وبلاگ
انواع بیماری های درخت گیلاس و راهکارهای مقابله با آن
با توجه به اهمیت گیلاس به عنوان یکی از محصولات باغبانی پر طرفدار در سراسر جهان، شناخت و مدیریت بیماری‌های این میوه بسیار حائز اهمیت است. گیلاس به دلیل حساسیت بالا به انواع بیماری‌ها مانند لکه‌های برگی، سفیدک و بیماری‌های قارچی دیگر، همواره در معرض خطر خسارات اقتصادی قرار دارد. این امر لزوم آشنایی کشاورزان و باغداران با علائم این بیماری‌ها و همچنین روش‌های پیشگیرانه و درمانی را ضروری می‌سازد.
مقاله حاضر به بررسی انواع بیماری‌های رایج در گیلاس و ارائه راهکارهای موثر برای مقابله با آن‌ها می‌پردازد. شناسایی به موقع بیماری‌ها و اتخاذ اقدامات مناسب از قبیل استفاده از ارقام مقاوم، کاربرد قارچ‌کش‌های مجاز و بهبود شرایط محیطی می‌تواند به حفظ سلامت درختان گیلاس و افزایش کمی و کیفی محصول کمک شایانی کند.
بررسی انواع رایج بیماری های درخت گیلاس
1- بیماری لکه برگی گیلاس
بیماری لکه برگی گیلاس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های درختان گیلاس است که می‌تواند خسارت‌های جدی به محصول و درختان وارد کند. این بیماری توسط قارچ Blumeriella jaapii ایجاد می‌شود. اولین علائم بیماری ظهور لکه‌های قرمز تا قهوه‌ای روی برگ‌های گیلاس است. این لکه‌ها به تدریج بزرگ‌تر شده و در نهایت موجب افتادن زودرس برگ‌ها می‌شوند. در مراحل پیشرفته بیماری، برگ‌ها دچار کاهش رشد، زردی و ریزش می‌گردند.
چرخه حیات قارچ عامل بیماری به گونه‌ای است که در طول زمستان روی برگ‌های آلوده در زیر درختان زنده می‌ماند. در اوایل بهار، با رشد جدید درخت، قارچ فعال شده و اسپورها را تولید می‌کند. این اسپورها به وسیله باد و باران به برگ‌های جدید منتقل شده و موجب بروز بیماری می‌شوند. برای مدیریت و کنترل این بیماری، استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب، حذف و معدوم‌سازی برگ‌های آلوده در زمستان و کشت ارقام مقاوم توصیه می‌شود.
2- بیماری مرگ شاخه‌های گیلاس
بیماری مرگ شاخه‌های گیلاس، یکی از مهم‌ترین بیماری‌های باغی در درختان گیلاس است. این بیماری که به Cytospora Canker نیز معروف است، توسط قارچ‌های جنس Cytospora ایجاد می‌شود. علائم اصلی این بیماری شامل ضعف و پژمردگی شاخه‌ها، ظهور زخم‌ها و نکروز روی سطح تنه و شاخه‌های درخت است. در مراحل پیشرفته، این بیماری می‌تواند منجر به مرگ کامل شاخه‌ها و حتی درخت شود.
بیشتر بخوانید : کود 36 12 12 برای درخت گیلاس
مهم‌ترین عوامل موثر در بروز و شیوع این بیماری، آسیب‌های ناشی از یخبندان، آفات و آسیب‌های مکانیکی به درخت است. این آسیب‌ها زخم‌هایی را ایجاد می‌کنند که به عنوان محل ورود قارچ عمل می‌کنند. برای کنترل این بیماری، باید اقدامات پیشگیرانه‌ای شامل هرس و دور کردن شاخه‌های آلوده، جلوگیری از ایجاد آسیب‌های مکانیکی به درخت و استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب در زمان‌های مقتضی انجام شود. همچنین رعایت بهداشت باغ و تقویت درختان نیز در کاهش بروز این بیماری موثر است.
3- بیماری پوسیدگی میوه گیلاس
پوسیدگی میوه یکی از مهم‌ترین بیماری‌های گیلاس است که توسط قارچ Monilinia fructicola ایجاد می‌شود. این بیماری در طول فصل رشد میوه‌ها و همچنین در انبارها و طی حمل و نقل، گریبان‌گیر باغداران و تولیدکنندگان میوه می‌شود. علائم این بیماری با ظهور لکه‌های قهوه‌ای روی سطح میوه‌ها آغاز می‌شود. این لکه‌ها به سرعت گسترش یافته و میوه‌ها را نرم و له می‌کنند. به دلیل سرایت سریع بیماری، آلودگی می‌تواند به سایر میوه‌های مجاور نیز منتقل شود. در موارد شدید، بیماری می‌تواند تا ۱۰۰% محصول را نابود کند.
کنترل پوسیدگی میوه گیلاس نیازمند اقدامات پیشگیرانه و مداوم است. استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب در زمان‌های حساس رشد میوه، جمع‌آوری و معدوم‌سازی میوه‌های آلوده، کاهش تراکم میوه‌ها برای بهبود تهویه و کاهش رطوبت، و برداشت به‌موقع محصول از جمله راهکارهای موثر برای مقابله با این بیماری هستند. همچنین، استفاده از ارقام مقاوم و بهبود شرایط کشت و داشت، می‌تواند در کاهش خسارت‌های ناشی از پوسیدگی میوه موثر باشد.
4- بیماری سفیدک پودری گیلاس
بیماری سفیدک پودری یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین بیماری‌های گیلاس است. این بیماری توسط قارچ Podosphaera spp. ایجاد می‌شود و معمولاً در مناطق با آب و هوای مرطوب و معتدل شیوع بیشتری دارد. علائم اصلی این بیماری ظهور لکه‌های سفید پودری روی برگ‌ها، شاخه‌ها، گل‌ها و میوه‌های گیلاس است. این لکه‌ها اغلب به رنگ سفید یا خاکستری دیده می‌شوند و با پیشرفت بیماری، کل بخش‌های آلوده را می‌پوشانند. در موارد شدید، برگ‌ها و میوه‌ها ممکن است دچار تغییر رنگ، پژمردگی و ریزش شوند.
سفیدک پودری معمولاً در اوایل فصل بهار و در طول فصل رشد گیاه شایع می‌شود. قارچ عامل بیماری به‌طور مستقیم از طریق انتشار اسپورها در هوا و همچنین از طریق باقی‌ماندن میسلیوم در بافت‌های آلوده در زمستان، به گیاه منتقل می‌شود. برای کنترل این بیماری، استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب در طول فصل رشد، مدیریت بهینه‌ی کشاورزی و حفظ شرایط مطلوب محیطی برای گیاه از جمله اقدامات موثر هستند. همچنین استفاده از ارقام مقاوم به سفیدک پودری گیلاس نیز به‌عنوان یک راهکار کنترل بیماری در نظر گرفته می‌شود.
راهکار مقابله با بیماری های ذرخت گیلاس
برای مقابله با بیماری‌های گیلاس، می‌توان از راهکارهای متنوعی استفاده کرد. اولین گام، شناسایی دقیق بیماری و عوامل موثر در ایجاد آن است. سپس با اتخاذ اقدامات پیشگیرانه و مدیریت صحیح باغ، می‌توان از شیوع بیماری جلوگیری کرد.
استفاده از ارقام مقاوم و سالم، اجرای برنامه‌های سمپاشی به موقع و با قارچ‌کش‌های مناسب، مدیریت آبیاری و تغذیه درخت، هرس و تنک کردن به موقع، از بین بردن بقایای آلوده، استفاده از کودهای ارگانیک جهت مقاوم‌سازی محصول و حفظ بهداشت باغ از جمله اقدامات موثر در کنترل بیماری‌ها هستند. همچنین آموزش کشاورزان در خصوص شناسایی و مدیریت بیماری‌ها نیز اهمیت بسیاری دارد. در نهایت، استفاده از روش‌های تلفیقی کنترل بیماری‌ها می‌تواند راهکار موثرتری برای مدیریت این مشکلات باشد.
بهترین کود مقاوم سازی گیلاس در برابر بیماری‌ها
بهترین کود برای مقاوم سازی گیلاس در برابر بیماری‌ها ترکیبی از کودهای آلی همچون کود مرغی و کودهای معدنی متعادل نظیر کود NPK است. کود مرغی به دلیل دارا بودن مواد آلی فراوان و همچنین عناصر مغذی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم، باعث بهبود ساختمان خاک، افزایش میکروارگانیسم‌های مفید و در نتیجه افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری‌ها می‌شود.
همچنین کود NPK نیز با تأمین عناصر اصلی مورد نیاز گیاه، رشد متعادل و قوی آن را سبب شده و مقاومت گیلاس در برابر تنش‌های بیماری‌زا را بالا می‌برد. کود گوگرد و کود آهن نیز می‌توانند در تقویت سیستم ایمنی گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر بیماری‌ها موثر باشند. درمجموع، استفاده از ترکیب کودهای آلی و معدنی متعادل بهترین راهکار برای مقاوم سازی گیلاس در برابر بیماری‌ها است.
کارشناسان آل کود به طور کامل آماده پاسخگویی به سوالات و ابهامات شما در خصوص خرید کود کشاورزی هستند. فروشگاه آل کود محصولاتی با تنوع گسترده ارائه می‌دهد که به طور کامل با نیازهای کشاورزی و باغداری در نظر گرفته شده‌اند. ما متعهد به ارائه مشاوره‌های لازم در مورد نوع کود مناسب برای محصول شما، روش‌های استفاده و دستورالعمل‌های مراقبت و کاربرد هستیم.
بیشتر بخوانید : کود ۱۰ ۵۲ ۱۰ برای درخت گیلاس