مقدار آبیاری لازم برای درختان
یکی از نکات بسیار مهم در پرورش گیاهان و درخت‌ها آبیاری و آب دادن به آن‌ها است. مقدار آبیاری برای درختان با توجه به ویژگی آن‌ها تعیین می‌گردد. مقدار آب داده شده به درخت و گیاه به نوع خاک استفاده شده و بستر کشت آن نیز مربوط می‌شود. به عنوان مثال خاک‌هایی با قدرت نفوذ و جذب بالا نیاز کمتری به آبیاری داشته و در هنگام خشکی خاک، از آب ذخیره شده استفاده می‌کنند.خاک رس نوعی خاک با جذب بسیار بالا میباشد، به همین دلیل همواره از ترکیبات این خاک به نسبتی در خاک مدنظر و قابل کشت اضافه می‌نمایند. یکی دیگر از عوامل مهم در تعیین میزان آبدهی به گیاهان نوع درخت کاشته شده میباشد، که برخی از آن‌ها به نسبت دیگری آب بیشتری برای رشد مطلوب نیاز دارند.
نوع درخت و میزان آبیاری مناسب برای رشد آن‌ها
سن درخت از عوامل اثرگذار بر روی نیازهای آن میباشد. به هنگام کاشت درخت‌های جوان و نهال‌ها شرایط اولیه رشد گیاه باید به خوبی فراهم باشد. بنابراین در این بازه زمانی باید از خاک خوب، نور مناسب و مقدار آبیاری بالایی استفاده نمود. درخت‌های کم‌سن و سال ریشه‌های تنومند و قوی ندارند، به همین دلیل نمی‌توانند املاح و موادغذایی مورد نیاز خود را به خوبی تامین کنند. در این زمان نقش کشاورز و کوددهی آن به گیاه پررنگ‌تر است، بنابراین با افزایش سن درخت و تقویت ریشه‌ها نیاز به رسیدگی و آبیاری در آن کاهش می‌یابد.
یکی از راه‌های صحیح و سنتی برای یافتن سن درختان توجه به قطر تنه میباشد، مسلما هر چه قطر تنه درخت بزرگتر باشد سن درخت بیشتر است .مقادیر دقیق سنی توسط کارشناس قابل شناسایی میباشد.
اثر علف های هرز و گیاهان خودرو در میزان آبیاری چگونه است؟
همانطور که می‌دانیم وجود گیاهان خودرو و هرز در اطراف گیاه و درخت، قوای گیاه اصلی را کاهش می‌دهد. گیاهان خودرو با جذب موادمغذی از خاک برای رشد و احیای خود تلاش می‌نمایند، جذب این مواد سبب شده تا درجه کیفی خاک کاهش چشمگیری را تجربه کند، چرا که مواد مغذی آن به کرات توسط گیاه خودرو جذب شده است.
علاوه بر مواد مغذی آبیاری نیز تحت تاثیر این عمل قرار می‌گیرد، با افزایش قابل توجه مصرف آب و کمبود این مایع حیاتی روش‌های اصولی و نوینی برای کاهش مصرف آب تدبیر شده است، برای این منظور باید بستر کشت و زمین مدنظر را از هر گونه گیاه خودرو و هرز عاری کنیم. این گیاهان آب گرفته شده توسط خاک را جذب نموده و سبب آسیب به گیاه اصلی میشوند. بنابراین با از بین بردن علف های هرز در اطراف گیاه، آبیاری مورد نیاز برای درخت و گیاه اصلی کاهش می‌یابد.
اثر ابیاری مناسب بر کیفیت محصول چیست؟
آبیاری به موقع درخت سبب رشد و میوه‌دهی حداکثری آن می‌گردد. بنابراین میزان آبیاری برای درختان در این زمان از اهمیت بالایی برخوردار میباشد، کیفیت محصول تولید شده و طراوت آن با میزان رطوبت خاک درخت رابطه مستقیم دارد. انجام آبیاری متعادل رمز سلامتی یک درخت میباشد.
آبیاری به میزان کم، سبب زرد شدن برگ درختان و کاهش کیفیت میوه و محصولات آن می‌گردد، ازطرفی آبیاری بیش از حد و غرقاب کردن خاک نیز، سبب پوسیدگی ریشه‌ها شده و درخت را از بین می‌برد، بنابراین باید تعادل در رطوبت رسانی به خاک را حفظ نمود. معمولاً در فصول سرد سال میزان آبیاری به طور چشمگیری کاهش می‌یابد، با سرد شدن هوا رطوبت موجود در خاک دیرتر از بین رفته و خاک خشک نمی‌شود. در این زمان آب مورد نیاز گیاه توسط رطوبت موجود در خاک تامین می‌گردد. همچنین میزان بارندگی و بارش در فصول نیمه دوم سال بیشتر بوده که این عمل به طور طبیعی اب مورد نیاز درختان را تامین می‌کند.
سیستم و روش های صحیح برای ابیاری درختان :
یکی از انواع روش‌های رایج و مرسوم برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها، استفاده از سیستم آبیاری قطره ای میباشد، در این روش منبع آبی بزرگی انتخاب شده و از آن انشعاباتی به شکل لوله‌های نازک خارج می‌گردد، این خطوط در مسیر بین گیاهان هدایت میشوند و درختان را آبیاری می‌نمایند.
حرکت آب در لوله‌های ذکر شده به صورت متناوب بوده و مدام تکرار می‌شود، همچنین پایین بودن سرعت آب سبب شده تا گیاه زمان لازم و کافی برای جذب آب را داشته باشد، این سیستم علاوه بر کاهش میزان آب مصرفی، سبب تامین رطوبت مورد نیاز گیاه نیز می‌گردد.
یکی دیگر از روش‌های رایج آبیاری، استفاده از کرت در بستر کشت گیاهان میباشد، آبیاری غرقابی از قدیمی‌ترین روش‌های آبیاری بوده که هنوز هم در میان سایر روش‌ها طرفداران خاص خودش را دارد. برای این منظور ،قطعاتی به نام کرت در سطح خاک ایجاد شده و توسط لوله آبیاری صورت می‌گیرد. این روش هزینه‌های جانبی پایینی دارد اما هدر رفت آب در آن بسیار زیاد است از طرفی وجود ناهمواری‌ها در سطح خاک آبیاری و ایجاد کرت را با مشکل روبرو می‌سازد.
مقدار آبیاری لازم برای درختان با توجه به شرایط اقلیمی :
توجه به محیط و شرایط آب و هوایی تعیین شده برای کاشت گیاهان، تاثیر بسزایی در میزان آبیاری دارد. در نقاط جغرافیایی گرم و خشک به دلیل بالا بودن میزان درجه حرارت و سرعت بالای تبخیر آب، آبیاری در تعداد دفعات بیشتری صورت می‌گیرد.
دمای بالا در این اماکن سبب شده تا آب موجود در سطح خاک، با سرعت بیشتری تبخیر شده و سطح خاک خشک شود، به علاوه پایین بودن میزان رطوبت در هوا نیز این امر را تشدید می‌نماید. در اقلیم‌های پربارش این امر کاملاً برعکس میباشد، و رطوبت موجود در هوا بخشی از نیازهای گیاه را تامین می‌کند. به علاوه بارش‌های مکرر در این زمینه میزان آبیاری گیاه را کاهش می دهد، بنابراین آب باران منبع تغذیه خوبی در این شرایط خواهد بود.
بهترین زمان آبیاری برای درختان و گیاهان:
بهترین زمان آبیاری برای درختان و سایر گیاهان صبح زود یا غروب هنگام میباشد . در این ساعات به علت خنکی هوا و پایین بودن درجه دما، میزان تبخیر به طور چشمگیری کاهش یافته و اب به درستی در خاک جذب می‌گردد.
برای آبیاری درختان باید به عمق آبیاری توجه نمود. اگر مقدار آبیاری کم و سطحی صورت بگیرد، سطح خاک رطوبت خود را به دست آورده، اما ریشه ها از آب بی بهره می‌مانند. بنابراین باید آبیاری را به صورتی انجام داد تا عمق خاک سیراب شده و آب مورد نیاز خود را جذب کنند.
برای این منظور می‌توان فواصل بین هر آبیاری را افزایش داد و در عوض مدت زمان آبیاری را در هر مقطعی بیشتر کرد، به این ترتیب آب در بافت عمیق خاک نفوذ می‌کند و زمان کافی برای جذب را دارد.
استفاده از سوپر جاذب در خاک برای آبیاری :
سوپر جاذب به عنوان پودری اصلاح کننده به خاک اضافه می‌شود، وجود این پلیمر در خاک سبب جذب آب شده و در هنگام خشکی خاک، رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین می‌کند. همچنین وجود سوپرجاذب در خاک از هدررفت آب اضافی جلوگیری کرده و آن را جذب می‌نماید. این محصول در باغ‌ها و مزارع با مقیاس بالا کاربرد فراوانی دارد.
مقدار آبیاری لازم برای درختان با توجه به نوع و ژنتیک آن‌ها:
برای یک آبیاری صحیح باید اصول جامعی را در نظر گرفت. برخی از گیاهان و درختان به طور ذاتی نیاز به آبیاری کمی دارند. بنابراین می‌توان در محیط های خشک و کم آب نسبت به کاشت آن‌ها اقدام نمود. درخت خرما، زیتون، پسته و انگور از این دسته محصولات هستند. در مقابل مرکبات قرار داشته که به دلیل بالا بودن ظرفیت مایعات موجود در آن‌ها به آبیاری مکرر نیاز دارند، بنابراین در آبیاری باید به نوع و ژنتیک درخت توجه ویژه ای نمود.
نتیجه گیری:
گیاهان و درخت‌ها با توجه به سن و سال، شرایط اقلیمی، نوع و ژنتیک، نیازهای متفاوتی به آبیاری دارند. با بررسی این موارد و اشراف کامل به مشخصات درخت‌ها می توان مقدار مناسبی برای آبیاری آن در نظر گرفت. ایجاد تعادل و مناسب بودن آبیاری سبب رشد و بهبود کیفیت محصول می‌گردد. بنابراین مقادیر کم یا بیش از اندازه سلامتی و کیفیت محصولات را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با استفاده از روش‌های آبیاری به روز و صحیح می‌توان علاوه بر ایجاد نشاط و طراوت در گیاه از هدر رفت آب جلوگیری کرد.
آبیاری نامناسب علاوه بر هدر رفتن آب سلامتی ریشه و بنیه گیاه را نیز به خطر می‌اندازد، دو مدل از روش های کاربردی و اصولی آبیاری را می توان آبیاری قطره ای و آبیاری تحت فشار یا بارانی معرفی نمود.
با تشکر از توجه شما جهت افزایش سطح علمی و تجربی آل کود ما را از نظرات، پیشنهادات و بخصوص انتقادات سازنده خود بهره مند سازید.
بدون دیدگاه