کشاورزان چه در زمان‌های گذشته و چه در زمان حال همیشه به دنبال روشی برای داشتن محصول با کیفیت و ارگانیک بوده‌اند. در این راستا سعی می‌کنند با مخلوط کردن خاک زمین کشاورزی خود با انواع کودها زمینه را برای رشد سریع محصولات فراهم آورند. از این‌رو به نظر می‌رسد استفاده از ترکیب هیومیک اسید با فسفر در رشد گیاهان بسیار موثر است. در این مقاله سعی بر آن است در ارتباط با اسید هیومیک و مزایای آن در ترکیب با فسفر بیشتر به شما عزیزان توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
اسید هیومیک چیست؟
از حاصل بقای مواد ارگانیک در خاک که شاید میلیون‌ها سال طول کشیده تا به وجود بیایند، مواد هیومیکی تشکیل می‌شود. بنابراین این نوع مواد، از ترکیبات غنی گیاهان و یا حتی جاندارانی است که در سال‌های دور وجود داشتند و بر اثر میکروارگانیسم‌های خاص در یک‌سری شرایط خاص تشکیل شده‌اند.
مواد هیومیکی ترکیبی از مواد آلی – معدنی مانند اسیدهای آمینه، پپتیدها، فنول‌ها، آلدییدها و اسیدهای نوکلوییک است.
مواد تشکیل هیومیک
مواد تشکیل‌دهنده هیومیک سه دسته هستند:
- اسید هیومیک
- اسید فولیک
- هیومین
هیومن و اسید هیومیک در آب و اسید نا محلول هستند، در باقی مواد قلیایی حالت محلول را دارند. اسید فولیک در مواد اسیدی حالت قلیایی دارد و در آب محلول است.
تولید اسید هیومیک
تولید اسید هیومیکبرای تولید اسید هیومیک، در مرحله اول با قرار دادن مواد هیومیک در محلول آبی هیدروکسید سدیم آن را واکنش می‌دهند. در این مرحله هیومین، نامحلول شده و جدا می‌شود. در مراحل بعدی مواد باقی‌مانده را با محلول اسیدی ترکیب می‌کنند. در این واکنش، هیومیک اسید جدا می‌شود، زیرا در ترکیب با اسید نامحلول است. ماده‌ای که بعد از این مراحل باقی مانده است، فولیک اسید است.
بیشتر بخوانید: کود مخصوص درخت پسته
در واقع مواد هیومیک، در اثر مرطوب شدن ترکیبات شیمیایی و بیولوژیکی مواد گیاهی و حیوانی از روش فعالیت‌های بیولوژیکی و میکروارگانیسم‌ها، تشکیل می‌شود.
کاربردهای هیومیک اسید
در گذشته کشاورزان برای داشتن محصولات ارگانیک (طبیعی)، از هیومیک اسید استفاده می‌کردند. امروزه نیز با وجود انواع و اقسام کودهای شیمیایی که کمک به رشد گیاهان می‌کند، ولی استفاده از ترکیب هیومیک اسید با فسفر و یا ترکیبات با مواد دیگر، بسیار پرطرفدار شده است. از خواص هیومیک اسید به این موارد می‌توان اشاره کرد:
افزایش میزان محصول: از دلایل مهم استفاده از انواع کودها، بالا بردن میزان محصول است. اسید هیومیک با تحریک نمودن آنزیم‌های موجود در خاک، باعث افزایش میزان محصول می‌شود. این نوع ماده با تولید میکروارگانیسم‌های موثر در خاک، باعث تقویت خاک می‌شود.
تقویت ریشه: زمانی‌که در خاک برای رشد ریشه از هیومیک اسید استفاده می‌شود، موجب می‌شود رشد ریشه بهبود یابد و میزان بیشتری از آب و مواد غذایی موجود در خاک، جذب ریشه شود. در نتیجه محصولات با کیفیت حاصل می‌شود.
افزایش قدرت خاک در نگهداری رطوبت: اگر خاک با هیومیک اسید ترکبیب شود، در نتیجه قدرت بیشتری برای نگهداری رطوبت در خود دارد. بنابراین در شرایط کم‌آبی نیز بافت خاک مقاوم است.
مزایای هیومیک اسید
مهم‌ترین خصوصیت هیومیک اسید، این است که این توانایی را دارد در صورت نیاز گیاهان به یون‌های فلزی نامحلول اکسیدها و هیدرواکسیدها متصل شود و آن‌ها را به آهستگی و به صورت مداوم آزاد سازد. از جمله دلایلی که استفاده از هیومیک اسید، جهت حاصل‌خیزی خاک و بهبود روند افزایش رشد گیاهان، بسیار بالا رفته است، ظرفیت زیاد تبادل کاتیونی، افزایش سطح اکسیژن و قدرت نگهداری آب است. از این‌رو اسید هیومیک سه اثر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بر روی خاک دارد.
تاثیرات فیزیکی
تاثیرات فیزیکیاز تاثیرات فیزیکی هیومیک اسید بر روی خاک عبارتند از:
- با جلوگیری از اتلاف آب در سطح خاک و مواد مغذی در خاک‌های ماسه‌ای و سبک، باعث بهبود در ساختار خاک می‌شود.
- با ترکیب کلوییدها در خاک، توانایی خاک در مقابل ترک خوردگی، روان شدن آب‌های سطحی و فرسایش خاک افزایش می‌یابد.
- میزان هوادهی در خاک، بیشتر می‌شود و باعث می‌شود خاک به راحتی شل و خرد شود
- باعث افزایش توانایی خاک در نگهداری آب می‌شود و در نتیجه در زمان خشکسالی مقاوم می‌شود
- با ایجاد تیرگی در رنگ خاک، به جذب انرژی نور خورشید کمک می‌کند
تاثیرات شیمیایی
- تاثیرات شیمیایی هیومیک اسید بر روی خاک عبارتند از:
- خاک با خنثی سازی خاک‌های اسیدی و قلیایی تنظیم می‌شودPH
- گیاهان در جذب مواد مغذی و عناصر مغذی توانایی بیشتری دارند
- خواص بافر خاک افزایش می‌یابد
- سرشار از مواد مواد آلی – معدنی مورد نیاز رشد گیاه است
- ظرفیت های تبادل کاتیونی زیادی دارد
- گیاهان در جذب نیترو‌ژن مورد نیاز قدرت بیشتری دارند
- هنگام ترکیب با فسفر، آن‌را به گونه ای آزاد می‌کند که برای رشد گیاهان موثر باشد
- اگر گیاهان کمبود آهن داشته باشند، کلروز ناشی از آن‌را از بین می‌برد
- مواد سمی در خاک را کاهش می‌دهد
- در تقویت رشد ریشه کاربرد فراوان دارد
تاثیرات بیولوژیکی
تاثیرات بیولوژیکیتاثیرات بیولوژیکی هیومیک اسید عبارتند از:
- باعث تحریک آنزیم‌های گیاهی می‌شود
- در فرآیندهای بیولوژیکی مانند یک کاتالیزور آلی عمل می‌کند
- باعث تحریک و رشد میکروارگانیسم مفید در خاک می‌شود
- گیاهان در مقابل بیماری و آفت مقاوم می‌شوند
- رشد ریشه به صورت عمودی تحریک می‌شود و مواد مغذی بیشتر جذب ریشه می‌شود
- تنفس ریشه و تشکیل ریشه نیز بیشتر می‌گردد
بیشتر بخوانید: گیاه اسپاتی فیلوم و شرایط نگهداری از آن
- از فوتوسنتز پشتیبانی می‌کند
- جوانه زنی افزایش یافته و بذرهای بیشتری زنده می‌مانند
- رشد ریشه تحریک می‌شود
- کیفیت عملکرد، شکل ظاهری و ارزش غذایی گیاهان، افزایش می‌یابد
ترکیب هیومیک اسید با فسفر
وجود فسفر در گیاهان باعث تقویت ریشه، افزایش استحکام ساقه، تثبیت نیترو‌ژن، افزایش مقاومت گیاه در مقابل بیماری و … می‌شود. از این‌رو وجود این ماده برای رشد گیاه بسیار ضروری است. از علایم کمبود فسفر در گیا،ه می‌توان به تغییر رنگ گیاه و پیر شدن آن اشاره نمود. در مواقعی‌که خاک دارای رس، آلومینیوم و یا آهن باشد، فسفر لازم به گیاه نمی‌رسد. از این جهت هنگامی‌که هیومیک اسید را با فسفر ترکیب می‌کنند در ثابت نگه‌داشتن فسفر لازم بسیار موثر است.
با ترکیب هیومیک اسید با فسفر، رشد گیاه دچار تحول می‌شود. زمانی‌که فسفر به ریشه می‌رسد به اندازه کافی رشد می‌نماید و بسیار قوی می‌شود. با ترکیب همومیک اسید و فسفر با یکدیگر کیفیت محصول دو چندان می‌شود. فسفر بیشتری جذب ریشه می‌شود و گیاهان در مقابله با بیماری‌های ریشه‌ای مقاومت بیشتری دارند.
این نوع ماده آلی با ایجاد افزایش کلسیم در برگ و ساقه، باعث افزایش طول عمر گیاه می‌شود. تاثیر ترکیب اسید همومیک با فسفر بر روی گیاهانی که خواص دارویی دارند بسیار موثر است. در واقع می‌توان گفت هیومیک اسید و فولیک اسید، بهترین نوع کودهای فعال‌کننده بر روی برگ گیاهان هستند.
کلام آخر
وجود فسفر برای رشد و بقای یک گیاه بسیار لازم و ضروری است. گیاهانی که دچار کمبود فسفر هستند به زودی از بین می‌روند. بنابراین با ترکیب هیومیک اسید و فسفر با یکدیگر طول عمر گیاه افزایش می‌یابد. در مقاله در مورد هیومیک اسید و کاربرد و مزایای آن اشاراتی کردیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله اطلاعات مفیدی به دست آورده باشید.
بدون دیدگاه