سولفات روی که با فرمول شیمیایی ZnSO4 نوشته می شود یک ترکیب شیمیایی غیر آلی و معدنی می باشد که برای استفاده در صنایع مختلف کاربرد دارد، از این ماده در صنایع کشاورزی به عنوان کود شیمیایی استفاده می شود و میزان جذب روی را در گیاهان افزایش می‌دهد، همچنین در تغذیه دام و طیور نیز به عنوان مکمل غذایی استفاده میشود و در صنایع نساجی و چرم سازی نیز کاربردهای فراوانی دارد. سولفات روی به راحتی در آب محلول می شود و دارای حالتی کریستالی مانند است، این ماده معدنی تاثیر بسیار زیادی در سلامت بدن انسان حیوان و رشد و نمو بهتر گیاهان دارد. برای تزریق سولفات روی به گیاهان و درختان، محلول آبی آن را در ریشه گیاه می ریزند و یا این که با استفاده از اسپری های حاوی سولفات روی شاخ و برگ گیاهان و درختان را کود دهی می کنند.
این ماده معدنی از ترکیب سولفوریک اسید و اکسید روی تشکیل می شود، بدین ترتیب که سولفوریک اسید غلیظ را با ۲۵ درصد آب مقطر مخلوط نموده و مقداری از کربنات روی را با محلول حاصل ترکیب می کنند. سپس با استفاده از روش های مخلوط سازی و سانتریفیوژ و گذر از صافی، سولفات روی را از محلول حاصل جدا می کنند و پس از خشک شدن ماده حاصل شاهد تشکیل بلورهای سولفات روی خواهیم بود.
اگر تاکنون به برگهای گیاهان دقت کرده باشید،شاید برگ های زرد رنگ را در میان سایر برگهای گیاه مشاهده کرده باشید. علت همین رنگ زرد به کمبود روی در آنها برمی‌گردد،پس اگر کشاورزی بتواند علوفه ها و گیاهان خود را با کود شیمیایی سولفات روی تقویت نماید. از زردی برگها در گیاهان جلوگیری خواهد شد که این خود تاثیر زیادی در افزایش میوه دهی و باروری درختان و بوته ها خواهد داشت. پس اگر مشاهده کردید که برگ گیاهان و یا درختان شما کوچک مانده و یا به صورت لکه های سوخته قهوه ای نمایان شده است، متوجه باشید که درخت یا بوته شما از کمبود سولفات روی رنج می‌برد و شما باید هرچه سریعتر نسبت به تامین این ماده معدنی اقدام کنید.
همانطور که اشاره شد یکی از مهمترین علائم کمبود روی در گیاهان و درختان زردی برگ ها و سوختگی لکه های آنهاست که برای جلوگیری از آن میتوان از کود روی استفاده کرد اما برای اینکه به صورت واضح تر و تخصصی تر کمبود این ماده معدنی را متوجه بشوید، توجه به علایم زیر به کمک کننده خواهد بود:
الف – میوه ها به صورت کوچک رشد می کنند بعد بعضی از میوه ها به صورت نارسیده خشک می شوند، بنابراین سولفات روی زمان رشد کامل میوه ها را کاهش داده و درصد باروری درختان را بسیار افزایش خواهد داد.
ب – در بوته ها و درختان شما آب کافی در اختیار دارند،اما متوجه می شوید که برخی از شاخه ها و یا بوته ها بی دلیل خشک شده اند.
ج – ریزش بیش از حد میوه ها پس از رسیدن را در حالت نارسیده نیز از علائم کمبود روی در درختان است.
د – اگر درخت پرتقال یا نارنگی یا نارنج دارید،متوجه خواهید شد که پوسته میوه ها بسیار کلفت است طوری که میوه غیر قابل خوردن است.
حال که به بررسی علائم کمبود روی در درختان و گیاهان پرداختیم، نوبت آن رسیده که دلیل این امر یعنی کمبود روی را بررسی کنیم.
همانطور که میدانید اکثر قریب به ۹۹ درصد گیاهان و درختان از خاک تغذیه می کنند و کیفیت خاک تاثیر خیلی زیادی در کیفیت میوه ها خواهد داشت، بنابراین اگر زمین کشاورزی شما حاصلخیز باشد درختان شما پربار تر و در نتیجه درآمد شما نیز بیشتر خواهد شد. پس میتوان گفت که کمبود روی به گیاه مربوط نمی شود بلکه خاک علت اصلی کمبود روی می باشد. اما اینکه چرا برخی از خاک ها سرشار از سولفات روی هستند ولی برخی فاقد این ماده حیاتی می باشند، عوامل زیر دلیل این امر را ثابت می کند:
۱- آهکی بودن خاک زمین و داشتن PH بالا
۲- استفاده بیش از حد و بی رویه از کودهای فسفاتی که توسط کشاورزان بی تجربه و تازه کار انجام میشود،ا ین مشکل در مورد زمین های اجاره ای بیشتر است.
۳- آبیاری زمین با استفاده از آب های دارای سختی بالا
تحقیقات دانشمندان ایرانی نشان داده که بیش از نیمی از زمین های ایران فاقد روی سولفات کافی بوده، به همین دلیل نیمی از محصولات کشورمان از جمله مرکبات،غلات و میوه‌هایی مانند سیب، گلابی، هلو در اوج باروری خشک میشوند.
همانطور که اشاره شد PH بالای خاک مانع از جذب روی توسط گیاهان خواهد شد، وجود درصد بالایی از مواد معدنی مانند کربنات کلسیم، کربنات روی و سایر مواد معدنی شامل منیزیم، فسفر و … مانع از جذب سولفات روی موجود در خاک توسط گیاهان میشود و در نتیجه با خشکی برگان و افتادن میوه های آن مواجه خواهیم شد.
پس از درجه اول انتخاب خاک مناسب با درجه سختی ایده آل و PH تایید شده توسط کارشناسان و مهندسان کشاورزی، حاصلخیزی خاک را تضمین خواهد کرد و در نتیجه می توان درختانی پربار کاشت. معمولا خاکهایی که پس از چند بار کشت می شوند، پس حتما باید این خاک را تحت نظر این کارشناس مورد بررسی قرار گرفت بعد میزان روی و سایر مواد معدنی موجود در خاک را برآورد نمود. همچنین توصیه میشود در خاکهای مشکوک به کمبود روی یونجه و شبدر بکارید، چرا که این دو گروه مقاوم هستند و قادر به جذب روی موجود در اعماق خاک هستند و می‌توانند به عنوان یک کود گیاهی عمل کرده و زمین مورد نظر را دوباره احیا کنند،پس قبل از اقدام به کاشت درخت یا بوته ای حتماً از این دو گیاه بهره ببرید.
روش دومی که میتوانید پس از آن بهره ببرید، استفاده از سولفات روی می باشد. معمولاً روی زمانی جذب گیاه خواهد شد که به صورت محلول در خاک باشد، پس سولفات روی و کریستالهای روی بهترین گزینه برای رساندن روی به گیاهان در سریع ترین زمان ممکن می باشد.
برآوردها نشان داده که هر درخت به ۲۰۰ الی ۴۰۰ گرم سولفات روی و هر هکتار زمین به ۲۰ الی ۴۰ کیلوگرم سولفات روی احتیاج دارد. برای کود رسانی روی سولفات از شیوه پودری، کریستالی و آب پاشی استفاده می‌کنند که شما با توجه به نوع محصول خود می توانید گزینه مناسب و ارزان تر را انتخاب کنید.
همانطور که در طی مقاله نیز اشاره شد وجود مقدار کافی روی سولفات در خاک باعث سرسبزی و شادابی برگ درختان و بوته ها خواهد شد، سرعت رشد میوه ها را افزایش خواهد داد و از خشک شدن و ریزش میوه ها نیز تا حد قابل توجهی جلوگیری خواهد کرد.
مکانیزم اثر روی بدین شکل است که این ماده معدنی سرعت فتوسنتز گیاه را افزایش داده و میزان جذب آب و سایر مواد معدنی، قند و پروتئین را افزایش خواهد داد. همچنین مقاومت گیاه را در مقابل بیماریها و آفات افزایش خواهد داد.
سولفات روی دارای مقادیر زیادی گوگرد می باشد، گوگرد خود سبب کاهش PH خاک و در نتیجه جذب بهتر مواد معدنی و اسید آمینه ها توسط گیاه خواهد شد. همچنین سولفات روی با افزایش درصد جذب آب توسط گیاه ، درصد سنتز اسید آمینه تریپتوفان را افزایش خواهد داد. همانطور که میدانید این ماده باعث ایجاد اکسین در گیاه میشود و اگر میزان اکسین موجود در گیاه کاهش یابد، درصد جذب آب توسط دیواره های سلولی و آوند های گیاه کاهش خواهد یافت و نتیجه اینکه خشکی برگ ها و ساقه ها را شاهد خواهیم بود.
جالب توجه است که فلز روی باعث فعال شدن ۳۰۰ نوع آنزیم در گیاهان خواهد شد این آنزیم ها وظیفه رشد، باروری،افزایش سرعت فتوسنتز و سنتز، حفظ طراوت و سرسبزی، افزایش مقاومت در برابر آفات و بیماری ها و افزایش سطح مقاومت در برابر شوری خاک و گرمای بیش از حد را برعهده خواهند داشت.
خوشبختانه همه میوه ها نسبت به کمبود روی حساس نیستند و فقط تعداد خاصی از آنها این کمبود را تجربه می کنند که از جمله غلات و حبوبات می توان به گندم، سویا، ذرت، برنج، سورگوم و نخود اشاره کرد. از میوه‌ها نیز میتوان به انواع انگور و انواع مرکبات مانند پرتقال نارنگی نارنج و … اشاره کرد، درختان میوه های مانند سیب گلابی هلو شلیل و غیره نیز تا حتی کمی تحت تاثیر کمبود روی خواهند بود. اما جالب است بدانید که سبزیجات، جو و هویج نسبت به کمبود روی مقاوم تر هستند ، بنابراین در زمین هایی که احساس می کنید روی سولفات کمتری در آنها وجود دارد می توانید این سبزیجات را به کارید.
اگر بخواهیم از این کود به صورت محلول استفاده کنیم،باید درختان و بوته‌ها را قبل از شکوفه دادن و در اوایل بهار با استفاده از اسپری های حاوی کود سولفات روی و اسید بوریک و اوره کود دهی کرد.
اما اگر بخواهیم از شکل پودری یا کریستالی این کود استفاده کنیم در اواخر پاییز و یا اوایل بهار می توان زمین شخم زده را با ترکیبی از این کودها صاف کرد. بدین ترتیب کود به اعماق خاک رفته و به مرور زمان و با آبدهی گیاهان و درختان باعث تقویت آنها خواهد شد.
اگر در پاییز سال قبل یا بهار همان سال اقدام به کود دهی زمین کرده باشید، با شکوفه دادن گل ها متوجه خواهید شد که گل ها محکم تر هستند و در برابر وزش باد و تگرگ ها مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند و همچنین شاهد خواهید بود که میوه ها زودتر از سال های قبل می رسند و آماده برداشت نیز خواهند شد.
سولفات روی در سه شکل پودری، کریستالی و محلول در آب وجود دارد که در میان سولفات روی پودری که کمترین قیمت را دارد. به دلیل نوسانات بازار امکان درج قیمت دقیق آنها وجود ندارد.
اگر صاحب زمین زراعی، گلخانه و یا باغ میوه هستید و از زردی برگ درختان و ریزش بیش از حد میوه های باغ خود نگران هستید،می توانید با کارشناسان بخش فروش تماس گرفته و از مشاوره کاملاً رایگان در این زمینه برخوردار شوید. پس از دریافت مشاوره مقدار لازم کود بر حسب متراژ زمین شما محاسبه شده و در صورت سفارش برای شما ارسال خواهد شد.
چنانچه این مقاله برای شما واقع شد میتوانید به مقاله کود کامل مراجعه کنید.
آل‌کود، مرجع کامل مقالات آموزش کشاورزی و بزرگ‌ترین وارد کننده و فروشنده انواع کودهای ارگانیک در ایران است. پشتیباتی تمام مراحل کشت و خرید مایحتاج مورد نیاز باغ‌داری و کشاورزی خود را از ما بخواهید. با آل‌کود تمام نیازهای باغبانی و کشاورزی‌تان را برطرف کنید.
مشاوره کود دهی، فروش ریز مغذی
بدون دیدگاه