اسید هیومیک چیست؟

اسید هیومیک چیست؟

اسید هیومیک چیست : اسید هیومیک به عنوان ماده منجی طبیعت مدتی است که دروازه امید بزرگی برای کشاورزان، باغداران و مردم مصرف کننده در راه خلاصی از مضرات کودهای شیمیایی باز کرده است. از وقتی کشاورزان در مصرف کودهای شیمیایی زیاده روی کرده و منفعت های اقتصادی خود را بر سلامتی آب و خاک و انسان ترجیح دادند، مردم نیز در عوض میزان خرید محصولات را کمتر از گذشته کردند. در این بین وجود یک ماده ای که بتواند جایگزین یا تعدیل کننده اثر کودهای شیمیایی باشد موضوعی بود که هم کشاورز و هم مصرف کننده به دنبال آن بودند. با تولید اسید هیومیک خاک جانی دوباره گرفت و محصولات مرغوب به دست مشتری رسید. هم اکنون تمامی کشاورزان بدون استثنا ماده تیره رنگ اسید هیومیک را برای بهبود ساختمان خاک بدان می افزایند تا مواد آلی از دست رفته در اثر استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی را دوباره راهی خاک کنند.

 

از کجا بدانیم منشا اسید هیومیک طبیعی است؟

بسیاری از افراد وقتی نام اسید هیومیک به گوششان می خورند دوست دارند بدانند منبع تامین این ماده که نه تنها منجی خاک می باشد، بلکه آب و طبیعت نیز با مصرف این کود دوباره زنده خواهند شد چیست؟

بله منشا اسید هیومیک طبیعی است اما چیست و از کجا آمده ؟

هنگامی که عمر گیاهان و جانوران به پایان می رسد، مولکول های سازنده آنها بر سطح خاک باقی مانده و میکروارگانیسم هایی از جمله: باکتری، قارچ، کرم خاکی و …شروع به تجزیه این اندام ها می کنند. با گذشت مدت زمان طولانی وقتی ماده تجزیه شونده تغییر شکل پیدا کرد، در نهایت یک ماده بسیار مقاوم در برابر تجزیه حاصل می شود که به هوموس یا گیاخاک معروف است.

هوموس یک ماده ساده نیست بلکه از ترکیبات پایدار و بسیار پیچیده ای تشکیل یافته که هیچ عاملی نمی تواند آن را تجزیه کند. این ماده کاملا طبیعی دارای سه جزء اصلی اسید هیومیک، اسید فولویک و هیومین می باشد. در این بین اسید هیومیک برای انتقال مواد مغذی بین خاک و گیاه و داشتن خاکی سالم بسیار ارزش دارد.

مشخصات ظاهری و ساختار اسید هیومیک چیست ؟

ساختار اسید هیومیک از زنجیره بلند و سنگین مولکولی تشکیل یافته که به آسانی در محلول آلکالین حل می شود و از ترکیبات پیچیده ای تشکیل یافته است. این ماده فوق العاده به رنگ قهوه ای تیره می باشد که عمدتا به شکل جامد یا مایع عرضه می شود.

اسید هیومیک منابع استخراج متنوعی دارد و از ته نشست های قدیمی استخراج شده است. از این منابع می توان به خاک، هوموس، لیگنیت اکسید شده، زغال سنگ و …اشاره کرد.

دلایل نیاز خاک به افزودن اسید هیومیک چیست ؟

متاسفانه فعالیت های نابخردانه انسان خاک را با مشکلات جدی از جمله از بین رفتن تعادل عناصر غذایی، از بین رفتن مواد آلی و ساختمان خاک، کاهش حاصلخیزی و در نتیجه بی ارزشی خاک مواجه کرده است. کاربرد بیش از اندازه کودهای شیمیایی حتی برخی از خاک ها را دچار آلودگی کرده و تولید هر گونه محصول در آن سلامتی محیط و انسان را به خطر انداخته است.

مصرف کودهای شیمیایی همزمان با شخم زدن های سالیانه از بین رفتن مواد آلی به ویژه هوموس را دو چندان می کند و زمینه را برای فرسایش خاک که جبران آن بسیار سخت است فراهم می کند. امروزه خاک اکثر مناطق کشور به دلیل مصرف  کودهای غیر ارگانیک ارزش و حاصلخیزی خود را از دست داده اند.

 لازمه احیاء مجدد خاک، بازگرداندن مواد ارگانیک و هوموس از دست رفته به آن می باشد تا بار دیگر بتواند به عنوان بستر کشت محصولات به شمار رود.

اینجاست که هیومیک اسید یکه تاز میدان مبارزه با اثرات بی رحمانه کودهای شیمیایی شده و از همان ثانیه اول افزوده شدن به خاک در صدد بهبود کیفیت خاک و بالا بردن ارزش آن بر می آید.

هیومیک اسید حاصلخیزی خاک را موجب شده و به سبب داشتن ترکیبات هورمونی، کیفیت و کمیت تولید محصولات کشاورزی را افزایش می دهد و چه چیزی بهتر از این برای یک کشاورز و افراد مصرف کنند. چرا که وقتی اسید هیومیک تعداد محصولات را در کنار کیفیت و مرغوبیت آنها افزایش می دهد، از یک طرف کشاورز به دلیل فروش بالا سود می کند و از طرف دیگر مردم از یک منبع مطمئن خریداری کرده و از طعم محصول لذت می برند.

اسید هیومیک بر ریشه گیاهان چه تاثیری میگذارد؟

همانطور که می دانید گیاه بدون ریشه زنده نمی ماند و این ریشه است که وظیفه جذب و انتقال مواد غذایی و آب را به بخش های هوایی گیاه بر عهده دارد. زمانی که اسید هیومیک به خاک افزوده می شود، به طور مستقیم رشد گیاه را تحریک می کند زیرا توسعه و رشد ریشه در نهایت رشد بخش های هوایی را سبب می گردد.

اسید هیومیک رشد ریشه اصلی را افزایش داده و حجم آن را بالا می برد طوری که راندمان سیستم ریشه با وجود اسید هیومیک به حداکثر کارایی می رسد. زمانی که ریشه بتواند مواد مغذی را به نحو عالی از خاک بگیرد و به بخش های در حال مصرف برساند، بالطبع تولید محصول نیز افزایش می یابد.

برخی از خاک ها با وجود افزودن کود های موردنیاز نمی توانند بستر غنی برای درختان میوه و محصولات گردند اما وقتی از هیومیک بهره مند می شوند به دلیل اینکه این ماده تیره جذب تمامی عناصر مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و … را توسط ریشه افزایش می دهد، خاک به یک بستر مطمئن و غنی تبدیل خواهد شد.

فواید اسید هیومیک در کشاورزی چیست ؟

-بهبود ساختمان خاک و احیاء آن پس از زیاده روی در مصرف کودهای شیمیایی

-شروع فعالیت های میکروارگانیسم ها پس از افزودن هیومیک به خاک

-افزایش جذب عناصر ماکرو و ریز مغذی ها

-کاهش شوری خاک

-تنظیم پی اچ و کاهنده پی اچ خاک های قلیایی و آهکی در نتیجه خنثی کردن اثرات منفی آهک در زمین های کشاورزی

-کاهش تجمع فلزات سنگین و سمی در اطراف خاک در نتیجه تضمین سلامت محصول تولید شده

-گسترش حجم ریشه و بهبود کارایی آن

-تحریک جوانه زنی، شکوفه دهی درختان، افزایش تعداد میوه ها و درشتی و بازار پسندی آنها

اسیدهای هیومیک سالهاست مورد استفاده کشاورزان بوده و فواید زیادی برای محصولات کشاورزی دارد.

اسیدهای هیومیک مولکول های آلی هستند که در بهبود خواص خاک، رشد گیاه و پارامترهای زراعی نقش اساسی دارند. منابع اسید هیومیک  شامل زغال سنگ، خاک و مواد آلی  می باشد.

محصولات مبتنی بر اسید هیومیک در سال‌های اخیر برای تضمین پایداری تولیدات کشاورزی استفاده شده است.

اسید هیومیک  می‌تواند بر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک از جمله بافت و ساختار خاک و ظرفیت نگهداری آب، ظرفیت تبادل کاتیونی، pH، کربن خاک، آنزیم‌ها، چرخه نیتروژن و در دسترس بودن مواد مغذی تاثیر بگذارد.

اسید هیومیک، یکی از دو دسته پلیمرهای آلی اسیدی طبیعی است که از هوموس موجود در خاک، رسوبات یا محیط های آبی استخراج  می شود.

فرآیند تشکیل اسید هیومیک در هوموس

فرایند تشکیل اسید هیومیک به خوبی شناخته نشده است، اما تحقیقات نشان داده که  به تدریج به عنوان پسماند متابولیسم میکروارگانیسم ها تجمع می یابد. ساختار آن  برخلاف پروتئین ها یا کربوهیدرات ها،  دارای دو پلیمر آلی که  در مواد بیولوژیکی یافت می شوند.

اثرات مفید اسید هیومیک بر روی گیاهان

افزایش جذب مواد مغذی

شناخته شده ترین و مهمترین فواید اسیدهای هیومیک نحوه افزایش جذب مواد مغذی در گیاهان است. به همین دلیل اسید هیومیک باعث اصلاح خوب  خاک می شود.

اسید هیومیک به شکلی  شگفت انگیزی با کودها سازگار می شود، بدون وجود اسیدهای هیومیک، برخی از مواد مغذی ارائه شده توسط کودها برای گیاهان غیر قابل دسترس می شوند.

توصیه می شود در کنار مصرف کودها از اسید هیومیک شوک غافل نشوید، در غیر این صورت به سلامت گیاه آسیب وارد می شود. بنابراین، اسیدهای هیومیک  شوک هم برای سلامت گیاهان و هم برای رفاه اقتصادی کشاورزان مهم  هستند.

روشهای  کاربرد  هیومیک شوک

کاربردهای خاکی اسید هیومیک شوک

اسیدهای هیومیک شوک  باعث می شود مواد مغذی در خاک بیشتر در دسترس باشند، با مصرف اسید هیومیک  در خاک ترکیب های  آلی آنها شروع  به فعالیت می کنند.

اسیدهای هیومیک به طور طبیعی اکسید می شوند که هم  مواد مغذی دارای بار منفی و هم  مواد مغذی دارای بار مثبت  به سمت این مولکول‌های بزرگ جذب می‌شوند و به آنها متصل می‌شوند. این “ظرفیت تبادل کاتیونی” یک ویژگی منحصر به فرد و بسیار مفید اسیدهای هیومیک است.

بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز گیاهان – مانند منیزیم، کلسیم، آهن و سایر مواد معدنی کمیاب – دارای بار مثبت هستند. بنابراین در حضور اسیدهای هیومیک، این مواد مغذی از خاک بازجذب  و به اسیدهای هیومیک متصل می شوند. سپس می توان آنها را در کنار سیستم ریشه گیاه  مورد استفاده قرار داد .

سیستم های ریشه نیز دارای بار منفی قوی تر از  اسید هیومیک هستند،  بنابراین یون های مثبت برای جذب گیاه به اسید هیومیک متصل می شوند. بدون این ترکیب حیاتی( اسید هیومیک ) بسیاری از مواد مغذی در خاک محبوس می‌شوند و در دسترس گیاهانی برای  باروری قرار نمی گیرند.

کاربردهای برگی اسید هیومیک

اسیدهای هیومیک فقط در کاربردهای خاک مفید نیستند. آنها همچنین در کاربردهای برگی  نیز مفید هستند،  که همراه با اسیدهای فولویک، که مولکول های آلی زنجیره کوتاه تر هستند به کار می روند.

اسیدهای هیومیک برای افزایش نفوذپذیری دیواره سلولی در گیاهان حیاتی هستند، هنگامی که غشای سلولی نفوذپذیرتر می‌شوند، مواد مغذی می‌توانند راحت‌تر از طریق گیاه وارد شوند (اغلب توسط اسیدهای فولویک حمل می‌شوند، که حامل های  خوبی هستند.

کاهش سموم

اسیدهای هیومیک فقط مواد مغذی را در دسترس قرار نمی دهند،آنها همچنین از ورود سموم مضر به خاک و گیاه جلوگیری می کنند. این مزیت به‌ویژه در محیط‌های خاکی امروزی که سموم بی‌شماری از جمله آفت‌کش‌ها و فلزات سنگین طی سال‌ها وارد آنها شده اند اهمیت دارد.

این آلاینده ها کیفیت خاک را کاهش می دهند و بدون اصلاح مناسب، سلامت و حجم محصول را تضعیف می کنند که مولکول‌های سمی توسط مولکول‌های هیومیک جذب  می شوند.

برخلاف مواد مغذی، آنها توسط گیاهان جذب نمی شوند و در نهایت دفع می شوند، اسید هیومیک  گیاهان را در محیط‌های رشد سالم‌تر نگه می‌دارد.

افزایش احتباس آب

اسیدهای هیومیک توانایی بسیار منحصر به فردی برای افزایش احتباس آب در خاک دارند، در آب و هوای در حال تغییر افزایش احتباس آب  با تحت فشار قرار گرفتن اکوسیستم ها اهمیت بیشتری پیدا می کند.

همچنین  این افزایش برای خاک های شنی، خشک و کم رس اهمیت  دارد.

همان طور که ذکر شد بار منفی اسیدهای هیومیک یون های مثبت یا کاتیون های مواد مغذی  را جذب می کند که به مولکول هیومیک می چسبند. این کاتیون ها در حضور مولکول های آب کمی از مولکول هیومیک فاصله می گیرند و به طور شل به انتهای اکسیژن مولکول های آب می چسبند.

سپس انتهای هیدروژن مولکول های آب به انتهای هیدروژن سایر مولکول های آب متصل می شود. این اثر تبخیر آب را تا 30 درصد کاهش می دهد.

بهبود  رشد میکروبی گیاهان و خاک

یکی از قابل توجه ترین و تاثیرگذارترین فواید اسیدهای هیومیک تاثیر آن بر جمعیت میکروبی خاک است، بسیاری از جمعیت باکتری ها توسط خاک های ضعیف و آفت کش ها از بین رفته اند، بنابراین ضروری است که آنها بازسازی شوند.

اسیدهای هیومیک به دو روش اصلی به رشد جمعیت میکروبی کمک می کنند. اول، آنها منبعی از کربن را فراهم می کنند که به عنوان منبع غذایی برای میکروب ها عمل می کند.

ثانیاً به دلیل اندازه بزرگ آنها منبعی برای استعمار میکرو فلور فراهم می کنند. بنابراین اساساً اسیدهای هیومیک غذا و سرپناهی را برای میکروب های مفید بوجود می آورند  .

ساختار بهتر خاک

اسید هیومیک  حامل بارهای مثبت و منفی است و اندازه مولکولی بسیار بزرگی دارد، به دلیل این خواص، اسیدهای هیومیک قادر به اتصال به تمام ذرات خاک هستند که فضای لازم را برای میکروب ها و رشد سالم ریشه ایجاد می کند.

این امر به ویژه در خاک های با رس بالا و متراکم که ذرات خاک به طور محکم به هم چسبیده اند اهمیت بیشتری دارد.  مولکول های هیومیک حتی قادر به ایستادن ذرات رس در انتهای  مولکولهای خود هستند، که اجازه می دهد فضای بیشتری و نفوذ آب را زیادتر  فراهم کند.

علاوه بر این، نمک‌ها را از خاک رس حذف می‌کنند، که بار منفی ذرات رس را بازیابی  و آنها را از هم جدا می‌کند.

با تشکر از توجه شما آل کود