کاشت زعفران در گلخانه

گیاه زعفران یا طلای سرخ از گران‌بهاترین ادویه‌های جهان است. کاشت این گیاه با ارزش در کشور ایران در استان خراسان صورت می‌گیرد. ولی امروزه در کشورهای مختلف از جمله ایران، با تحقیقات به عمل آمده،  می‌توان زعفران را در گلخانه کاشت. در این مقاله شما دوستان را با کاشت زعفران در گلخانه بیشتر آشنا می‌نماییم.

تاریخچه گیاه زعفران و  مزایای کشت آن

گیاه زعفران با نام علمی (کرکوس ساتیوس) از گران‌ترین ادویه‌های جهان است. این گیاه به شکل جام گلی است،  که از سه گلبرگ و سه کاسبرگ به رنگ بنفش تشکیل شده است. سه پرچم زرد رنگ و کلاله‌ی سه شاخه‌ای قرمز سیر نیز دارد. گیاه زعفران از خانواده‌ی زنبقیان است.

تاریخچه‌ی کشت زعفران در ایران به دوران مادها در نواحی خشک و نیمه خشک کشور برمی‌گردد. گویا این طلای سرخ در دوران حکومت پارت‌ها به سایر کشورها از جمله روم، یونان و چین صادر شده است.

در کشور ایران کاشت زعفران در دوران اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. قطب اصلی کشت زعفران در ایران استان خراسان است. مزایای کشت زعفران عبارتند از:

• زعفران به آب کمی نیاز دارد
• دارای ارزش اقتصادی بسیار بالایی است
• کشت زعفران آسان است
• هزینه کشت زعفران پایین است
• نیازی به چندین بار کشت ندارد
• باعث ایجاد شغل می‌شود
• دارای نقش موثر و مفید در حفاظت از آب و خاک است
• از قسمت‌های مختلف گیاه زعفران در موارد مختلف می‌توان استفاده کرد

کشت زعفران گلخانه‌ای

امروزه کشت زعفران در گلخانه به دو روش (ایروپونیک و هیدروپونیک)، در کشورهای مختلف در حال انجام است و موفقیت‌هایی نیز حاصل شده است. از مزایای کشت گلخانه‌ای زعفران این است که،  از حداکثر فضا جهت کشت استفاده می‌شود. تولید محصول افزایش می‌یابد. محصولات تولید شده بهداشتی و سالم هستند.

بیشتر بخوانید: کود آهن مخصوص درخت پسته

وسایل مورد نیاز برای کشت زعفران گلخانه‌ای

وسایل مورد نیاز برای کاشت زعفران عبارتند از:

• جهت نگهداری پیازها،  به محیط بسته به دور از تابش نور خورشد نیاز است
• جهت انتقال پیازها بعد از گلدهی به زمین، زمین کشاورزی باید وجود داشته باشد
• دستگاه مه پاش یا رطوبت ساز، جهت تامین رطوبت مورد نیاز
• بخاری
• کولر
• قفسه و طبق،  جهت نگهداری پیاز زعفران

مراحل کشت زعفران گلخانه‌ای

مراحل کشت زعفران گلخانه‌ای عبارتند از:

• تهیه پیاز درشت و مرغوب گیاه زعفران

پیاز درشت و مرغوب گیاه زعفران باید بالای 15 گرم وزن داشته باشد. از اواسط خرداد ماه تا اوایل مرداد ماه پیاز مرغوب را می‌توان تهیه نمود. سپس آن‌ها را در محیطی کاملا خشک و خنک به دور از تابش نور خورشید تا اوایل شهریور ماه نگاه‌داری می‌کنند. در این مدت نباید رطوبت به پیاز برسد و دمای مناسب محیط باید مابین 23 تا 27 درجه سانتی‌گراد باشد،  تا از رشد و شکستن خواب تابستانی پیاز‌ها جلوگیری شود.

• آماده سازی سالن کشت

سالنی که برای کشت زعفران در نظر گرفته می‌شود باید مسقف باشد. به شکلی که از تابش نور خورشید به داخل جلوگیری شود. برای ایجاد بستر مناسب برای رشد زعفران،  باید در سالن مورد نظر طبقات و قفسه‌هایی تهیه نمود.  در اواخر شهریور ماه پیازها رو به سالن کشت زعفران انتقال می‌دهند. قبل از انتقال پیاز زعفران به سالن،  باید آن‌ها و سالن را با مواد ضدعفونی تمیز کرد. سپس آن‌ها را در طبقات آماده شده قرار داد.

دمای مناسب در سالن باید 23 الی 25 درجه سانتی‌گراد باشد. رطوبت باید بین 75 تا 85 درصد باشد و محیط باید کاملا تاریک باشد. بعد از اینکه کل پیازچه‌ها رشد کردند، دمای محیط به 17 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. در ماه مهر پیازها شروع به جوانه زنی می‌کنند و باید جوانه‌های فرعی از آن حذف شود زیرا از گل‌دهی گیاه می‌کاهد.

پیاز زعفران در اواخر آبان یا اوایل آذر،  طی 15 تا 20 روز گلدهی می‌کند. در این مدت مدام باید گل‌ها چیده شود و کلاله‌ی قرمز را از گل جدا و با طرق مختلف پاکسازی شود و به بازار عرضه گردد.

• انتقال پیاز زعفران به زمین

بعد از برداشت گل‌های زعفران، می‌توان پیاز را ضدعفونی کرد و جوانه‌های اضافی آن‌را جدا نمود، سپس جهت محصول‌دهی برای سال بعد، آن‌را به زمینی که خاک آن شنی رسی است، انتقال داد. مساحت مناسب برای کاشت هر پیاز باید 10 متر مربع باشد.

 مواد مغذی مورد نیاز برای رشد پیازها را از طرق آبیاری و  یا محلول‌دهی به آن‌ها می‌دهند. لازم به توضیح است که آخرین کوددهی و آبیاری به پیاز زعفران در زمین، اردیبهشت ماه است. دقت نمایید آب مورد نیاز زعفران، باید از طریق اسپری محیطی و یا استفاده از رطوبت محیط، تامین شود و از پاشیدن مستقیم آب به گیاه خودداری گردد.

مزایای کشت زعفران گلخانه‌ای

مزایای کشت زعفران گلخانه‌ای عبارتند از:

• برداشت زعفران با ریسک کمتر و راحت‌تر است
• تولید نسبت به برداشت هزینه کمتری دارد
• در مصرف اب صرفه‌جویی می‌شود
• عیار زعفران و کیفیت ظاهری آن افزایش می‌یابد
• رشد پیازچه‌ها از طریق تنظیم نمودن دما، رطوبت و جلوگیری از تابش نور خورشید، قابل کنترل است

کشت هیدروپونیک (آب کشت) زعفران

کشت هیدروپونیک زعفران یکی از روش‌های گلخانه‌ای کشت زعفران است. در این کشت، گیاه زعفران از دوره رشد کوتاه و سرعت رشد بالایی برخوردار است. در این روش برای کشت به خاک نیاز نیست.

مزایای کشت هیدروپونیک

مزایای کشت هیدروپونیک (آب کشت) عبارتند از:

• از حداکثر فضای گلخانه جهت کشت استفاده می‌شود. کشت به صورت طبقاتی است، در نتیجه تراکم کشت بسیار بالا است
• به آماده‌سازی زمین نیازی نیست، در نتیجه هزینه کاهش می‌یابد
• در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود
• برای مبارزه با بیماری و آفات، هزینه بسیار کمی باید پرداخت شود
• نور خورشید دما و رطوبت به راحتی کنترل می‌شوند

معایب کشت هیدروپونیک

معایب کشت هیدروپونیک عبارتند از:

• به افراد متخصص و سیستم‌های تمام اتوماتیک در این نوع کشت نیاز است. در نتیجه نیاز به سرمایه‌گذاری بالایی دارد
• کیفیت زعفران در مقایسه با نوع سنتی پایین است

کشت ایروپونیک (هواکشت) زعفران 

در کشت ایروپونیک، گیاه زعفران در فضایی بسته و بدون خاک کشت می‌شود. در این روش ریشه‌های زعفران معلق هستند. مواد مغذی از طریق اسپری به گیاه می‌رسد.

مزایای کشت ایروپونیک

مزایای کشت ایروپونیک عبارتند از:

• آفات و بیماری کنترل می‌شود
• از تابش نور خورشید جلوگیری می‌شود
• سم‌پاشی به آسانی و به صورت کنترل شده صورت می‌گیرد
• میزان خرابی پیازها کاهش می‌یابد
• در مصرف آب صرفه جویی می‌شود.
• میزان تولید افزایش می‌یابد
• برداشت محصول نسبت به برداشت آن از خاک آسان‌تر است

معایب کشت ایروپونیک

معایب کشت ایروپونیک عبارتند از:

• نیاز به هزینه بالایی دارد
• زعفران حاصل شده در مقایسه با نوع سنتی، از کیفیت پایین‌تری برخوردار است

بیشتر بخوانید: کاشت درخت هلو

کلام آخر

گیاه زعفران که کاشت آن برای افراد سودآوری به‌همراه دارد، را می‌توان علاوه بر زمین کشاورزی در محیط گلخانه‌ای نیز پرورش داد. در مقاله در مورد مراحل کاشت گیاه زعفران در گلخانه و انواع کاشت‌های گلخانه‌ای زعفران اشاراتی کردیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله بتوانیم راهی برای کسب درآمد بیشتر شما عزیزان پیش‌رو گذاشته باشیم.