وبلاگ
بهترین زمان هرس کیوی؛ از قیچی زدن تا برداشت محصول صادراتی 🥝
باغدار عزیز و پرتلاش، حتماً شما هم موافقید که درخت کیوی یکی از پررشدترین و شاید “سرکشترین” درختان باغ است. اگر فقط یک سال از آن غافل شوید، به جای یک درخت منظم، با تودهای درهمپیچیده از شاخ و برگ مواجه میشوید که نه نور به داخلش میتابد و نه محصول باکیفیتی میدهد. هرس کیوی فقط بریدن شاخهها نیست؛ هرس یعنی مدیریت انرژی درخت برای تبدیل شاخه و برگ اضافی به میوههای درشت و پولساز. در این مقاله از وبسایت «آلکود»، میخواهیم با زبانی ساده اما تخصصی، زیر و بم بهترین زمان هرس کیوی، تکنیکهای طلایی و البته راز مهم “تغذیه بعد از هرس” را با هم مرور کنیم. اگر میخواهید امسال تناژ برداشتتان رکورد بزند، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
چرا هرس کیوی یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت حیاتی است؟
شاید بپرسید اگر درخت را به حال خود رها کنیم چه میشود؟ درخت کیوی بومی جنگلهای چین است و اگر مدیریت نشود، میتواند تا ۹ متر ارتفاع بگیرد! اما در باغداری مدرن، ما به دنبال “جنگل” نیستیم، ما “میوه باکیفیت” میخواهیم. عدم هرس باعث سایهاندازی شدید شاخهها روی هم میشود. وقتی نور به مرکز تاج نرسد، جوانههای گل سال آینده تشکیل نمیشوند و میوههای فعلی هم ریز و بدشکل باقی میمانند. علاوه بر این، تهویه نامناسب، بهشت آفات و بیماریهای قارچی است.
زمانبندی دقیق: تقویم هرس کیوی
در مدیریت باغات کیوی، ما دو نوع هرس اصلی داریم که مثل دو بال پرواز برای درخت عمل میکنند. نمیتوانید یکی را انجام دهید و دیگری را نادیده بگیرید.
۱. هرس زمستانه (هرس سیاه یا خواب)
این اصلیترین نوع هرس است. بهترین زمان هرس کیوی در زمستان، زمانی است که درخت در خواب کامل است. در مناطق شمالی ایران، این بازه معمولاً از اواسط دی ماه تا اواخر بهمن ماه است. نکته مهم اینجاست که باید قبل از بیدار شدن جوانهها و جریان یافتن شیره گیاهی (اصطلاحاً اشک درخت) کار را تمام کنید.
اهداف هرس زمستانه:
- حذف شاخههایی که سال قبل میوه دادهاند (چون باردهی آنها کم میشود).
- جایگزین کردن شاخههای پیر با شاخههای یکساله و قدرتمند.
- تنظیم فاصله شاخهها (حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر) روی سیمهای داربست.
۲. هرس تابستانه (هرس سبز)
بسیاری از باغداران از این مرحله غافل میشوند. هرس تابستانه مکمل هرس زمستانه است. در فصل رشد (از اواخر بهار تا تابستان)، شاخههای نرک و شاخههایی که رشد رویشی بیش از حد دارند، انرژی درخت را میبلعند. با حذف این شاخهها، نور خورشید را به میوههای در حال رشد میرسانید.
برای اینکه درخت شما بعد از هرس تابستانه و در اوج گرما دچار شوک نشود و میوهها به خوبی درشت شوند، استفاده از کودهای حاوی اسید آمینه و پتاسیم بسیار توصیه میشود. پیشنهاد ما استفاده از خرید کود مخصوص کیوی شوک است که فرمولاسیونی متعادل برای این مرحله دارد.
تکنیکهای عملی برش: کجا را ببریم؟
در هرس کیوی، شما با سه نوع چوب سر و کار دارید:
- شاخههای یکساله: اینها طلای باغ شما هستند. پوستی روشن دارند و جوانههایشان برجسته است. این شاخهها را برای باردهی سال آینده حفظ کنید.
- شاخههای دوساله و مسنتر: شاخههایی که امسال میوه دادهاند، سال بعد محصول ریز و بیکیفیتی میدهند. آنها را باید تا محل اتصال به یک شاخه جوانِ جایگزین، قطع کنید.
- نرکها: شاخههای عمودی که با سرعت وحشتناک رشد میکنند و میوه نمیدهند. آنها را از ته قطع کنید، مگر اینکه بخواهید جای خالی روی داربست را پر کنید.
مراقبتهای حیاتی پس از هرس: تغذیه و بازیابی
هرس برای درخت، مانند یک عمل جراحی است. درخت بخشی از اندام خود را از دست داده و دچار استرس شده است. دقیقاً در همین نقطه است که تفاوت یک باغدار حرفهای با یک باغدار معمولی مشخص میشود. شما باید بلافاصله برنامه غذایی ویژهای را اجرا کنید.
۱. پانسمان و جلوگیری از بیماری
بلافاصله بعد از هرس، محلهای برش راه ورودی عالی برای باکتریها (مثل شانکر باکتریایی) هستند. استفاده از چسب باغبانی و سمپاشی با ترکیبات مسی ضروری است. برای تقویت سیستم ایمنی گیاه در برابر این تنشها، خرید کود فسفیت پتاسیم شوک معجزه میکند، زیرا مقاومت گیاه را در برابر بیماریها به شدت بالا میبرد.
۲. تحریک ریشه و بیداری پرقدرت
با نزدیک شدن به فصل بهار و پس از پایان هرس زمستانه، درخت نیاز به استارت قوی دارد. برای اینکه ریشهها بتوانند مواد مغذی را با حداکثر توان جذب کنند، اصلاح ساختار خاک و تحریک ریشه الزامی است. در این مرحله خرید کود هیومیک اسید شوک بهترین گزینه است. همچنین برای تامین عناصر ماکرو (نیتروژن، فسفر، پتاسیم) جهت رشد رویشی اولیه، استفاده از خرید کود 10X شوک که یک کود کامل و قدرتمند است، توصیه میشود.
تاثیر هرس و تغذیه بر عملکرد باغ (جدول مقایسه)
برای اینکه بهتر درک کنید ترکیب “هرس صحیح” و “تغذیه اصولی” چه تاثیری دارد، به جدول زیر نگاه کنید:
برنامه پیشنهادی فروت ست
یکی از کلیدیترین مراحل بعد از هرس زمستانه و هنگام تورم جوانهها، استفاده از برنامه فروت ست است. این کار باعث میشود گردهافشانی بهتر انجام شده و ریزش گلها به حداقل برسد. پیشنهاد ما ترکیب خرید کود فروت ست شوک به همراه خرید کود آمینو اسید شوک است. آمینو اسید مقاومت جوانههای تازه بیدار شده را در برابر سرمای دیررس بهاره تضمین میکند.
سوالات متداول باغداران درباره هرس کیوی
۱. اگر بعد از هرس از محل برش آب چکه کند (گریه درخت) خطرناک است؟
خیر، این نشاندهنده فعالیت ریشه و فشار شیره گیاهی است. البته اگر هرس را زودتر (قبل از بیداری کامل) انجام دهید، این اتفاق کمتر میافتد. برای کاهش اثرات منفی، استفاده از چسب باغبانی توصیه میشود.
۲. آیا میتوانیم در روزهای بارانی هرس کنیم؟
اصلاً توصیه نمیشود. رطوبت بالا ریسک ورود قارچها به محل زخم را به شدت افزایش میدهد. همیشه روزهای خشک و آفتابی را انتخاب کنید.
۳. ابزار هرس را باید ضدعفونی کنیم؟
بله، حتماً! قیچی یا اره آلوده میتواند بیماریهای مهلک مثل شانکر را از درخت بیمار به درخت سالم منتقل کند. با الکل یا وایتکس رقیق شده مدام ابزارتان را تمیز کنید.
۴. بهترین زمان کوددهی چالکود کیوی چه زمانی است؟
همزمان با هرس زمستانه یا بلافاصله بعد از آن، بهترین زمان برای چالکود است. استفاده از کودهای دیررها و خرید کود گوگرد شوک برای اصلاح خاک در این زمان عالی است.
۵. شاخههای بریده شده را چه کنیم؟
آنها را حتماً از باغ خارج کرده و بسوزانید. این شاخهها میتوانند پناهگاه زمستانگذرانی آفات باشند.
۶. آیا کود جلبک دریایی بعد از هرس مفید است؟
بله، خرید کود جلبک دریایی شوک به دلیل داشتن هورمونهای رشد طبیعی، استرس ناشی از برش را کاهش داده و جوانهزنی را تسریع میکند.
چکلیست نهایی: امسال باغتان را متحول کنید
- ✅ ابزارهای هرس (قیچی، اره) را تیز و ضدعفونی کنید.
- ✅ در بازه زمانی اواسط دی تا اواسط بهمن (قبل از جریان شیره) هرس را انجام دهید.
- ✅ شاخههای بیمار، شکسته و درهمپیچیده را حذف کنید.
- ✅ فاصله ۳۰ سانتیمتری بین شاخههای بارده را رعایت کنید.
- ✅ بلافاصله محل برشهای ضخیم را با چسب باغبانی بپوشانید.
- ✅ برنامه تغذیهای فروت ست و هیومیک اسید را برای استارت بهاره اجرا کنید.
کیوی میوهای ارزشمند است و باغ شما سرمایه شماست. با رعایت بهترین زمان هرس کیوی و استفاده از مکملهای تغذیهای مناسب، میتوانید با خیالی آسوده منتظر فصل برداشت باشید. اگر در مورد انتخاب کود مناسب برای باغ خود نیاز به مشاوره دارید، کارشناسان «آلکود» آماده راهنمایی شما هستند.