأثیر، زمان‌بندی و نحوه اجرای فروت ست برای درخت انگور را بررسی خواهیم کرد.
چرا فروت ست برای انگور یک مرحله حیاتی است؟
بوته انگور برای تبدیل موفقیت‌آمیز گل به میوه، به انرژی و عناصر غذایی خاصی نیاز فوری دارد. در اوایل بهار، دمای پایین خاک و فعالیت کم ریشه‌ها باعث می‌شود که گیاه نتواند این عناصر را به سرعت از زمین جذب کند. در نتیجه، به ذخایر غذایی که در سال گذشته در جوانه‌ها و شاخه‌ها ذخیره کرده، متکی است. یک برنامه فروت ست دقیق، این کمبود را جبران کرده و یک «استارت تغذیه‌ای» قدرتمند برای گیاه فراهم می‌کند. اهمیت این کار در جلوگیری از دو عارضه شایع در انگور خلاصه می‌شود:
- ریزش گل و غوره (Coulure): کمبود انرژی و عناصر کلیدی در زمان گرده‌افشانی باعث می‌شود بسیاری از گل‌ها تلقیح نشده و بریزند و خوشه‌ها تنک و کم‌پشت شوند.
- تشکیل حبه‌های ریز و درشت (Millerandage): تلقیح ناقص منجر به تشکیل خوشه‌هایی با حبه‌های درشت بیدانه در کنار حبه‌های بسیار ریز و недоразвитый می‌شود که کیفیت و بازارپسندی محصول را به شدت کاهش می‌دهد.
عناصر کلیدی در برنامه غذایی فروت ست انگور
برنامه فروت ست یک کود واحد نیست، بلکه یک برنامه تغذیه‌ای هدفمند است که بر تأمین چند عنصر حیاتی از طریق محلول‌پاشی تمرکز دارد. مهم‌ترین این عناصر عبارتند از:
- روی (Zinc): این عنصر پادشاه فروت ست است. روی در تولید هورمون‌های رشد (به‌ویژه اکسین) نقش مستقیم دارد که برای تقسیم سلولی و بزرگ شدن حبه‌ها ضروری است. کمبود روی یکی از دلایل اصلی ریزش گل و تشکیل خوشه‌های نامنظم در انگور است.
- بور (Boron): بور برای جوانه‌زنی لوله گرده و فرآیند تلقیح حیاتی است. بدون بور کافی، حتی با وجود گرده‌افشانی، لقاح به درستی صورت نمی‌گیرد. این عنصر همچنین در انتقال قندها و تشکیل دیواره سلولی نقش دارد.
- ازت (Nitrogen): مقدار کمی ازت به شکل آمینو اسید یا اوره، انرژی لازم برای فعالیت‌های شدید متابولیکی در این مرحله را فراهم می‌کند. البته باید دقت کرد که مصرف بیش از حد ازت نتیجه معکوس داده و با تحریک رشد رویشی، انرژی را از خوشه‌ها دور می‌کند.
استفاده از این عناصر به صورت جداگانه و در قالب یک برنامه غذایی، این مزیت را دارد که می‌توان هر عنصر را با غلظت مؤثر و در زمان دقیق خود به کار برد؛ کاری که با یک کود ترکیبی عمومی امکان‌پذیر نیست.
بهترین زمان اجرای فروت ست انگور: دو پنجره طلایی
زمان‌بندی در محلول‌پاشی فروت ست، کلید موفقیت یا شکست آن است. برای باغات انگور دو بازه زمانی کلیدی وجود دارد:
۱. مرحله اول (اوایل بهار – قبل از گلدهی): این مهم‌ترین مرحله است. محلول‌پاشی باید از زمان ظهور برگ‌های کافی (حدود ۴-۵ برگی) تا درست قبل از باز شدن گل‌ها انجام شود. معمولاً این کار در دو نوبت به فاصله ۳ تا ۵ روز صورت می‌گیرد تا جذب حداکثری تضمین شود. هشدار مهم: هرگز در زمان اوج گلدهی محلول‌پاشی نکنید، زیرا می‌تواند به کلاله گل آسیب زده و در فرآیند گرده‌افشانی اختلال ایجاد کند.
۲. مرحله دوم (پس از برداشت – قبل از خزان): با اینکه جوانه‌های زایشی انگور در همان سال جاری تشکیل می‌شوند، محلول‌پاشی فروت ست پس از برداشت همچنان بسیار مفید است. در این زمان، مواد غذایی محلول‌پاشی شده صرف تقویت خود گیاه، افزایش ذخیره غذایی در ریشه‌ها و شاخه‌ها و آماده‌سازی تاک برای زمستان‌گذرانی و شروعی قدرتمند در بهار سال آینده می‌شود. این کار به نوعی «شارژ مجدد باتری‌های» گیاه است و به مقاومت آن در برابر سرمای زمستان کمک شایانی می‌کند.
نحوه صحیح محلول‌پاشی فروت ست: نکات عملی
برای اینکه محلول‌پاشی شما مؤثر باشد و به گیاه آسیب نرساند، این نکات را رعایت کنید:
- زمان محلول‌پاشی: بهترین زمان، اوایل صبح یا نزدیک غروب است که روزنه‌های برگ باز هستند و دمای هوا پایین‌تر است. هرگز در میانه روز و زیر نور شدید آفتاب محلول‌پاشی نکنید.
- شرایط آب و هوایی: از محلول‌پاشی در روزهای بادی (که محلول را هدر می‌دهد) و یا زمانی که احتمال بارندگی وجود دارد، خودداری کنید.
- کیفیت آب: از آبی با شوری (EC) و pH مناسب استفاده کنید. آب شور یا بسیار قلیایی می‌تواند کارایی جذب کود را به شدت کاهش دهد.
- ترکیب با سموم: در ترکیب کود فروت ست با سموم احتیاط کنید. برخی سموم (به‌ویژه ترکیبات مسی) با کودهای حاوی روی و بور سازگار نیستند و می‌توانند باعث سوختگی برگ‌ها شوند. همیشه قبل از ترکیب در مقیاس بزرگ، یک آزمایش اختلاط‌پذیری در یک ظرف کوچک انجام دهید.
- دوز مصرف: به دوز توصیه‌شده روی برچسب کودها دقت کنید. این مقادیر برای مصرف تکی کود است. اگر چند کود را با هم مخلوط می‌کنید، ممکن است لازم باشد دوزها را تعدیل کنید.
بیشتر بخوانید: محلول پاشی فروت ست
باردهی زیاد، به خصوص در درختان جوان یا مسن، تمام انرژی گیاه را به سمت میوه هدایت می‌کند. این موضوع می‌تواند به قیمت تضعیف گیاه و کاهش شدید باردهی در سال آینده تمام شود. اگر در اوایل فصل متوجه شدید که بار درخت بیش از حد توان آن است، هرس برخی خوشه‌ها (تنک کردن) یک اقدام مدیریتی هوشمندانه برای حفظ تعادل و سلامت بلندمدت تاک خواهد بود.