آهن یکی از مهم‌ترین عناصر غذایی برای رشد گیاهان است و اگر به میزان کافی آن را در اختیار ریشه یا سایر قسمت‌ها قرار ندهید، ممکن است عملکردهای اساسی نظیر انتقال انرژی، رشد و نمو، تولید کلروفیل، تولید آنزیم، گسترش ریشه و دریافت اکسیژن به طور استاندارد انجام نشوند. از این رو لازم است هر کشاورز یا باغداری به خوبی با نحوه شناسایی و رفع کمبود آهن در گیاهان آشنا باشد.
اغلب گیاهانی که دچار کمبود آهن می‌شوند، با مشکلاتی همچون زرد شدن برگ و یا کلروز برگ، کاهش گل‌دهی، رشد ضعیف، ریزش برگ و از بین رفتن ریشه مواجه خواهند شد. از این جهت بهتر است بدانید روش‌های پیشگیری از کمبود آهن، خیلی ساده‌تر از روش‌های درمانی هستند. پس تا جایی که امکان دارد نسبت به علائم کمبود آهن در گیاهان مختلف بی‌تفاوت نباشید و در زمان‌های لازم نیز سلامت گیاهان را با دقت مورد بررسی قرار دهید.
چگونگی تشخیص کمبود آهن در گیاهان
نحوه شناسایی و رفع کمبود آهن در گیاهان اصلا کار دشواری نیست و هر کسی می‌تواند با در نظر گرفتن یک‌سری موارد ساده، به راحتی این کار را انجام دهد. از آن جایی که جذب آهن توسط درختان یا محصولات کشاورزی بیشتر به PH خاک بستگی دارد، بهتر است از نرمال بودن سطح آن اطمینان حاصل نمایید.
توجه داشته باشید از جمله بارزترین علائم کمبود آهن در گیاهان، کلروز برگ است. در صورت مواجه شدن با این مشکل رنگ برگ‌های گیاه رو به زردی می‌رود اما رگبرگ‌ها به شکل سبز تیره باقی می‌مانند. بنابراین اگر زمانی متوجه چنین علائمی شدید، بهتر است سریعاً اقدام به رفع آن کنید زیرا بی‌توجهی به این مسئله موجب سوختگی برگ‌ها خواهد شد.
بیشتر بخوانید: کود کامل 40-6-10 تانسو
البته ناگفته نماند که کمبود آهن فقط به زرد شدن برگ‌ها منجر نمی‌شود و می‌تواند مشکلات دیگری را هم به همراه داشته باشد. پس برای مواجه نشدن با دیگر عوارض کمبود آهن برای گیاهان بهتر است هر چند وقت یک‌بار حتما آزمایش خاک یا برگ را انجام دهید تا کمبودهای موجود بهتر نمایان شوند و شما نیز با توجه به آن‌ها بتوانید بهتر نسبت به رفع نیازها آن‌ها اقدام نمایید.
به همین خاطر پس از این که با نحوه شناسایی و رفع کمبود آهن در گیاهان به خوبی آشنا شدید، بهتر است اقدامات اصولی را در مواقع ضروری انجام دهید و اجازه ندهید که سلامت محصولات‌تان به خطر بی‌افتد.
مناسب‌ترین راهکارها جهت رفع کمبود آهن در گیاهان
معمولاً عنصر آهن در خاک به گونه‌ای است که اکثر گیاهان نمی‌توانند دسترسی راحتی به آن داشته باشند و از این طریق نیز دچار کمبود آهن می‌شوند. بنابراین اگر محیط مورد نظرتان قلیایی است یا این که مقداری آهک به آن اضافه شده، باید حتما نظارت دقیقی بر روی گیاهان‌تان داشته باشید زیرا این یک علت شایع جهت کمبود آهن است.
در صورتی که سطح PH خاک نرمال نباشد، می‌توانید با استفاده از کود یا آب آن را به حالت متعادل تبدیل کنید اما توجه داشته باشید این امر ممکن است به زمان طولانی نیاز داشته باشد. با این حال اگر سطح پی‌اچ نرمال شد اما همچنان کمبود آهن وجود داشت بهتر است از کلات آهن بهره بگیرید و گیاهان خود را تقویت کنید.
توجه داشته باشید مصرف بیش از حد روی، منگنز و مس می‌تواند تاثیر زیادی بر روی جذب نشدن آهن داشته باشد بنابراین تا حد ممکن از کودهایی که این عناصر در آن‌ها به مقدار زیادی وجود دارد، بهره نگیرید.
اگر به خوبی با نحوه شناسایی و رفع کمبود آهن در گیاهان آشنا نیستید، به هیچ عنوان دست به انجام کارهای خودسرانه نزنید و از افراد متخصص در این زمینه راهنمایی بگیرید زیرا ممکن است در اثر انجام کارهای نامناسب، کمبودهای موجود بیشتر شوند.
آبیاری بیش از اندازه و همچنین کم‌آبی در گیاهان نیز موجب ایجاد استرس و کلروز خواهند شد. به همین دلیل سعی کنید آبیاری را به صورت سبک و با دفعات بیشتر انجام دهید تا گیاهان‌تان آسیب نبینند. کاهش استفاده از ماشین آلات در زمین نیز می‌تواند از فشردگی خاک و از بین رفتن عنصر آهن جلوگیری نماید.
در حال حاضر کودهای طبیعی و شیمیایی بسیار متنوعی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها جهت رفع کمبود آهن گیاهان و خاک استفاده کنید اما از میان گزینه‌های موجود کود آهن مایع، کود اسید هیومیک، کود شوک 10 ایکس، کود کلات آهن و روی، کود عصاره جلبک دریایی و کود 20 20 20، مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند.
به همین دلیل نیز توصیه می‌کنیم به جایی مصرف کودهای نامرغوب و مضر، از این کودهایی که نام بردیم به صورت اصولی بهره بگیرید و علاوه‌بر آهن، دیگر کمبودهای موجود را هم برطرف کنید و گیاهانی سالم داشته باشید.
بیشتر بخوانید: بهترین روش کوددهی مرکبات
مسلما تا این قسمت از مقاله با نحوه شناسایی و رفع کمبود آهن در گیاهان آشنا شده‌اید و می‌دانید که در بروز علائم مختلف چه اقدامات مناسبی را انجام دهید. از این رو بهتر است در نظر داشته باشید عواملی همچون بالا بودن PH خاک، جنس و نوع خاک، پایین بودن هوموس خاک، متعادل نبودن عناصر غذایی در خاک، بالا بودن مقدار آهک موجود در خاک، عدم تهویه در خاک، انجام ندادن عملیات زراعی نظیر شخم زدن و بالا بودن بی‌کربنات موجود در آب آبیاری نیز می‌توانند در کمبود آهن نقش داشته باشند.
بدون دیدگاه