سوپر جاذب چیست؟

کشاورزی و تولید محصولات گیاهی به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع هر کشور در نظر گرفته می‌شود. با توجه به وجود اقلیم‌های گوناگون در سراسر کشور امکان پرورش گیاهان با محدودیت‌هایی روبرو است. به عنوان مثال در مناطق گرمسیر و خشک به دلیل خشکی و عدم رطوبت قادر به کشت انواع خاصی از گیاهان و سبزیجات نیستیم. از طرفی کمبود آب و بحران‌های حیاتی در این زمینه شرایط را دشوارتر کرده است. برای برطرف کردن این مشکلات تکنیک‌های گوناگونی وجود دارند که آبیاری را تسهیل می‌نمایند. آبیاری قطره ای و دیمی از روش‌های سنتی و قدیمی در این زمینه هستند.
امروزه در کنار روش‌های دائمی تکنیک‌های نوینی نیز طراحی شده که تاثیر بسزایی در روند و بهبود شرایط دارند. استفاده از انواع سوپر جاذب‌ها برای آبیاری یکی از روش‌های منحصر به فرد در این زمینه می‌باشد. سوپر جاذب نوعی پلیمر بوده که در خاک تعبیه می‌گردد، این دسته از پلیمرها به شبکه های آب‌گرا معروف هستند.

معرفی سوپر جاذب‌ها

سوپرجاذب پلیمری پودر مانند است، که در مناطق خشک و کم‌آب به خاک اضافه می‌شود، این پلیمر در هنگام آبیاری متورم شده و حجم عظیمی از ساختار خود را با آب پر می‌کند، انقباض و تخلیه ذرات سازنده سوپرجاذب به صورت تدریجی بوده و با گذشت زمان امکان پذیر است.
این خاصیت سبب شده تا یک آبیاری تا مدت‌ها زمین را سیر نگه دارد، چرا که با هر بار تشنگی گیاه و خشکی خاک آب جذب شده توسط سوپرجاذب ها به سطح خاک باز می‌گردد. سوپرجاذب به‌عنوان پلیمری پر کاربرد در صنعت کشاورزی محسوب می‌گردد.

نقش سوپر جاذب در تغذیه و کوددهی به گیاهان

در کنار آب و خاک غنی تغذیه و کوددهی به گیاهان و محصولات کشاورزی جایگاه ویژه‌ای دارد. استفاده از کودهای شیمیایی باید در اندازه و مقیاس مناسبی صورت بگیرد، زیرا کمبود این دسته از مواد شیمیایی اثرگذاری مطلوبی نخواهد داشت، از طرفی مقادیر بیش از اندازه کود شیمیایی گیاه را دچار شوک کرده و با عارضه های گوناگونی روبه رو می‌کند.
استفاده از سوپرجاذب‌ها برای جذب کود شیمیایی امری معقول و ایده آل است، نحوه مصرف برخی از انواع کود‌ها به صورت محلول بوده و برای استفاده از آن‌ها باید کود را در آب حل نمود و به صورت محلول درآورد، در چنین مواردی وجود سوپرجاذب کوددهی را به بهترین نحو ممکن امکان پذیر می‌سازد. محلول شیمیایی ایجاد شده توسط پلیمر مدنظر جذب شده و به مرور زمان به سطح خاک باز می‌گردد، بنابراین گیاه دچار شوک شیمیایی نشده و تغذیه به بهترین حالت ممکن صورت می‌گیرد.

ایجاد تهویه و سبک‌سازی خاک توسط سوپر جاذب :

همانطور که گفته شد سوپرجاذب‌ها نوعی پلیمر یا درشت مولکول هستند که از اجتماع تعداد زیادی مولکول در کنار یکدیگر تشکیل شده‌اند، این ترکیبات به عنوان جاذب آب شناخته می‌شوند . با توجه به این در هنگام آبیاری خاک، حجم مولکول‌های سازنده سوپرجاذب افزایش یافته و دچار تغییر حجم می‌گردند، با گذشت زمان و کاهش رطوبت در سطح خاک سوپرجاذب برای آبیاری و تامین رطوبت خاک به دفع مایع میانی خود می‌پردازد و تغییرات حجم ایجاد شده سبب تهویه و نفوذ هوا در سطح خاک می‌گردد.
وجود حشرات و موجودات زنده نیز مانند کرم خاکی سبب جابجایی ذرات خاک و تهویه شده و به اصطلاح خاک را سبک و پوک می‌کنند، که این عمل مشابه کاربرد سوپرجاذب‌ها است.
بنابراین وجود سوپر جاذب در سطح خاک علاوه بر آبیاری و تامین رطوبت نقش بسزایی در تهویه و سبک سازی خاک خواهد داشت.

نحوه استفاده از سوپر جاذب در سطح خاک:

برای استفاده از این دسته از محصولات رعایت چند نکته کلیدی بسیار با اهمیت است. سوپرجاذب نوعی پلیمر با ساختار فیزیکی پودر مانند است که به ترکیب خاک افزوده شده و نحوه استفاده از این محصول همانند سایر کودها است و به راحتی امکان پذیر می‌باشد. نکات حائز اهمیت در مصرف سوپر جاذب به شرح زیر است:
برای استفاده از حداکثر راندمان مثبت این محصول باید سوپر جاذب را به خوبی با خاک مخلوط نمایید. چراکه پلیمرها در برابر حرارت و اشعه خورشید مقاومت پایینی داشته و تحلیل می‌گردند . بنابراین با ترکیب صحیح و اصولی سوپر جاذب با خاک، از قرار گرفتن آن در سطح خاک جلوگیری نمایید.
دومین نکته در معرفی این محصول با خواص منحصر به فرد آن وجود ترکیبات خنثی در ساختار پلیمری سوپرجاذب می‌باشد .بنابراین این محصول ترکیبی خنثی بوده و در تغییر ph خاک نقشی ندارد.
برخی گیاهان و محصولات کشاورزی کاشته شده، نسبت به تغییرات محرز خاک حساسیت داشته و واکنش نشان می‌دهند. استفاده از سوپر جاذب تغییری در ساختار خاک ایجاد نمی‌نماید، فقط تکنیکی برای آبیاری به موقع و مناسب است.

نقش سوپرجاذب در ایجاد طراوت و سلامتی گیاهان :

با توجه به نکات گفته شده با کمبود میزان رطوبت و درصد آن در سطح خاک، ریز مولکول‌های سازنده پلیمر شروع به دفع آب می‌کنند. این امر از خشکی خاک جلوگیری کرده و محیط کاشت را دائماً مرطوب نگه می‌دارد، بنابراین گیاهان و محصولات کاشته شده خشکی و کم‌آبی را تجربه نکرده و طراوت خود را حفظ می‌نمایند.
یکی دیگر از عوامل تخریب کننده و مخرب گیاهان، آبیاری شدید و بیش از اندازه است که ریشه گیاه و محصولات کاشته شده را کم کم از بین می‌برد. برای جلوگیری از بروز این حادثه سوپر جاذب نقش بسزایی خواهد داشت. سوپرجاذب با جذب آب اضافی خاک‌ از تجمع بیش از حد آن جلوگیری کرده و گیاه را از پوسیدگی ریشه نجات می‌دهد.

فواید استفاده از سوپرجاذب:

به طور کلی استفاده از سوپرجاذب از هدر رفت انرژی و آب جلوگیری خواهد کرد و نقش به سزایی در کاهش مصرف آب دارد در حال حاضر کشورهای متعددی با کمبود آب روبرو هستند استفاده از این تکنیک کمک شایانی در صرفه‌جویی مصرف آب می‌کند.
یکی دیگر از فواید استفاده از این پلیمر، بهبود کیفیت محصولات تولید شده بوده و در نتیجه برای ارتقا و افزایش کیفیت محصولات کشاورزی می‌توان از سوپرجاذب استفاده نمود .
سوپر جاذب به طور کلی در اقلیم‌های خشک و کم ‌آب کاربرد بیشتری دارد، بنابراین به وسیله آن می‌توان سطح کیفی محصولات کاشته شده در این اقلیم‌ها را به طور چشمگیری افزایش داد.
پودر سوپر جاذب با خاصیت منفی در بار یونی خود به سمت کاتیون ها گرایش داشته و سبب جذب مواد معدنی مفید برای گیاه می‌گردد. با شخم زدن صحیح و مناسب می‌توان این پودر را به طور یکنواخت در سطح خاک پخش نمود. از سوپر جاذب‌ها برای بیابان زدایی و تثبیت ماسه‌های روان نیز استفاده می‌گردد. این محصول جز مواد نامحلول بوده که با ترکیب در آب به حالت ژله مانند در می‌آید.
با توجه به فواید ذکر شده برای این محصول، سوپر جاذب ماده ای کاملا کاربردی و مفید در زمینه کشاورزی است. قیمت تعیین شده برای این محصولات کاملا مناسب و مقرون به صرفه است بنابراین خرید آن در مقیاس بالا یک خرید اقتصادی محسوب می‌‌شود.

شکل ظاهری و خصوصیات فیزیکی سوپر جاذب:

سوپرجاذب به عنوان ،ژل نگهدارنده آب، دارای حالت فیزیکی جامد است. این محصول به شکل بلورهای بی‌رنگ بوده که از تعداد زیادی مولکول تشکیل شده است. سوپرجاذب با حفظ رطوبت خاک سبب تحریک گیاه به ریشه‌دهی می‌گردد، که این اثر به افزایش برگ و شاخه های گیاهان منجر می‌شود. هیدروژل سوپر جاذب با افزایش رطوبت رسانی به محیط سبب افزایش قارچ‌‌ها و باکتری‌های مفید در سطح خاک می‌گردد، عملکرد این دسته از موجودات زیستی به گونه‌ای بوده که سبب بهبود شرایط بیولوژیکی خاک و بستر کشت می‌گردند .
این محصول فاقد بو و سمیت بوده و تغییری در حالت اسیدی و بازی خاک ایجاد نمی‌نماید. Ph محلول حاوی پودر جاذب برابر با مقداری معادل ۶-۷ بوده که خنثی قلمداد می‌شود. پلیمر سوپرجاذب به مقدار مناسبی به خاک اضافه می‌گردد. مقادیر تعیین شده به نوع خاک، میزان آبیاری، نوع اقلیم و .. بستگی دارد.
به عنوان مثال خاک‌هایی با درصد تخلخل پایین نیاز بیشتری به سوپرجاذب‌ها دارند. بنابراین خاک لومی مناسب کشت با درصد تخلخل پایین خود نسبت به سایر خاک ها نیاز بیشتری به سوپرجاذب دارد.

نتیجه گیری:

سوپر جاذب به‌عنوان یک ماده اصلاح کننده بیولوژیکی و فیزیکی در خاک قلمداد شده، که تاثیر بسزایی در کاهش مصرف آب در واحد زمان دارد. این محصول علاوه بر کاهش مصرف نقش بسزایی در بهبود شرایط زیستی گیاه نیز خواهد داشت. بنابراین خرید پلیمر مدنظر بسیار مقرون به صرفه و مفید می‌باشد.

با تشکر از توجه شما جهت افزایش سطح علمی و تجربی آل کود ما را از نظرات، پیشنهادات و بخصوص انتقادات سازنده خود بهره مند سازید.

آل کود