کمبود روی در درختان میوه : نخستین بار در سال ۱۸۷۰ نقش و تاثیر عنصر روی بر عملکرد رشد گیاهان توسط دانشمندی به نام رائولین کشف شد اما تا اوایل دهه ۱۹۸۰ نقش ضروری روی در رشد و نمو گیاهان به طور کامل مورد تایید دانشمندان قرار گرفت.
از آنجا که روی اثرات مثبت فراوانی بر عملکرد رویشی گیاهان دارد، کمبود آن از طریق تجزیه خاک و برگ قابل تشخیص خواهد بود هر چند با حدس های اولیه از روی ظاهر محصولات نیز می توان به کمبود آن پی برد.
عنصر روی پس از جذب از طریق ریشه، پس از عبور از ساقه به برگ ها و شاخه ها میرسد و مورد استفاده آن ها قرار می گیرد؛ روی از برگ های پیر به سمت برگ های جوان حرکت می کند اما در گیاهانی که از کمبود نیتروژن رنج می برند، این انتقال موفقیت آمیز نخواهد بود در نتیجه با کمبود نیتروژن در گیاهان، حضور عنصر روی نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
چون جذب روی عمدتا به صورت محلول انجام می گیرد و در این امر رطوبت خاک حرف اول را میزند، لذا در مناطق خشک و نیمه خشک کمبود این عنصر جلوه بیشتره دارد. پیش از پرداختن به جزئیات کمبود روی در گیاهان و علائم ناشی از آن، ابتدا بهتر است بدانیم این عنصر چه نقشی در گیاهان ایفا می کند که کمبود آن منجر به ایجاد مشکلاتی در گیاه می گردد.
عنصر روی به صورت یون دو بار مثبت توسط گیاهان جذب می گردد و به عنوان اولین و ضروری ترین عناصر ریز مغذی شناخته شده توسط گیاهان مختلف به حساب می آید؛ روی در دسته عناصر میکرو قرار دارد و به مقدار کم گیاهان بدان برای رشد نیاز دارند اما همین مقدار کم حرف برای گفتن دارد و اگر بخواهید محصولات با کیفیت و زیاد تولید گردد، بدون حضور عنصر روی این امر امکان پذیر نخواهد بود.
پروتئین ها در تولید و فعال سازی هورمون رشد نقش مهمی دارند و سنتز پروتئین ها در گرو حضور و جذب عنصر روی اتفاق میوفتد؛ با کمبود عنصر روی که منجر به کاهش تولید هورمون رشد خواهد شد، میانگره ها و برگ ها کوتاه خواهند شد.
روی در سنتز مواد رشدی گیاه و سیستم های آنزیمی نقش مهم و ضروری دارد و انجام واکنش های متابولیکی در مراحل اولیه رشد گیاه وابسته به حضور عنصر روی می باشد. روی را به عنوان کاتالیزور فعال کننده در سیستم های آنزیمی گیاه می شناسند؛ این عنصر در بسیاری از فرآیندها نظیر سنتز و تجزیه پروتئین ها نقش دارد.
عنصر روی در رشد طولی گیاه از طریق دخیل بودن در ساخت هورمون اکسین کاربرد مهمی دارد اما چگونه؟ عنصر روی همانطور که در مطالب بالا گفته شد در ساخت آمینو اسید ها نقش قابل توجهی دارد و چون آمینو اسید تریپوتوفان پیش ساز ساخت هورمون اکسین می باشد، تکمیل این روند بدون حضور این عنصر نا ممکن خواهد بود.
روی از عناصر حیاتی جهت فعالیت های بیولوژیکی درختان میوه از جمله: انجام عمل فتوسنتز، تولید قند، ساخت پروتئین، باروری درختان میوه و رشد آن ها، بالا بردن حد تحمل و مقاومت در برابر بیماری ها و آفات می گردد؛ بدیهی است با کمبود عنصر روی این فعالیت ها دچار اختلال شده و دچار تضعیف می گردند و در نهایت دیگر از درختان میوه انتظار تولید محصولات با کیفیت وجود نخواهد داشت.
در ابتدا رنگ برگ ها از سبز به زرد تغییر رنگ پیدا خواهد کرد و رگبرگ های انتهایی شاخه ها به روشنی خواهد گرایید و فواصل میان گره های موجود در انتهای شاخه های جوان کمتر و کوتاه تر خواهند شد و برگ هایی که از این جوانه ها شروع به رویش می کنند باریک، ضعیف، نازک و به رنگ روشن حتی سفید در می آیند.
کمبود روی سبب ریزش برگ ها شده و برگ های جوان بر روی شاخه ها احتمال ماندگاری کمتری خواهند داشت و در برگ های میانی نقاط زرد کرمی در داخل پس زمینه سبز تیره ظهور پیدا خواهند کرد. با نبود روی کافی در درختان میوه، جوانه های برگی باد می کنند اما باز نشده و حتی بر سر شاخه ها در قسمت های پایینی یکی دو برگ ظاهر شده که وقتی به این گونه ظاهر در درخت برخوردید، متوجه خواهید شد که از کمبود روی در عذاب است. میتوان با اضافه کردن کود روی این کمبود را جبران کرد.
گفتنی است این علائم در درخت گلابی خفیف بوده اما در درخت هلو می تواند به حدی شدید باشد که برگی بر روی سر شاخه ها وجود نداشته و کاملا لخت گردد؛ در درختان مرکبات برگ ها بر اثر کمبود روی کشیده شده و سرشاخه ها در خطر خشک شدن قرار خواهند گرفت. خسارت های حاصل از نتیجه منفی کمبود روی بیشتر درختان هسته دار و دانه دار در حال تکامل را تهدید کرده و بدترین حالت آن زمانی می باشد که اندازه سیب رشد یافته در حد گردو باشد؛ درختان سیب در این شرایط به احتمال ۸۰ درصد دچار ریزش میوه ها خواهند شد.
علائم کمبود تمامی عناصر در درختان
در مورد مرکبات نیز باید بگویم تا بحال شده به پرتغال های با پوست ضخیم برخورده باشید و از خوردن آن اصلا لذت نبرده و دیگر از آن میوه فروش خریدی انجام نداده باشید؟ این حالت پرتغال که دارای پوست کلفت و بخش سفیده ی ضخیم تری دارد به کمبود روی بر می گردد؛ بنابراین اگر باغدار هستید و نمی خواهید هرگز شاهد این اتفاق باشید، از کافی بودن عنصر روی در باغات خود مطمئن شوید.
نکته مهم:
اگر نسبت به احداث باغ جدید اقدام نموده اید، بهتر است در خاطر داشته باشید که کمبود روی عمدتا در باغات جدید احداث شده وجود دارد و بایستی پیش از آنکه نسبت به کاشت نهال اقدام نمایید با آزمایش خاک از وضعیت عنصر روی آگاه شوید و در صورت کمبود روی با مشورت از کارشناسان کشاورزی نسبت به خرید کود مناسب جهت جبران کمبود عنصر روی اقدام نمایید.
کاشت گیاهانی نظیر شبدر و یونجه در خاک سبب بهبود جذب روی از لایه های پایینی خاک می شود زیرا ریشه های این گونه ها قابلیت بالایی در جذب روی دارند و می توانند به عنوان کود سبز مورد استفاده باغات قرار گیرند.
با تشکر از توجه شما جهت افزایش سطح علمی و تجربی آل کود ما را از نظرات، پیشنهادات و بخصوص انتقادات سازنده خود بهره مند سازید.
آل‌کود، مرجع کامل مقالات آموزش کشاورزی و بزرگ‌ترین وارد کننده و فروشنده انواع کودهای ارگانیک در ایران است. پشتیباتی تمام مراحل کشت و خرید مایحتاج مورد نیاز باغ‌داری و کشاورزی خود را از ما بخواهید. با آل‌کود تمام نیازهای باغبانی و کشاورزی‌تان را برطرف کنید.
مشاوره کود دهی، فروش ریز مغذی
بدون دیدگاه