مقالات

علت گل ندادن درخت گلابی چیست؟

درختان گلابی با میوه‌های آبدار و شیرینشان، نه‌تنها یکی از پرطرفدارترین محصولات باغی را تشکیل می‌دهند، بلکه منظره‌ای خیره‌کننده در فصول مختلف سال ایجاد می‌کنند. اما می‌دانم که بسیاری از باغداران عزیز پس از کلی تلاش و هزینه برای احداث باغ، با این پرسش‌های اساسی و گاهی نگران‌کننده روبرو می‌شوند: “چرا درخت گلابی ما بار نمی‌دهد؟” یا “چند سال باید برای شروع باردهی گلابی صبر کنیم؟” علت گل ندادن درخت گلابی یا عدم باردهی آن می‌تواند به دلایل پنهان و متعددی مربوط باشد که شناسایی و درمان به‌موقع آن‌ها، کلید دستیابی به برداشت‌های اقتصادی و افزایش کیفیت محصول است.
این مقاله از آل کود، با هدف راهنمایی شما کشاورزان و باغداران عزیز نوشته شده تا به بررسی عمیق 7 دلیل پنهان گل ندادن درخت گلابی بپردازیم و راه حل‌های فوری و مؤثر را با استفاده از کودهای مایع نانو آل کود ارائه دهیم. با ما همراه باشید تا پاسخ پرسش‌هایتان را پیدا کنید و با یک مدیریت صحیح و دلسوزانه، باغی پرثمر و شاداب داشته باشید.

فهرست مطالب این مقاله

اول قدم: بیایید با درخت گلابی و نیازهای اولیه‌اش رفیق شویم

درختان گلابی عموماً آسان‌تر از سیب رشد می‌کنند و آفات و بیماری‌های کمتری دارند. اما برای رسیدن به بهترین عملکرد، نیازمند مراقبت‌های پایه‌ای و اصولی هستند که نباید از آن‌ها غافل شد.

1. شرایط اقلیمی و خاکی ایده‌آل

  • خاک: گلابی طیف وسیعی از خاک‌ها را تحمل می‌کند، اما بهترین خاک برای این درخت، خاک با بافت لومی یا لوم شنی، حاصلخیز و با زهکشی مناسب است. یادتان باشد احداث باغ در خاک‌های آهکی می‌تواند باعث رشد کم، باردهی پایین و دیرباردهی شود و درخت را نسبت به بیماری‌هایی مانند آتشک آسیب‌پذیرتر کند.
  • آب و هوا: گلابی به نور کامل آفتاب و آب‌وهوای معتدل نیاز دارد. عدم نور کافی می‌تواند باعث عدم رسیدگی خوب میوه شود.

2. نیازهای آبیاری اصولی درخت گلابی

آبیاری دقیق و متعادل برای حفظ سلامت و تضمین باروری این درختان از اهمیت بالایی برخوردار است. این موضوع را خیلی جدی بگیرید.

    • نهال‌های جوان: در یک سال ابتدایی کاشت باید به‌صورت منظم (هفته‌ای یک یا دو بار) آبیاری شوند تا ریشه‌ها به‌خوبی در خاک تثبیت شوند.
    • درختان بالغ: با رشد و بلوغ درخت، ریشه‌ها عمیق‌تر و گسترده‌تر می‌شوند و توانایی درخت برای دسترسی به آب‌های زیرزمینی بهبود می‌یابد. در این مرحله، فرکانس آبیاری می‌تواند کاهش یابد، اما باید به میزان کافی آب داده شود.
  • نکات مهم: آبیاری بیش‌ازحد می‌تواند به ریزش برگ‌ها و پوسیدگی طوقه منجر شود. کم‌آبی نیز باعث پژمردگی و ضعف می‌شود. اواخر تابستان یا پاییز زمان مناسبی برای آبیاری زیاد درخت گلابی نیست. آبیاری بعد از اتمام مهر باید متوقف شود تا درخت دچار آسیب ناشی از یخبندان و سرمازدگی نشود.

3. هرس: حفظ فرم و افزایش باروری

هرس درخت گلابی اهمیت زیادی در باردهی، میوه‌دهی و پاجوش دارد و نیاز درخت به مواد و عناصر غذایی را کمتر می‌کند. دوستان، هرس کردن یک هنر است و اگر اصولی انجام نشود، به جای کمک، به درخت آسیب می‌زند. اگر واقعاً می‌خواهید این هنر را عمیق یاد بگیرید، پیشنهاد دوستانه من این است که حتماً راهنمای قدم به قدم هرس درخت انجیر ما را مطالعه کنید؛ اصول کلی آن گره از کارتان باز می‌کند.

  • هدف: حذف شاخه‌های اضافی درختان (ضعیف، خشک، بیمار، آفت‌زده یا روبه داخل) برای کاهش کیفیت محصول (ناشی از رشد بالای شاخه‌ها)، گسترش متوازن شاخه‌ها، افزایش قدرت و استحکام و حفظ سلامت، نور و هوای کافی.
  • زمان: بهترین فصل برای هرس درخت گلابی، در فصل بهار و تابستان است. نباید در فصل سرد هرس درخت گلابی انجام شود، زیرا شیره درخت یخ‌زده و می‌تواند باعث آسیب به بافت شود و رطوبت در محل برش، احتمال شیوع بیماری‌ها و آفات را افزایش می‌دهد.

7 دلیل پنهان که چرا درخت گلابی شما گل یا میوه نمی‌دهد

چنانچه درخت گلابی شما بار نمی‌دهد یا گل نمی‌دهد، دلایل متعددی ممکن است در میان باشد که درک آن‌ها به یافتن راه حل درست کمک می‌کند:

1. سن و رقم درخت و بلوغ ناکافی

اگر نهال گلابی شما هنوز به بار ننشسته است، ممکن است به دلیل نرسیدن به سن بلوغ باشد. ارقام پیوندی گلابی معمولاً از سن ۲ تا ۳ سالگی باردهی خود را آغاز می‌کنند، در حالی که ارقام بومی و بذری ممکن است تا ۴ تا ۶ سالگی نیز به تأخیر بیفتند. این موضوع فقط مختص گلابی نیست، برای همین اگر می‌خواهید درک بهتری از زمان میوه‌دهی درختان مختلف داشته باشید، از من به شما نصیحت، حتماً یک نگاهی به مقاله کامل ما در مورد اینکه درخت سنجد بعد از چند سال میوه می‌دهد؟ بیندازید. تجربه به من ثابت کرده این مقایسه می‌تواند دید خوبی به شما بدهد. انتخاب ارقام پربار و زودبازده (مانند ارقام پیوندی) برای افزایش باردهی و کاهش انتظار ضروری است.

2. گرده‌افشانی ناکافی: راز میوه‌دهی گلابی

درختان گلابی عمدتاً دگرگرده‌افشان هستند؛ یعنی برای تولید میوه به گرده‌افشانی از درختان دیگر نیاز دارند. نبود پایه گرده‌افشان (با نسبت مناسب ۱ به ۱۰ درخت بارده)، ناسازگاری گرده تولید شده با گل ماده، عدم همخوانی زمان باز شدن گل‌های نر و ماده، کمبود زنبور عسل و شرایط نامساعد جوی (باد سرد و بارندگی در زمان گلدهی در اوایل فروردین و اوایل اردیبهشت) می‌توانند مانع از گرده‌افشانی موفق شوند و علت ریزش گل بادام (گلابی) باشند.

3. کمبود مواد مغذی و تغذیه نامناسب

درختان گلابی برای رشد و تولید میوه به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند. اگر برنامه کودی کاملی برای درختان باغ خود نچیده باشید یا کمبودهای عناصر غذایی موجود در خاک قبل از کاشت نهال تأمین نشده باشد، درخت ممکن است بعد از چند سال باردهی، میزان گلدهی آن کاهش یابد یا حتی کاملاً گل ندهد. داشتن یک برنامه کودی دقیق، مثل داشتن نقشه گنج برای رسیدن به محصول باکیفیت است. برای اینکه ببینید یک برنامه جامع چطور می‌تواند معجزه کند، پیشنهاد می‌کنم نگاهی به مقاله کوددهی گردو: برنامه کامل تغذیه برای افزایش تناژ بیندازید تا با چارچوب کار کاملاً آشنا شوید. عناصری مانند روی، بور و نیتروژن تأثیر زیادی بر باردهی درختان داشته و کمبود آن‌ها می‌تواند سبب بار ندادن یا ریزش شکوفه‌ها شود.

4. تنش‌های محیطی و اقلیمی

  • نیاز سرمایی: گلابی برای باردهی به تأمین نیاز سرمایی احتیاج دارد. اگر در منطقه‌ای کاشته شود که نیاز سرمایی آن تأمین نشود، باردهی نخواهد داشت.
  • تنش دمایی: گرم شدن بیش از اندازه و مورد تحمل گیاه و یا سرد شدن دما در زمان شکوفه‌دهی سبب ریزش شکوفه‌ها می‌شود. سرمای دیرهنگام بهاره (اواخر فروردین) یکی از مهم‌ترین دلایل بار ندادن ارقام حساس گلابی در مناطق معتدله است.
  • عدم دریافت نور خورشید: در صورتی که درختان نور مناسب دریافت نکنند به باردهی نمی‌رسند. کاشت متراکم یا کاشت در باغچه‌های کوچک با سایه‌اندازی درختان دیگر می‌تواند علت گل ندادن درخت گلابی باشد.

5. آبیاری نامناسب و عمق کاشت نادرست نهال

  • آبیاری نامناسب: آبیاری بیش از حد یا کم‌آبی هر دو می‌توانند به درخت گلابی آسیب برسانند و علت میوه ندادن درخت گلابی شوند.آبیاری درخت گلابی باید به طور منظم و متناسب با نیاز درخت انجام شود. به‌ویژه در سال‌های اول انتقال به زمین اصلی، آبیاری کافی و صحیح حیاتی است.
  • عمق کاشت نادرست: در صورتی که در زمان کاشت نهال گلابی قسمت طوقه زیر خاک قرار بگیرد یا نهال سطحی کاشته شود، باردهی درخت گلابی را می‌تواند تا چند سال به تأخیر بیندازد. این مشکل به ریشه آسیب زده و انرژی درخت را صرف ترمیم خود می‌کند.

6. هرس غیر اصولی و مدیریت ضعیف تاج پوشش

هرس نامناسب و بدون رعایت اصول می‌تواند به درخت گلابی آسیب برساند و باعث کاهش باردهی آن شود. هرس غیر اصولی می‌تواند نیروی درخت را صرف رشد شاخه‌های زائد کند و در فرآیند گلدهی و میوه‌دهی اختلال ایجاد نماید. تراکم بالای شاخه‌ها می‌تواند مانع رسیدن نور و هوای کافی به داخل تاج درخت شود و در نتیجه علت گل ندادن درخت گلابی باشد.

7. خسارت آفات و بیماری‌ها

آفات و بیماری‌هایی که سبب ضعف و کاهش رشد درختان گلابی شوند، می‌توانند به شدت در زمان و میزان باردهی درختان گلابی تأثیر بگذارند. آفات مکنده (مانند شته‌ها، کنه‌ها، عسلک گلابی)، آفات ریشه (مانند کرم سفید ریشه) و بیماری‌های پوسیدگی طوقه و ریشه (مانند قارچ آرمیلاریا و فایتوفتورا)، نماتدها و بیماری آتشک، از جمله تهدیدات اصلی هستند که می‌توانند باعث تأخیر در باردهی یا بار ندادن درخت گلابی شوند.

راه حل فوری با کودهای نانو آل کود: برنامه جامع تغذیه برای افزایش باردهی گلابی

برای افزایش باردهی درخت گلابی و غلبه بر مشکل گل ندادن درخت گلابی، یک برنامه کودی مناسب برای درخت گلابی با استفاده از محصولات مایع نانو آل کود ضروری است. خیالتان راحت، این راهکارها با جذب سریع و کارایی بالا، به تقویت سلامت و باروری درخت شما کمک می‌کنند:

1. تقویت جوانه‌زنی و گلدهی با کود مایع نانو فروت ست آل کود

کود مایع نانو فروت ست آل کود، ترکیبی از عناصر روی، بور، آمینواسید، فسفر، آهن و نیتروژن است که همگی در افزایش گلدهی و تبدیل بیشتر گل به میوه نقش اساسی دارند. استفاده از این کود در مرحله تورم جوانه‌ها و قبل از گلدهی، به تقویت جوانه‌ها، افزایش مقاومت درخت در برابر سرما و تنش‌ها و تشکیل میوه‌های سالم کمک می‌کند. مطمئن باشید، اگر به دنبال یک راه‌حل عملی و تست‌شده برای این مرحله حساس هستید، حتماً سری به صفحه کود فروت ست ما بزنید. این انتخاب، شما را از آزمون و خطاهای زیاد نجات می‌دهد و گره‌گشای کارتان خواهد بود.

2. تغذیه متعادل برای رشد همه‌جانبه با NPK و مولتی کمپلکس مایع نانو آل کود

کود مایع نانو مولتی کمپلکس و کودهای کامل آل کود (مانند فرمولاسیون ۲۰-۲۰-۲۰ یا ۱۰-۵۲-۱۰)، عناصر درشت و ریزمغذی مورد نیاز درخت گلابی را فراهم می‌کنند. این کودهای کامل، مثل یک وعده غذایی مقوی برای درخت شما هستند. برای دیدن تنوع فرمولاسیون‌ها و انتخاب بهترین گزینه برای باغتان، حتما نگاهی به دسته کودهای NPK ما بیندازید. این کودها به رشد شاخ و برگ (نیتروژن)، توسعه ریشه (فسفر) و مقاومت طبیعی در برابر بیماری‌ها (پتاسیم) کمک کرده و به بهبود متابولیسم و افزایش تناژ تولید محصول منجر می‌شوند.

3. ریشه‌زایی قوی و سلامت خاک با فسفر بالا و هیومیک اسید مایع

کود مایع نانو فسفر بالا نقش مهمی در ریشه‌زایی، حفظ درخت در برابر تنش‌های محیطی و افزایش گلدهی دارد. استفاده از هیومیک اسید مایع نیز به بهبود ساختار خاک، افزایش فعالیت میکروبی و جذب بهتر عناصر غذایی از خاک کمک می‌کند. خیالتان راحت، برای اصلاح ساختار خاک و افزایش جذب مواد غذایی، هیچ چیز مثل یک هیومیک اسید باکیفیت جواب نمی‌دهد. می‌توانید مشخصات و مزایای بهترین گزینه‌ها را در دسته قیمت و خرید کود هیومیک اسید ببینید و با اطمینان انتخاب کنید.

4. رفع کمبود ریزمغذی‌ها و افزایش مقاومت با کودهای مایع آل کود

  • آهن مایع: برای مقابله با کمبود آهن (که با زرد شدن برگ‌ها مشخص می‌شود)، استفاده از کود آهن کلاته به همراه هیومیک اسید می‌تواند جذب آهن را بهبود بخشد. زردی برگ‌ها یک زنگ خطر جدی برای کمبود آهن است. برای درمان سریع و موثر این مشکل، حتماً از کودهای آهن تخصصی استفاده کنید. ما در دسته قیمت و خرید کود آهن مایع محصولاتی را گردآوری کرده‌ایم که امتحان خود را پس داده‌اند.
  • کلسیم مایع: برای افزایش سایز میوه و جلوگیری از ترک‌خوردگی میوه، محلول‌پاشی کود نانو کلسیم بالا توصیه می‌شود.
  • گوگرد مایع: گوگرد برای درخت گلابی به عنوان یک اقدام پیشگیرانه قبل از ورود آفات باید در نظر گرفته شود. همچنین به افزایش استحکام پوست میوه، کاهش تبخیر آب‌میوه و کاهش سمیت خاک کمک می‌کند.
  • سیلیکات پتاسیم مایع: برای افزایش مقاومت درخت در برابر تنش‌های محیطی مانند سرمازدگی و خشکی.

برنامه کودی پیشنهادی آل کود برای درمان گل ندادن درخت گلابی

این برنامه جامع، یک نقشه راه برای استفاده از کودهای مایع در مراحل کلیدی رشد درخت گلابی است. البته یادتان باشد دوزهای دقیق باید بر اساس نتایج آزمایش خاک و مشاوره کارشناسان آل کود تعیین شود.

مرحله رشد زمان مصرف نحوه مصرف نوع کود مقدار پیشنهادی عمومی (در هکتار یا در هزار لیتر آب)
قبل از آغاز فصل رشد / آماده‌سازی خاک اواخر پاییز / اوایل بهار آبیاری عمیق / چالکود مایع هیومیک اسید + فسفر بالا + گوگرد مایع ۵ تا ۱۰ لیتر هیومیک اسید + ۱۰ تا ۱۵ لیتر فسفر بالا + ۵ تا ۷ لیتر گوگرد در هکتار
تورم جوانه‌ها و قبل از گلدهی اواخر اسفند محلول‌پاشی فروت ست + آمینواسید ۱ تا ۲ لیتر فروت ست + ۱ تا ۲ لیتر آمینواسید در هزار لیتر آب
بعد از گلدهی و تشکیل میوه اولیه اواخر فروردین تا اواسط اردیبهشت آبیاری / محلول‌پاشی کود کامل ۲۰-۲۰-۲0 + ریزمغذی کامل + منیزیم ۱۰ تا ۱۵ لیتر NPK + ۵ لیتر ریزمغذی + ۳ تا ۵ لیتر منیزیم در هکتار (آبیاری)
یا ۱ تا ۲ لیتر NPK + ۱ لیتر ریزمغذی + ۰.۵ تا ۱ لیتر منیزیم در هزار لیتر آب (محلول‌پاشی)
مرحله فندقی شدن و بزرگ شدن میوه اواخر اردیبهشت تا اواسط تیر آبیاری / محلول‌پاشی پتاسیم بالا + کلسیم + آهن + روی ۵ تا ۱۰ لیتر پتاسیم بالا + ۲ تا ۵ لیتر آهن + ۲ تا ۴ لیتر روی در هکتار (آبیاری)
یا ۱ تا ۲ لیتر پتاسیم بالا + ۱ تا ۱.۵ لیتر کلسیم + ۰.۵ تا ۱ لیتر آهن + ۰.۵ تا ۱ لیتر روی در هزار لیتر آب (محلول‌پاشی)
پر شدن و رسیدگی میوه تیر تا شهریور آبیاری / محلول‌پاشی پتاسیم بالا + سیلیکات پتاسیم. پتاسیم، کلید درشتی و شیرینی میوه است. اگر می‌خواهید محصولی بازارپسند و خوش‌طعم داشته باشید، سرمایه‌گذاری روی یک کود پتاس بالا یک انتخاب هوشمندانه است. می‌توانید بهترین‌ها را در صفحه قیمت و خرید کود پتاس بررسی کنید. ۱۰ تا ۱۵ لیتر پتاسیم بالا در هکتار (آبیاری)
یا ۲ تا ۳ لیتر پتاسیم بالا + ۱ تا ۲ لیتر سیلیکات پتاسیم در هزار لیتر آب (محلول‌پاشی)
پس از برداشت مهر تا آبان محلول‌پاشی / آبیاری فروت ست + پتاسیم بالا ۲ تا ۳ لیتر فروت ست در هزار لیتر آب (محلول‌پاشی)
یا ۵ تا ۱۰ لیتر پتاسیم بالا در هکتار (آبیاری)

مدیریت زراعی مکمل برای باردهی حداکثری گلابی

برای افزایش باردهی درخت گلابی، علاوه بر تغذیه، مدیریت صحیح سایر عوامل زراعی نیز حیاتی است:

  • آبیاری متناسب: آبیاری منظم و متناسب با نیاز درخت (نه بیش از حد، نه کم) به‌ویژه در زمان سفت شدن مغز میوه (از اوایل تیر تا اواسط مرداد).
  • هرس اصولی: هرس در بهار و تابستان برای حذف شاخه‌های مزاحم و بهبود نورگیری و تهویه. بهترین روش کوددهی درخت گلابی استفاده از روش چالکود مایع نانو است که عناصر ضروری را در عمق خاک و نزدیک ریشه فراهم می‌کند.
  • کنترل آفات و بیماری‌ها: آفات و بیماری‌های مختلفی می‌توانند به درخت گلابی آسیب برسانند و علت میوه ندادن درخت گلابی شوند. مقابله با آفاتی مانند پسیل گلابی، شته و کنه‌ها، و بیماری‌هایی مانند آتشک (که میوه‌ها را قهوه‌ای مایل به قرمز می‌کند) با برنامه کنترل شیمیایی (در صورت لزوم) همراه با رعایت بهداشت باغ و تقویت درخت با کودهای مایع آل کود ضروری است. دوستان، خیلی‌ها مرحله پس از برداشت را نادیده می‌گیرند و سال بعد ضربه‌اش را می‌خورند. برای درک عمیق اهمیت این موضوع، حتماً مقاله ما در مورد کوددهی پس از برداشت میوه های هسته‌دار را بخوانید، اصول آن برای گلابی هم کاملاً کاربردی است.
  • اصلاح خاک: استفاده از خاکستر چوب (با احتیاط و بر اساس آزمایش خاک) می‌تواند به تنظیم pH و تأمین برخی مواد مغذی کمک کند. هیومیک اسید مایع نیز در اصلاح ساختار و pH خاک مؤثر است. ما یک مقاله تخصصی و کامل در این باره داریم که خواندنش را به شدت توصیه می‌کنم، چون به شما نشان می‌دهد چطور این عنصر جادویی می‌تواند خاک شما را زنده کند. حتما مطلب اسید هیومیک برای درخت گلابی را ببینید.

سخن پایانی: با آل کود، باغ گلابی پرثمر و شاداب خواهید داشت

در پایان، می‌توان گفت که سلامت و باروری درخت گلابی به مجموعه‌ای از عوامل مهم بستگی دارد که از آبیاری مناسب گرفته تا انتخاب دقیق کود مناسب برای درخت گلابی را شامل می‌شود. ما با هم دیدیم که چگونه نیازهای تغذیه‌ای درختان در مراحل مختلف رشد متفاوت است و چگونه کودهای مایع نانو آل کود می‌توانند بر کیفیت و کمیت محصول تأثیر بگذارند.
علت گل ندادن درخت گلابی یا عدم باردهی آن، با یک رویکرد علمی و محصولات پیشرفته قابل حل است. با بهره‌گیری از دانش روز، مشاوره‌های تخصصی و محصولات با کیفیت، می‌توانید به بهترین نحو از درختان گلابی خود مراقبت کرده و محصولاتی با کیفیت بالا برداشت کنید. ما در آل کود کنار شما هستیم تا باغ گلابی شما را به منبعی از میوه‌های شیرین و باکیفیت تبدیل کنیم.

سوالات متداول

۱. علت اصلی “گل ندادن درخت گلابی” چیست؟

علت گل ندادن درخت گلابی می‌تواند ناشی از عواملی مانند نرسیدن به سن بلوغ، گرده‌افشانی ناکافی، کمبود مواد مغذی (به‌ویژه روی، بور و نیتروژن)، تنش‌های محیطی (سرمازدگی دیررس بهاره، عدم نور کافی)، آبیاری یا هرس نامناسب، و خسارت آفات و بیماری‌ها باشد. تشخیص دقیق با آزمایش خاک و مشاوره با کارشناسان آل کود صورت می‌گیرد.

۲. چه کودهایی به افزایش باردهی و تقویت گلدهی درخت گلابی کمک می‌کند؟

برای افزایش باردهی و تقویت گلدهی، کودهای مایع نانو فروت ست (حاوی روی و بور)، مولتی کمپلکس مایع، و فسفر بالا توصیه می‌شوند. این کودها به تحریک جوانه‌زنی، افزایش مقاومت و بهبود تبدیل گل به میوه کمک می‌کنند.

۳. آیا آبیاری زیاد می‌تواند باعث ریزش گل درخت گلابی شود؟

بله، آبیاری بیش از حد، به‌ویژه در مرحله گلدهی، می‌تواند به ریشه‌ها آسیب رسانده و منجر به ریزش گل و در نهایت علت میوه ندادن درخت گلابی شود. آبیاری درخت گلابی باید منظم و متناسب با نیاز درخت باشد.

۴. علائم کمبود آهن در درخت گلابی چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟

کمبود آهن در درخت گلابی معمولاً با زرد شدن برگ‌های جوان (کلروز) مشخص می‌شود. برای مقابله با این مشکل، محلول‌پاشی کود مایع نانو آهن به همراه هیومیک اسید مایع توصیه می‌شود که جذب آهن را بهبود می‌بخشد و به سرعت علائم کمبود را رفع می‌کند.

این مقالات هم می‌تواند حسابی به کارتان بیاید:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *