کشاورزی پایدار

پایداری در هر صنعت موضوعی بسیار حائز اهمیت است که قبل از شروع به هرکاری باید آن را مورد بررسی قرار داد. صنعت کشاورزی نیز در جهان صنعتی بسیار مهم است و بخش بزرگی از صادرات را به خود اختصاص می دهد، پس بررسی موضوعی چون پایداری قطعا می‌تواند در موفق شدن و به ثمر رسیدن آن بسیار تاثیرگذار باشد. این واژه که طی چند سال اخیر بسیار فراگیر شده است، امروزه برای توصیف طیف گسترده‌ای از موضوعات بکار می‎رود. اما می خواهیم بدانیم موضوع پایداری که از آن صحبت شده چیست و در حقیقت چه تاثیری در صنعت کشاورزی دارد. اگر شما هم به این بحث علاقه مند بوده و می‌خواهید در کار خود موفق شوید و با این مبحث بیشتر آشنا گردید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

کشاورزی پایدار چیست؟

زراعت با استفاده از اصول بوم‎شناسی، مطالعه‌ی روابط بین جانداران و محیط آنها کشاورزی پایدار نام دارد.
اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از این موضوع داشته باشیم، باید بگوییم که کشاورزی پایدار در واقع نوعی کشاورزی است و این لغت پایدار برشرایط یکنواخت و با ثبات دلالت دارد. در حقیقت کشاورزی پایدار موجب می‌گردد که ما بدون آنکه توانایی نسل‌های آینده را برای تولید غذا به خطر بیاندازیم، غذایی سالم و با کیفیت تولید و از آن استفاده کرده و لذت ببریم. همچنین این غذای سالم را با استفاده از تکنیک‎های کشاورزی حافظ محیط زیست، حیوانات و از همه مهم‌تر سلامت همگانی، تولید کنیم.

همانطور که خواندید این روش بی شک با کشاورزی صنعتی بسیار تفاوت دارد. زیرا در این روش غذاهای طبیعی و عاری از مواد شیمیایی، جایگزین غذاهایی که با آفت‎کش‌ها و کودهای شیمیایی پرورش یافته‎اند، می شوند. کشاورزی صنعتی به میزان زیادی به آفت‏‌کش‌ها، کودهای شیمیایی و تقویت ‎کننده‎های شیمیایی وابسته است. در زیر مزایای بیشتری از کشاورزی پایدار آمده است.

مزایای کشاورزی پایدار:

همانطور که در بالا اشاره کردیم، کشاورزی پایدار برای جلوگیری از آلودگی، کاهش هزینه‌ها، حفظ محیط زیست، ضامن سلامت همگانی، حفاظت از حیوانات و… می‌تواند سودمند باشد. اما این سودمند بودن در هر یک از این موارد به چه معناست؟

جلوگیری از آلودگی‌ها: در این نوع کشاورزی پسمانده‌های تولید شده درون هر زمین زراعی در اکوسیستم همان زمین باقی می‌ماند و از ایجاد آلودگی جلوگیری می‌شود.

کاهش هزینه‌ها: سوخت‌های فسیلی در این صنعت بسیار مهم و البته هزینه بردار هستند. با استفاده از کشاورزی پایدار، نیاز انسان به سوخت فسیلی کاهش می‌یابد. در نتیجه هزینه‌ها نیز کمتر شده و این موضوع باعث منفعت کشاورزان می‌شود.

حفظ محیط زیست: انسان برای ادامه حیات به زمین و آب و هوایی سالم نیاز دارد. محیط زیست نقش مهمی در تامین نیازهای انسان‌ها ایفا می‌کند، همچنین نسل‌های آینده برای زندگی به محیط زیستی سالم نیازمند هستند. کشاورزی پایدار به احیای دوباره‌ی زمین و سایر منابع طبیعی همچون آب و هوا کمک می‎کند.

این جایگزینی تضمین‎کننده‌ی ادامه‌ی حیات نسل‌های آینده و وجود منابع طبیعی برای آنان خواهد بود. کشاورزی پایدار نیاز به استفاده از منابع انرژی غیر قابل تجدید را کاهش داده و درنتیجه به نفع محیط ‌زیست عمل می‌کند.

ضامن سلامت همگانی: گفته شد که در کشاورزی‌های صنعتی از مواد شیمیایی، کودهای شیمیایی و آفت کش‌ها استفاده می‌گردد. از آنجایی که امروزه اکثر افراد به دنبال محصولی ارگانیک برای استفاده می‌گردند، کشاورزی پایدار موجب می‌گردد که محصولاتی سالم‌تر به دست مصرف کنندگان برسد.

این روش اگر با مدیریت دقیق کشاورز همراه شود، می‌تواند محصول را از عوامل بیماری‌زا، سموم و سایر آلاینده‎های خطرناک حفظ کند و اینگونه باعث سلامتی هرچه بیشتر مصرف کنندگان گردد.

حفاظت از حیوانات: روش‌‌هایی که کشاورزان و دامداران حوزه‌ی کشاورزی پایدار بکار می‌گیرند، تضمین‎کننده‌ی سلامت و ایمنی حیوانات است.
و…
اما برای رسیدن به این هدف باید چه کاری انجام داد و چگونه رفتارکرد تا توانست از این همه مزایا بهره‌مند شد. در زیر به این موضوع پرداخته‌ایم.

روش‌های کشاورزی پایدار:

برای رسیدن به کشاورزی پایدار باید شیوه‌هایی را در نظر گرفت که از جمله این روش‌ها می‌توان به غنی سازی خاک، کشت تناوبی، مدیریت تلفیقی و متمرکز زیستی آفات، شکارچیان طبیعی آفات، پوشش گیاهی (کشت پوشش) اشاره کرد که در زیر به طور مختصر توضیحاتی در این باره آمده است.

غنی سازی خاک: در کشاورزی غنی سازی خاک بسیار پر اهمیت است. خاک سالم موجب می‌گردد که بازدهی زمین افزایش یافته و در نتیجه آن محصول با کیفیت‌تری تولید شود. برخی از روش‌های افزایش کیفیت خاک عبارتند از: رهاکردن بقایای محصول (در زمین) بعد از برداشت و استفاده از کمپوست مواد گیاهی یا کودهای حیوانی.

کشت تناوبی: یکی از قدرتمندترین تکنیک‌های کشاورزی پایدار، کاشت تناوبی است. در این روش اگر به جای کاشتن مجدد یک محصول در چند سال متوالی، محصولی دیگر را برای کاشتن انتخاب کرد، مشکلات مربوط به آفات رفع می‌شود. زیرا اگر آفات منبع غذایی ثابتی داشته باشند می‎توانند جمعیت خود را تا حد زیادی افزایش دهند. این نوع کاشت می‌تواند به چرخه‌ی آفات پایان دهد.

مدیریت تلفیقی ومتمرکز زیستی آفات: این روش نیز برای رقابت با مدیریت آفات بر اهمیت کشت تناوبی تأکید می‎کند. در مواردی که مشکل آفات با روش‌های معمول برطرف نگردد، مواد شیمیایی استفاده می‌شود. مدیریت تلفیقی آفات رویکردی است که به‏ جای روش‌های شیمیایی به شیوه‎های بیولوژیکی متکی است.

شکارچیان طبیعی آفات: برای کنترل مؤثر آفات باید مزرعه را به‌عنوان یک اکوسیستم، در منطقه‌ای در نظر گرفت که پرندگان و حیوانات دیگر که در حقیقت شکارچیان طبیعی آفات کشاورزی هستند، آفات را شکار کنند. در واقع کشاورزان با مدیریت صحیح زمین کشاورزی خود می‎توانند آن را به پناهگاهی برای شکارچیان آفات تبدیل کنند.

پوشش گیاهی: برخی از کشاورزان به طور مداوم زمین را زیر کشت برده و هیچ گاه زمین را خالی نمی‌گذارند. کشاورزان می‌توانند با کاشت پوشش‎های گیاهی مانند شبدر یا جو دوسر مانع فرسایش خاک شوند، رشد علف‌های هرز را سرکوب کنند و کیفیت خاک را بهبود بخشند. همچنین کشت پوشش گیاهی نیاز گیاه به کودهای شیمیایی را کاهش می‎دهد.

مدیریت اکو سیستم‌های کشاورزی امروزه در دو جهت سیستم های کشاورزی بزرگ و سیستم های کشاورزی کوچک سوق داده می‌شوند.

سیستم‌های کشاورزی بزرگ: در این سیستم‌ها از آفت‌ کش‌ها برای کنترل علف‌های هرز و حشرات و از کودها برای حفظ حاصل خیزی خاک و از سوخت های فسیلی برای تامین انرژی استفاده می‌شود.

سیستم‌های کشاورزی کوچک: این سیستم‌ها طوری طراحی شده‌اند که نهاده‌های زاید را کاهش دهند، خروج عناصر غذایی از سیستم را به حداقل برسانند و تنوع زیستی و جنبه‌های طبیعی را افزایش دهند. این سیستم مدیریت را اغلب کشاورزی پایدار می‌نامند که در نهایت توسعه مناطق روستایی را به دنبال دارند.

در بالا به موضوع کشاورزی پایدار و مزایای آن پرداختیم. کشاورزی پایدار یک فرایند بیولوژیکی است وسعی در تقلید کردن از خصوصیات کلیدی یک اکوسیستم دارد. کشاورزی پایدار باعث پیچیدگی اکوسیستم زراعی می‌شود، کارایی چرخش عناصر غذایی در این نوع کشاورزی افزایش می‌یابد واز خورشید به عنوان منبع اصلی انرژی برای به حرکت درآوردن سیستم بهره‌ برداری مطلوب استفاده می‌شود. در پایان امیدواریم که این مطالب برای شما مفید بوده باشد.

با تشکر از توجه شما جهت افزایش سطح علمی و تجربی آل کود ما را از نظرات، پیشنهادات و بخصوص انتقادات سازنده خود بهره مند سازید.

آل کود