وبلاگ
معرفی مهمترین بیماری‌های چغندر قند
چغندر قند یکی از مهم ترین محصولات زراعی در جهان است که از آن به طور گسترده برای تولید شکر و سایر محصولات استفاده میشود. اما این محصول با چالش‌های متعددی در زمینه بیماری‌ها مواجه است که میتواند بر عملکرد و کیفیت آن تأثیر منفی بگذارد. شناسایی و مدیریت صحیح این بیماری‌ها امری حیاتی برای حفظ بهره‌وری و پایداری تولید چغندر قند است.
در این مقاله، به بررسی شش بیماری اصلی چغندر قند پرداخته خواهد شد: پوسیدگی ریشه ناشی از Rhizoctonia، زردی ویروسی، پوسیدگی گردن و طوقه ناشی از Phoma و Aphanomyces، بیماری لکه های قهوه ای برگ، پوسیدگی سفید ناشی از Sclerotinia و مهمترین آن آلودگی به نماتد سیستی. برای هر یک از این بیماری‌ها، عامل بیماری‌زا، علائم، میزان خسارت و راهکارهای کنترل ارائه خواهد شد تا بتوان به مدیریت موثرتر این چالشها در کشت چغندر قند دست یافت.
بررسی رایج‌ترین بیماری‌های چغندر قند
1- پوسیدگی ریشه ناشی از Rhizoctonia:
پوسیدگی ریشه چغندر قند توسط قارچ Rhizoctonia solani ایجاد می شود. این بیماری به طور شایع در مناطق معتدل و سرد رخ میدهد و میتواند خسارت قابل توجهی به محصول وارد کند. علائم بیماری شامل ظهور لکه‌های قهوه ای روی ریشه و طوقه، کاهش رشد و در نهایت پوسیدگی کامل ریشه است. شرایط خاک مرطوب و سرد، فشردگی خاک و آبیاری نامناسب از جمله عوامل مساعدکننده این بیماری هستند. برای کنترل آن میتوان از تناوب زراعی، استفاده از ارقام مقاوم و مدیریت آبیاری و زهکشی بهره گرفت.
2- زردی ویروسی:
زردی ویروسی چغندر قند توسط چند ویروس مختلف از جمله ویروس زردی برگ چغندر، ویروس پیچیدگی برگ و ویروس موزائیک چغندر ایجاد می شود. این بیماری با تغییر رنگ برگها به رنگ زرد یا قرمز مشخص میشود و باعث کاهش رشد گیاه و افت عملکرد می‌گردد. ناقل اصلی این ویروس ها شته های مختلف هستند که با تغذیه از گیاه آلوده، ویروس را به سایر گیاهان منتقل می‌کنند. برای مدیریت این بیماری میتوان از کاشت ارقام مقاوم، مبارزه با ناقلین و استفاده از روش‌های کاشت مناسب مانند فاصله کاشت بیشتر بهره برد.
بیشتر بخوانید : مزایای کود جلبک دریایی برای چغندر قند
3-پوسیدگی گردن و طوقه ناشی از Phoma و Aphanomyces:
پوسیدگی گردن و طوقه چغندر قند دو بیماری مجزا ولی مرتبط هستند که هر دو باعث پوسیدگی و ضعف گیاه می شوند. بیماری ناشی از Phoma با ایجاد لکه های قهوه ای روی گردن و طوقه و پیشروی آن به سمت ریشه مشخص میشود. Aphanomyces نیز باعث پوسیدگی سیاه طوقه و ریشه می‌گردد. این دو بیماری معمولاً در شرایط مرطوب و خنک رخ می‌دهند. استفاده از تناوب زراعی، آهک پاشی خاک و کاشت ارقام مقاوم راهکارهای مهم کنترل این بیماری‌ها هستند.
4-بیماری پوسیدگی سفید ناشی از Sclerotinia:
پوسیدگی سفید چغندر قند یک بیماری قارچی خطرناک است که توسط قارچ Sclerotinia sclerotiorum ایجاد میشود. این بیماری با ایجاد لکه های سفید پنبه ای روی ریشه، ساقه و برگها مشخص میشود. در مراحل پیشرفته، پوسیدگی گیاه و تشکیل اجسام قارچی (اسکلروت) به رنگ سیاه روی بافتهای آلوده دیده میشود. شرایط خنک و مرطوب، تراکم زیاد کشت و آبیاری نامناسب از عوامل مساعدکننده ابتلا به این بیماری هستند. استفاده از ارقام مقاوم، عمق مناسب کاشت، کنترل آبیاری و تناوب زراعی از راهکارهای موثر برای مدیریت این بیماری قارچی است.
5-پوسیدگی قهوه ای ناشی از Alternaria:
پوسیدگی قهوه ای چغندر قند توسط قارچ Alternaria dauci ایجاد میشود. این بیماری با ایجاد لکه های قهوه‌ای روی برگها، ساقه و ریشه مشخص میشود و باعث خشک شدن تدریجی گیاه و کاهش شدید عملکرد می‌گردد. شرایط مرطوب و خنک محیط، وجود بقایای آلوده در خاک و کاشت ارقام حساس از عوامل مساعدکننده شیوع این بیماری هستند. استفاده از ارقام مقاوم، مدیریت آبیاری، تناوب زراعی و سمپاشی های قارچ کش در صورت لزوم راهکارهای کنترل آن محسوب میشوند.
6- بیماری نماتد چغندر قند :
نماتدها انگل‌های کوچک و میکروسکوپی هستند که می‌توانند به ریشه چغندر قند حمله کرده و باعث بروز بیماری شوند. مهمترین گونه نماتد مضر برای چغندر قند، نماتد سیست چغندر قند (Heterodera schachtii) است. این نماتد با ایجاد سیست های کوچک بر روی ریشه، تغذیه از آن و مختل کردن جذب آب و مواد غذایی باعث کاهش شدید رشد و عملکرد محصول می‌گردد. شرایط خاک سبک و ماسه ای، pH پایین و تناوب زراعی نامناسب از عوامل مساعدکننده شیوع این بیماری هستند. استفاده از ارقام مقاوم، تناوب زراعی با گیاهان غیر میزبان، استفاده از روش های مکانیکی و شیمیایی کنترل نماتدها راهکارهای مدیریتی این بیماری محسوب می شوند.
راهکار کنترل بیماری‌های چغندر قند چیست؟
برای کنترل بیماری‌های چغندر قند میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- استفاده از بذر سالم و سازگار با شرایط زمین و آب و هوا.
- تهویه مناسب مزارع و جلوگیری از رطوبت زیاد در خاک.
- مدیریت مناسب آبیاری و جلوگیری از رطوبت زیاد در خاک و برگها.
- کشت تراکمی و فاصله مناسب بین ردیف‌ها برای افزایش ارتفاع و خشکی برگها.
- استفاده از روش‌های تغذیه و مدیریت مناسب خاک و اعمال کودهای آلی و ارگانیک مناسب.
- استفاده از روش‌های فیزیکی و مکانیکی مانند جمع‌آوری و اتلاف علف‌های هرز، استفاده از تناوب کشت مناسب و استفاده از اراضی بارانی.
- استفاده از روش‌های بیولوژیکی مانند استفاده از قارچ‌های مفید، میکروارگانیسم‌ها و حشرات کنترل کننده بیماری‌ها.
- استفاده از روش‌های شیمیایی مانند استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و قارچ‌کش‌ها در صورت لزوم و با رعایت دستورالعمل‌های استفاده.
- مانیتورینگ و آگاهی از شیوع بیماری‌ها و رعایت نکات بهداشتی و فیتوسانیتری در مزارع.
- همکاری با متخصصین و کارشناسان فروشگاه آل کود برای تشخیص، پیشگیری و کنترل بهینه بیماری‌ها.
بهترین کود برای مقام‌سازی چغندر قند در برابر بیماری‌ها
کود پتاس نقش بسیار مهمی در افزایش مقاومت چغندر قند در برابر بیماری‌ها ایفا می‌کند. پتاسیم یکی از عناصر ضروری برای رشد و نمو گیاه است که به طور مستقیم در تقویت سیستم دفاعی چغندر قند نقش دارد. پتاسیم به چندین طریق باعث افزایش مقاومت میشود. اول اینکه پتاسیم در تولید ترکیبات فنلی و آنتی‌اکسیدان‌ها در گیاه نقش دارد که این ترکیبات در مقابله با عوامل بیماری‌زا مؤثرند. همچنین پتاسیم باعث تقویت دیواره سلولی و افزایش ضخامت آن میشود که مانع نفوذ بیماری‌زاها به داخل گیاه می‌گردد.
بیشتر بخوانید : تاثیر اسید هیومیک بر چغندر
علاوه بر این، پتاسیم موجب تحریک سیستم ایمنی گیاه شده و تولید ترکیبات دفاعی را افزایش میدهد. لذا استفاده از کودهای پتاس بالا مانند سولفات پتاسیم یا نیترات پتاسیم به صورت کوددهی پایه یا کوددهی فرعی میتواند به طور مؤثری مقاومت چغندر قند را در برابر بیماری‌ها افزایش دهد.
متخصصان فروشگاه آل کود آماده ارائه مشاوره و راهنمایی برای انتخاب و خرید انواع کودهای ارگانیک، کودهای مایع و سایر محصولات مورد نیاز کشاورزان و باغداران هستند. این کارشناسان با دانش تخصصی خود می‌توانند بر اساس نوع محصول، شرایط اقلیمی و نیازهای خاک، بهترین گزینه‌های کود را پیشنهاد دهند. مشاوره با کارشناسان آل کود به شما کمک می‌کند تا مناسب‌ترین کود را بر اساس نیازهای مزارع یا باغ خود انتخاب کنید و در نتیجه، عملکرد محصولات را به طور مؤثری افزایش دهید.