وبلاگ
چرا گل های گوجه فرنگی می ریزد | علل ریزش گل | کاهش باردهی | کود دهی نا مناسب |
کاشت گوجه فرنگی از آن‌چه که فکر می‌کنید راحت‌تر است و هر کسی می‌تواند در گلدان، باغچه، گلخانه، زمین کشاورزی و… به راحتی اقدام به این کار کند. البته اگر به خوبی از این گیاه مراقبت نکنید ممکن است مشکلات رایجی برای آن پیش بیاید که یکی از مهم ترین این مشکلات، ریزش گل است. شاید این سوال برای‌تان پیش بیاید که چرا گل های گوجه فرنگی می ریزد.
گل های بوته گوجه فرنگی به شرایط محیطی اطراف خود حساسیت بسیار زیادی نشان می‌دهند. از این رو اگر به خوبی از آن‌ها مواظبت نکنید ممکن است این مشکل برای گیاه به وجود بیاید و گل های آن شروع به ریزش کنند در چنین شرایطی دیگر محصول باکیفیتی هم نخواهید داشت. به طور معمول ریزش گل گوجه فرنگی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، بنابر این اگر می‌خواهید با آن‌ها آشنا شوید؛ پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما بمانید.
چرا گل های گوجه فرنگی می ریزد | علل ریزش گل | کاهش باردهی | کود دهی نا مناسب |
مهم ترین دلایل ریزش گل گوجه فرنگی
- حمله حشرات
گاهی اوقات حشرات مضری مانند مگس سفید می‌توانند موجب گل‌ریزی در گوجه فرنگی شود. بنابر این اگر حشرات زیادی را در اطراف گیاه‌تان مشاهده کردید، بهتر است برای مبارزه با آن‌ها از سم یا حشره‌کش‌های مناسب بهره بگیرید.
- رطوبت نامناسب
دقت داشته باشید که هوای مرطوب یا بسیار خشک می‌تواند در لقاح گل های گوجه فرنگی اختلال زیادی ایجاد کند. بنابر این باید این گیاه را در مکانی بکارید که رطوبت آن جا زیر 40 درصد و بیشتر از 70 درصد نباشد.
هوای خشک موجب می‌شود گرده به کلاله گل بچسبد و گل نیز از بین برود هوای مرطوب نیز موجب می‌شود گرده گل جمع شوند. در هر 2 شرایط گرده نمی‌تواند به درستی گل را بارور کند و پس از مدتی گل خشک می‌شود و شروع به ریزش می‌کند.
- رشد بیش از حد گل
گوجه فرنگی‌هایی که در ابتدا گل های زیادی تولید می‌کنند، ممکن است نتوانند به خوبی مواد مغذی و کافی را دریافت نمایند. در نتیجه املاح و مواد ضروری به میزان کافی به گل نمی‌رسد و از بین می‌روند.
- دمای بسیار بالا و یا پایین
درجه حرارت نامناسب نیز می‌تواند موجب ریزش گل های گوجه فرنگی شود. به همین علت دقت داشته باشید اگر دمای هوا برای مدت طولانی از 30 درجه سانتی‌گراد بیشتر شود، گل های گوجه فرنگی آسیب خواهند دید و به طور کامل از بین می‌روند. در طول فصل‌های سرد سال نیز اگر درجه حرارت زیر 12 درجه سانتی‌گراد باشد؛ اکثر گل‌ها دچار ریزش می‌شوند.
اگر درجه حرارت یا دمای محیط خیلی پایین باشد ممکن است تولید گرده دیگر صورت نگیرد. درجه حرارت بالا نیز می‌تواند نقص‌های زیادی در گرده افشانی گل گوجه فرنگی به وجود آورد و از تولید میوه نیز جلوگیری نمایند. گل هایی که لقاح را انجام ندهند، به مرور زمان خشک می‌شوند و از بین می‌رود.
گرده افشانی ناموفق: یک دلیل پنهان برای ریزش گل
اگر گرده‌افشانی به درستی انجام نشود، گل‌ها هرگز بارور نشده و گیاه به طور طبیعی آن‌ها را حذف می‌کند که این امر منجر به ریزش گل می‌شود. در واقع، گلی که بارور نشود، از نظر گیاه یک عضو بی‌فایده است.
گل‌های گوجه فرنگی خودبارور هستند، یعنی هر گل هم اندام نر و هم ماده را دارد. اما برای جابجایی گرده از بخش نر به بخش ماده، به یک عامل خارجی مانند باد، لرزش یا حشرات گرده‌افشان نیاز است. در شرایطی مانند گلخانه یا محیط‌های آپارتمانی که باد و حشرات وجود ندارند، این فرآیند با مشکل مواجه می‌شود. عواملی که مانع گرده‌افشانی موفق می‌شوند عبارتند از:
- عدم وجود جریان هوا: در محیط‌های بسته، لرزش کافی برای آزاد شدن گرده وجود ندارد.
- رطوبت بسیار بالا: همانطور که قبلاً اشاره شد، رطوبت زیاد باعث چسبندگی و کلوخه شدن گرده‌ها شده و مانع از پراکنده شدن آن‌ها می‌شود.
- دمای نامناسب: دمای خیلی بالا یا خیلی پایین می‌تواند به گرده‌ها آسیب زده و آن‌ها را غیرفعال کند.
چگونه به گرده‌افشانی کمک کنیم؟
خوشبختانه، کمک به این فرآیند بسیار ساده است. شما می‌توانید یکی از روش‌های زیر را امتحان کنید:
- تکان دادن ملایم: هر روز یک یا دو بار، به آرامی ساقه‌های اصلی گیاه یا خوشه‌های گل را تکان دهید. این کار لرزشی شبیه به باد ایجاد کرده و به رها شدن گرده‌ها کمک می‌کند.
- استفاده از پنکه: اگر در فضای بسته کشت می‌کنید، قرار دادن یک پنکه کوچک با دور کند برای چند ساعت در روز، جریان هوای ملایمی ایجاد می‌کند که برای گرده‌افشانی بسیار مفید است.
- گرده‌افشانی دستی: با استفاده از یک گوش‌پاک‌کن، مسواک برقی (بدون سر) یا یک قلم‌موی نرم و کوچک، به آرامی داخل هر گل را لمس کنید تا لرزش ایجاد شده و گرده‌ها جابجا شوند. این کار را از گلی به گل دیگر تکرار کنید.
- کوددهی بیش از اندازه
دقت داشته باشید خیلی از کودهای حاوی نیتروژن بهره نگیرید زیرا این کوتاه می‌توانند موجب ریزش گل‌ها شود. کودهایی که حاوی نیتروژن هستند موجب می‌شوند برگ‌ها و شاخه‌های گیاه زیادتر شود و دیگر گلدهی و تولید میوه به صورت مناسب صورت نگیرد.
گیاهان گیاهانی که نیتروژن بیش از اندازه به آن‌ها داده شود، ساقه‌های کشیده و نازکی دارند و میوه‌های ضعیفی نیز تولید می‌کنند. بنابر این بهتر است از کودهایی استفاده کنید که میزان فسفر در آن‌ها بالا است و نیتروژن متوسطی دارند. به طور معمول بهتر است بعد از تشکیل میوه، از کودهای حاوی نیتروژن مانند کود npk ، کود 20-20-20 استفاده کنید.
نقش کوددهی در تبدیل گل به میوه گوجه فرنگی
استفاده از کودهای مایع با فسفر و پتاسیم بالا و نیتروژن کنترل‌شده، کلید اصلی برای جلوگیری از ریزش گل و تشویق گیاه به تولید میوه است. این کودها انرژی لازم برای فرآیند تبدیل گل به میوه را فراهم می‌کنند.
وقتی بوته گوجه فرنگی وارد مرحله گلدهی می‌شود، نیازهای غذایی آن تغییر می‌کند. در این مرحله، تمرکز گیاه دیگر روی رشد شاخ و برگ نیست، بلکه روی تولید گل‌های سالم و تبدیل آن‌ها به میوه است. برای این منظور، سه عنصر اصلی نقش‌های متفاوتی دارند:
- فسفر (P): این عنصر مانند یک موتور پرانرژی برای گیاه عمل می‌کند. فسفر برای تشکیل گل، رشد ریشه و مهم‌تر از همه، فرآیند تبدیل گل به میوه ضروری است. کمبود فسفر یکی از دلایل اصلی ریزش گل‌ها قبل از تبدیل شدن به میوه است.
- پتاسیم (K): پتاسیم وظیفه مدیریت آب و مواد مغذی در کل گیاه را بر عهده دارد. این عنصر به ضخیم شدن دیواره سلولی میوه‌ها و افزایش کیفیت و طعم آن‌ها کمک می‌کند. یک گیاه قوی با پتاسیم کافی، بهتر می‌تواند گل‌های خود را حفظ کند.
- نیتروژن (N): همانطور که در بخش قبل اشاره شد، نیتروژن بیش از حد در این مرحله مضر است. باید از کودهای مایعی استفاده کنید که درصد نیتروژن آن‌ها کمتر از فسفر و پتاسیم باشد (اصطلاحاً کودهای گلدهی یا فروت‌ست).
نکته کاربردی: به محض مشاهده اولین گل‌ها روی بوته، برنامه کوددهی خود را به سمت کودهای مایع مخصوص گلدهی تغییر دهید. این کودها به طور مشخص برای حمایت از گیاه در این مرحله حساس فرموله شده‌اند و به طور چشمگیری از ریزش گل جلوگیری می‌کنند.
چرا گل های گوجه فرنگی می ریزد | علل ریزش گل | کاهش باردهی | کود دهی نا مناسب |
بیشتر بخوانید : کود مخصوص گوجه فرنگی
آبیاری مناسب
دقت داشته باشید گوجه فرنگی از سیستم ریشه‌ای بسیار گسترده‌ای برخوردار است و باید آبیاری را به طور صحیح انجام دهید. ریشه این گیاه به شرایط رشد خشک حساس است و اگر خاک آن برای مدت طولانی خورشید بماند، گلدهی بسیار کاهش می‌یابد و ممکن است دیگر محصول‌دهی عالی هم نداشته باشد.
ریشه گیاه گوجه‌فرنگی رشد عمیقی دارد و می‌تواند حدود 90 الی 150 سانتی‌متر رشد کند. بنابر این اگر می‌خواهید گیاه گوجه فرنگی‌تان دچار ریزش گل نشود، بهتر است به صورت برنامه ریزی شده و یکنواخت این گیاه را آبیاری کنید. آب کافی اگر به این گیاه برسد؛ سیستم ریشه‌ای آن سالم‌تر خواهد شد و در نتیجه میوه‌های بیشتری تولید می‌شود.
نکات مهم برای پرورش گوجه فرنگی‌های سالم و باکیفیت
- بهتر است بدانید گوجه فرنگی‌ها به نور خورشید زیاد نیاز دارند و اگر نور کافی به آن‌ها نرسد، رشد مطلوبی نخواهند داشت.
- تا حد امکان سعی کنید خیلی سریع گوجه فرنگی‌ها را در زمین نکارید زیرا آن‌ها به گرما علاقه زیادی دارند و اگر خاک زمین مورد نظرتان سرد باشد، نمی‌توانند رشد عالی داشته باشند. دمای خاک باید به طور مدام بین 15 الی 19 درجه سانتی‌گراد باشد. بنابر این چند هفته پیش از کشت، خاک موردنظر تان را با استفاده از پلاستیک گرم کنید یا این که با کمک روکش‌های ردیفی، از بوته‌ها در برابر سرما محافظت نمایید.
- هرچند وقت 1 بار کار هرس بوته گوجه فرنگی را انجام دهد اما مواظب باشید و فقط شاخه‌های خشک و آسیب‌دیده را هرس کنید. هم چنین شاخه‌هایی که در انتها میوه می‌دهند را جدا نکنید، در غیر این صورت ممکن است هیچ گونه میوه‌ای نداشته باشید.
- هنگامی که گوجه فرنگی را می‌کارید باید آن را عمیق در گلدان قرار دهید، به طوری که تنها چند برگ از آن از خاک بیرون باشد زیرا گوجه فرنگی در امتداد ساقه‌های خود ریشه می‌دهد و این کار کمک می‌کند ریشه‌های آن قوی‌تر شود.
- مالچ پاشی را هم فراموش نکنید زیرا این امر کمک می‌کند رطوبت ریشه به بهترین شکل ممکن حفظ شود و آفات و بیماری‌های موجود در خاک به گیاه سرایت نکنند.
- پس از این که بوته گوجه فرنگی به رشد مناسبی رسید و ارتفاع آن نزدیک به 1 متر شد؛ بهتر است برگ‌های قدیمی را از قسمت پایین ساقه جدا کنید. در واقع این کار مشکلات قارچی را بسیار کاهش می‌دهد و کمک می‌کند سلامت محصول بهتر حفظ شود.
- دقت داشته باشید که آبیاری نامناسب و غیر اصولی نیز موجب می‌شود ریشه گیاه دچار پوسیدگی شود و به شاخه و برگ‌های گیاه هم آسیب وارد شود.
سخن پایانی
پس از این که متوجه شدید چرا گل های گوجه فرنگی می ریزد و دلیل آن را پیدا کردید، بهتر است به فکر درمان و کود مخصوص گوجه فرنگی باشید و مشکل ایجاد شده را برطرف کنید. در غیر این صورت ممکن است دیگر محصول‌دهی مناسبی نداشته باشید و تمام زحمات‌تان هدر برود.