افزایش باردهی درخت زیتون

درخت زیتون دارای منافع اقتصادی بسیار فراوانی برای باغداران است. زیتون علاوه بر مصرف خوراکی در ساخت دارو و شوینده‌های بهداشتی نیز بسیار کاربرد دارد. از این رو جهت افزایش باردهی درخت زیتون باید از کودهایی که حاوی مقادیر بالایی از نیتروژن، پتاسیم، بور و منیزیم هستند، استفاده نمود مانند کود پتاس و کود npk . در این مقاله شما را با این درخت بسیار مفید و روش‌های افزایش باردهی آن بیشتر آشنا می‌کنیم.

درخت زیتون

درخت زیتون گیاهی از خانواده زیتونیان است و دارای انواع مختلفی است. این گیاه به صورت درختچه‌ای کوتاه رشد می‌کند و دارای باردهی خوبی است. گلدهی درخت در فصل بهار انجام می‌شود.  زیتون جزو گیاهان همیشه سبز است و دارای عمر طولانی است. اگر درخت رشد نکند به وسیله‌ی پاجوش‌هایی که تولید کرده است، مجدد رشد می‌کند. دارای ارزش اقتصادی بسیار بالایی است و خواص درمانی و دارویی نیز دارد. برگ درخت زیتون رنگ سبز تیره و باریک و ضخیم است. قسمت روی آن صاف و سطح زیر آن کرک دارد. دارای رشد متوسطی است و از چوب‌ آن به دلیل جلا‌پذیر بودن در صنعت چوب استقاده می‌شود.

عمر درخت زیتون

پاسخ کوتاه: درخت زیتون می‌تواند صدها و حتی هزاران سال عمر کند و به همین دلیل نماد استقامت و طول عمر است.

درخت زیتون یکی از قدیمی‌ترین و مقاوم‌ترین درختان جهان است. در شرایط ایده‌آل، یک درخت زیتون به راحتی می‌تواند بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ سال عمر کرده و به طور مداوم محصول دهد. با این حال، نمونه‌های بسیار قدیمی‌تری نیز در سراسر منطقه مدیترانه وجود دارند که عمر آن‌ها به بیش از ۲۰۰۰ سال می‌رسد. این عمر طولانی به توانایی درخت در بازسازی خود از طریق پاجوش‌ها، حتی پس از آسیب دیدن تنه اصلی، بستگی دارد. به همین دلیل، درخت زیتون نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر فرهنگی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.

افزایش باردهی درخت زیتون

انواع درخت زیتون

درخت زیتون دارای انواع و ارقام مختلفی است. از جمله انواع ایرانی آن عبارتند از:

• زیتون زرد
• روغنی
• ماری
• شنگه
• فیشمی
• دزفولی

آیا درخت زیتون نر و ماده دارد؟

پاسخ کوتاه: خیر، بیشتر ارقام درخت زیتون خودگرده‌افشان هستند و برای میوه دادن نیازی به درخت نر و ماده جداگانه ندارند.

گل‌های درخت زیتون کامل هستند، یعنی هم اندام نر (پرچم) و هم اندام ماده (مادگی) را روی یک گل دارند. به همین دلیل، یک درخت به تنهایی می‌تواند گرده‌افشانی کرده و میوه تولید کند. البته در برخی موارد، کاشت یک رقم زیتون دیگر در نزدیکی باغ می‌تواند به “دگرگرده‌افشانی” کمک کرده و منجر به افزایش تعداد و کیفیت میوه‌ها شود، اما برای باردهی اولیه، وجود درخت نر و ماده الزامی نیست.

سن باردهی درخت زیتون

پاسخ کوتاه: درخت زیتون معمولاً بین ۳ تا ۵ سالگی شروع به میوه دادن می‌کند، اما باردهی اقتصادی و قابل توجه آن از سال هفتم یا هشتم به بعد آغاز می‌شود.

این زمان‌بندی به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای مثال، نهالی که از طریق قلمه تکثیر شده باشد، زودتر از نهالی که از بذر رشد کرده به بار می‌نشیند. همچنین، شرایط محیطی مانند کیفیت خاک، میزان آبیاری، تغذیه مناسب و هرس اصولی می‌توانند این فرآیند را تسریع کرده و درخت را زودتر به مرحله باردهی اقتصادی برسانند.

بیشتر بخوانید: تاثیر کود ۱۰x شوک بر کاهو

شرایط مناسب برای پرورش درخت زیتون

درخت زیتون برای پرورش و رشد نیاز به شرایط مناسب دارد. این شرایط عبارتند از:

• آب و هوای مناسب

درخت زیتون در مناطقی که زمستان‌های معتدل و تابستان‌های گرم و خشک طولانی دارند، رشد خوبی دارد. این درخت در برابر سرما و یخبندان مقاومت کمی دارد.

• خاک مناسب

خاک مناسب برای رشد درخت زیتون اسیدی است. البته این درخت در خاک‌های لومی شنی نیز قابل رشد است. این درخت در خاک‌های شور نیز مقاومت متوسطی دارد.

• آبیاری مناسب

درخت زیتون به آبیاری متوسط در حدی که خاک مرطوب باشد نیاز دارد. آبیاری بیش از حد سبب آسیب رساندن به درخت می‌شود. این درخت نسبت به خشکی مقاومت دارد.

افزایش باردهی درخت زیتون

روش تکثیر درخت زیتون

درخت زیتون از طریق سه روش قابل تکثیر است:

• تکثیر از طریق خواباندن شاخه
• تکثیر از طریق پیوند زدن
• تکثیر از طریق قلمه زنی
• تکثیر از طریق پاجوش زدن

علت میوه ندادن درخت زیتون

پاسخ کوتاه: اصلی‌ترین دلایل میوه ندادن درخت زیتون شامل سن کم درخت، هرس نادرست، کمبود مواد مغذی، آبیاری نامناسب (زیاد یا کم)، و شرایط آب و هوایی نامساعد مانند سرمای دیررس بهاره است.

اگر درخت زیتون شما با وجود داشتن شرایط مناسب، میوه نمی‌دهد، دلایل زیر را بررسی کنید:

• سن کم درخت: همانطور که گفته شد، درخت باید به سن بلوغ (حداقل ۳-۵ سال) برسد تا توانایی میوه‌دهی داشته باشد.
• هرس غیراصولی: حذف شاخه‌هایی که قرار است در سال آینده میوه دهند، یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات است. هرس بیش از حد و شدید نیز می‌تواند درخت را وارد فاز رشد رویشی کرده و باردهی را به تأخیر بیندازد.
• تغذیه نامناسب: کمبود عناصر کلیدی مانند پتاسیم و بور به طور مستقیم روی تشکیل گل و میوه تأثیر منفی می‌گذارد.
• آبیاری اشتباه: تنش آبی در زمان گلدهی و تشکیل میوه باعث ریزش گل‌ها و میوه‌های کوچک می‌شود. آبیاری بیش از حد نیز به ریشه‌ها آسیب می‌زند.
• سرمای بهاره: اگر در فصل بهار و زمان باز شدن شکوفه‌ها، یخبندان یا سرمای شدیدی رخ دهد، گل‌ها از بین رفته و میوه‌ای تشکیل نخواهد شد.

هرس درخت زیتون

یکی از راه‌کارها جهت افزایش باردهی درخت زیتون هرس کردن آن است. هرس به معنی حذف شاخ و برگ‌های اضافی از روی درخت به منظور شکل دهی و ایجاد فضای مناسب برای رشد و تغذیه سایر شاخه‌ها است. هرس درخت زیتون از همان لحظه که درخت را در زمین می‌کارند، قابل انجام است. البته هنگام هرس نباید شاخه‌های بیرونی از درخت جدا شوند.

کوددهی جهت افزایش باردهی درخت زیتون

کوددهی مناسب یکی دیگر از ستون‌های اصلی برای رسیدن به محصولی باکیفیت و پربار است. عناصر مغذی نیتروژن، پتاسیم، منیزیم و بور بیشتر از سایر عناصر در افزایش باردهی درخت زیتون موثر است.

بهترین کود برای درخت زیتون

پاسخ کوتاه: بهترین کود برای درخت زیتون، یک کود مایع کامل است که حاوی نسبت متعادلی از نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) به همراه عناصر ریزمغذی ضروری مانند بور (B) و منیزیم (Mg) باشد.

استفاده از کودهای مایع کامل این مزیت را دارد که عناصر غذایی به سرعت از طریق ریشه (همراه با آبیاری) یا برگ‌ها (به صورت محلول‌پاشی) جذب می‌شوند و نیازهای درخت را در مراحل مختلف رشد برطرف می‌کنند. کودهایی مانند کود مایع سه بیست (20-20-20) یک انتخاب عالی برای تغذیه عمومی و متعادل است، در حالی که کود کامل 10X شوک با داشتن طیف وسیعی از عناصر، می‌تواند به عنوان یک محرک رشد قوی عمل کند.

برنامه غذایی درخت زیتون

پاسخ کوتاه: یک برنامه غذایی موثر برای درخت زیتون شامل کوددهی در سه مرحله کلیدی است: اواخر زمستان (برای رشد رویشی)، قبل از گلدهی (برای تقویت گل‌ها) و پس از تشکیل میوه (برای درشت شدن محصول).

برای سادگی، می‌توانید این برنامه را با استفاده از کودهای مایع دنبال کنید:

1. مرحله اول (اواخر زمستان تا اوایل بهار): در این زمان، درخت برای تولید شاخ و برگ جدید به نیتروژن نیاز دارد. استفاده از یک کود مایع NPK متعادل به صورت آبیاری، انرژی لازم برای شروع فصل رشد را فراهم می‌کند.
2. مرحله دوم (قبل از باز شدن شکوفه‌ها): این مرحله برای جلوگیری از ریزش گل بسیار حیاتی است. محلول‌پاشی با کود مایع حاوی بور (Boron) به بهبود گرده‌افشانی و تشکیل میوه کمک شایانی می‌کند.
3. مرحله سوم (پس از تشکیل میوه): زمانی که میوه‌ها به اندازه فندق شدند، نوبت به درشت شدن و افزایش کیفیت آن‌ها می‌رسد. در این مرحله، استفاده از کود مایع پتاس بالا به صورت آبیاری یا محلول‌پاشی، باعث افزایش اندازه، وزن و میزان روغن زیتون می‌شود.

تاثیر عنصر نیتروژن در افزایش باردهی درخت زیتون

عنصر نیتروژن اگر به اندازه‌ی کافی در گیاهان و درختان موجود باشد، باعث رشد رویشی آن‌ها می‌شود. این عنصر به صورت غیر مستقیم بر افزایش باردهی درخت زیتون نقش بسیار مهمی دارد. درخت زیتون زمانی‌که در خاک‌هایی با حاصلخیزی کم کاشته شوند نیاز شدیدی به نیتروژن دارد.

بنابراین استفاده از کودهای نیتروژن دار مانند کود سه بیست یا کود کامل 10 ایکس شوک بسیار مفید است. برای اینکه کود حاوی نیتروژن نتیجه فوق‌العاده‌ای بر باردهی درخت زیتون داشته باشد آن‌را قبل از آبیاری یا بارندگی روی سطح خاک محلول پاشی می‌کنند.

برای افزایش باردهی درخت زیتون حدود 70 درصد از کود را پایان فصل زمستان، قبل از شکل‌گیری جوانه‌ی گل و شروع رشد شاخه‌های جانبی جدید استفاده می‌کنند. مابقی در طول زمان گلدهی به درخت داده می‌شود. با این روش زیتون بسیار بارور شده و محصول با کیفیتی تولید می‌کند.

تاثیر عنصر پتاسیم در افزایش باردهی درخت زیتون  

از دیگر اصلی برای افزایش باردهی درخت زیتون پتاسیم است. بعد از برداشت محصول و بعد از هرس درخت زیتون، خاک مقدار زیادی پتاسیم از دست می‌دهد. بنابراین جهت افزایش باردهی و بهبود کیفیت زیتون از کودهای پتاسیم در طول فصل زمستان به درخت زیتون می‌دهند.

در مناطقی که از نظر تامین آب مشکلی ندارند، می‌توان کود پتاسیم را در آخر فصل زمستان برای خاک درخت زیتون استفاده کرد.

 برای انتقال سریع پتاسیم مورد نیاز به درخت زیتون بهتر است از کودهای کامل مایع مانند کود کامل شوک ایکس ده به صورت محلول پاشی استفاده کرد.

افزایش باردهی درخت زیتون

تاثیر عنصر بور در افزایش باردهی درخت زیتون

بور عنصر ریز مغذی است که در افزایش باردهی این درخت نقش دارد. استفاده از کودهای حاوی بور قبل از باز شدن گل‌های درخت زیتون به صورت محلول پاشی نتیجه بسیار فوق‌العاده‌ای خواهد داشت. به این ترتیب عنصر بور به اندازه‌ی کافی جهت رشد لوله گرده و تشکیل میوه به درخت به اندازه‌ی کافی می‌رسد.

تاثیر عنصر منیزیم در افزایش باردهی درخت زیتون

عنصر ریز مغذی منیزیم در افزایش باروری درخت زیتون مهم است. این عنصر یکی از اجزای اصلی مولکول کلروفیل است و نقش مهمی در عملیات فتوسنتز ایفا می‌کند. کودهای حاوی منیزیم را زمانی که درخت با کمبود آن مواجه شد استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: جلبک دریایی چیست و چه کاربردی دارد؟

درخت زیتون از جمله درختانی است که عمر طولانی دارد و اگر از بین برود از طریق پاجوش‌های خود مجدد رشد می‌کند. بنابراین با یک بار کاشت درخت تا مدت‌های طولانی می‌توان از محصول بی‌نظیر آن بهره گرفت. استفاده از کودهای کامل که حاوی عناصر نیتروژن، پتاسیم، منیزیم و بور به اندازه‌ی کافی هستند، در افزایش باردهی درخت زیتون نقش بسیار مهمی دارد.