کاکتوس

کاکتوس و انواع آن

گیاه کاکتوس یکی از محبوب ترین گیاهان خانگی محسوب می شود. این گیاه مقاوم از تیره کاکتوسیان است و اغلب به اشکال گوشتی و خاردار مشاهده می شود. شگفت اینکه برخی از کاکتوس ها گل های بسیار زیبایی می دهند و برخی از آن ها میوه های خوراکی خوشمزه ای را تولید می کنند. کاکتوس با  ذخیره آب زیاد یکی از گیاهان بومی مناطق گرم و خشک سراسر دنیاست. انواع کاکتوس ها، روش های تکثیر آن ها و نحوه مقابله با آفات و بیماری های کاکتوس از مهمترین عنواینی است که سعی می کنیم در این  مقاله به آن ها به بپردازیم.

کاکتوس
کاکتوس

معرفی گیاه کاکتوس

بیشتر محققان و پژوهشگران منشا گیاه کاکتوس را سرزمین های گرم و خشک آمریکای لاتین می دانند.این گیاه خارق العاده به تنش های آبی و دمایی بالا بسیار مقاومت دارد و طی سالیان سال زندگی در شرایطی بیابانی به خوبی تکامل پیدا کرده است. کاکتوس ها در فصول گرم و خشک و در شرایط خشکسالی با ذخیره آب امکان زیست را برای خود فراهم نموده اند. شبکه ریشه ای کاکتوس ها به خوبی تکامل پیدا کرده است و در باران های ناگهانی و فراوان بیابان آب زیادی را جذب خواهد کرد. امروزه افراد علاقه مند به نگهداری از کاکتوس ها روی آورده اند و با فراهم کردن شرایط نگهداری کاکتوس از کاکتوس، گیاهی آپارتمانی و لوکسی درست کرده است. اما نکاتی که پیرامون نگهداری از کاکتوس ها وجود دارد، با نگهداری و مراقبت از سایر گیاهان آپارتمانی متفاوت است. در این مقاله به طور اختصار در مورد نگهداری کاکتوس نکات حائز اهمیت را ذکر خواهیم کرد.

 

فراهم نمودن شرایط نگهداری کاکتوس

مهمترین اصل در نگهداری از هر گیاهی فراهم نمودن شرایط پرورش آن گیاه در وضعیت بومی گیاه است. از آنجاییکه کاکتوس هیچگاه در خاک های رسی و پر باران نمی روید، نمی توان در نگهداری کاکتوس چنین توقع نابجایی را داشت. اولین اصل و مهمترین اصل در نگهداری کاکتوس فراهم نمودن بستر کشت مناسب کاکتوس است.

بستر کشت کاکتوس

انتخاب بستر کشت مناسب کاکتوس ها تا اندازه زیادی به تجربه پرورش دهندگان باز می گردد. اما به طور کلی کاکتوس ها، خاک های شن و ماسه همراه با کمپوست و خاک باغچه را به سایر ترکیبات خاک ترجیح می دهند.توصیه های انتخاب میزان استفاده از هر یک از فاکتورهای مورد نیاز بستر کشت کاکتوس بنابر تجربه متفاوت است در این جا به مهم ترین توصیه های تهیه بستر کشت و وجوه مشترک بین آن ها اشاره خواهیم کرد.

کاکتوس
کاکتوس

قواعد ساخت بستر کشت مناسب کاکتوس

به طور کلی ترکیب خاک باغچه به اضافه شن و ماسه (به میزان مساوی) و کمپوست (خاک برگ گیاهان ) موجب ایجاد بافت مناسب کشت گیاهان می شود. این ترکیب بهترین ترکیب قابل استفاده در ساخت بستر کشت انواع کاکتوس هاست. اما بنابر تجربه، عده ای ترکیب خاک رسی، ماسه، خاک باغچه، کمپوست(ورمی کمپوست یا خاک برگ) ، پیت ماس و خاک  زغال را بهترین ترکیب کشت گیاهان کاکتوس می دانند. هر روشی که برای کشت کاکتوس به کار می گیرید تفاوتی ندارد، تنها استفاده از خاک ذغال را فراموش نکنید. خاک ذغال یکی از مهمترین ترکیبات مورد نیاز کاکتوس ها است. خاک ذغال جلوی پوسیدگی ریشه را تا اندازه خواهد گرفت و به رشد و تغذیه کاکتوس کمک می کند. خاک ذغال با داشتن کربن یکی از منابع غذایی رشد کاکتوس هاست. در ادامه یکی دیگر از فرمول های ساخت بستر کشت کاکتوس ها که بر اساس تجربه به دست آمده است، به شما معرفی می گردد. این فرمول شامل دو قسمت شن شسته شده و بدون املاح ، مقدار کمی کود پوسیده گاوی و همچنین مقداری ذغال چوب است.لازم به توجه است که به عنوان کمپوست برخی از افراد از ورمی کمپوست استفاده کرده اند و نتیجه خوبی نیز گرفته اند.

گیاه کاکتوس نیازمند ترکیبی از npk  مثل نیتروژن و فسفر و پتاسیم برای رشد هر چه بهتر است نیتروژن باعث روشن شدن و براق شدن برگ های کاکتوس می شود  که این نیاز را با کود npk می توان رفع کرد.

تعویض گلدان کاکتوس

در شرایطی ممکن است که کاکتوس دچار بیماری پوسیدگی شود و یا نیاز به تعویض گلدان برای فضای بیشتر داشته باشد. مراحل تعویض گلدان کاکتوس به ترتیب زیر می باشد

  • پایین ترین بخش گلدان را با سنگریزه تمیز پر کنید و مقداری ذغال فعال در آن بریزید.
  • دو قسمت ماسه و یک قسمت خاک باغچه به آن اضافه نمایید و با مقداری پرلیت آن ها را ترکیب کنید. توجه داشته باشد که ماسه ها حتما شسته شده و فاقد املاح اضافی باشد.
  • روی سطح خاک گلدان کاکتوس را با مقداری سنگریزه غیر رنگی بپوشانید.
  • نکته: در خاک کاکتوس کلوخ نباید وجود داشته باشد.
  • نکته2: تعویض مرتب گلدان کاکتوس چندان توصیه نمی شود و تنها در موارد خاص مانند ابتلا به پوسیدگی به واسطه آبیاری بیش از حد، این روش پیشنهاد می گردد.

 

بیماری های کاکتوس

کاکتوس ها در عین مقاومت به تنش های محیطی در برابر برخی از آفات، بیماری ها و شرایط فیزیولوژیک حساس و آسیب پذیر هستند.   بنابراین اگر با آبیاری بیش از حد توقع سلامت کاکتوس خود را دارید، در اشتباه هستید. کاکتوس ها بنا بر شرایط زیست بوم خود تکامل یافته و آبیاری آن ها مانند سایر گیاهان آپارتمانی چندان معقول به نظر نمی رسد. همانطور که ذکر شد در صورت آبیاری بیش از حد کاکتوس و ظهور قارچ و پدیده پوسیدگی بهترین کار تعویض گلدان کاکتوس با حفظ اصول تعویض است.

نیاز نوری کاکتوس

انواع کاکتوس ها به نور زیاد برای رشد و نمو احتیاج دارند. اما این نور زیاد در فصل تابستان می تواند منجر به گیاه سوزی شود. گیاه سوزی در کاکتوس به دو شکل رنگ پریدگی و ایجاد لکه های قهوه ای بروز می کند. اگر آفتاب سوختگی کاکتوس شدید باشد، لکه های قهوه ای در آن پدید خواهد آمد. با مشاهده لکه قهوه ای دیگر امیدی به بازگشت سلامت گیاه نیست ولی در غیر این صورت  می توان با تغییر مکان گلدان کاکتوس چشم به برگشت کاکتوس داشت. عموما در فصول تابستان پنجره های شرقی جنوبی نور مناسبی دارند و در زمستان نور پنجره های جنوب از تمامی نورها مناسب تر است. ضمنا توجه داشته باشید که نور کافی می تواند منجر به گلدهی کاکتوس ها شود.

آفات کاکتوس

دو آفت شپشک و  کنه دو نقطه ای دو آفت مهم گیاهان کاکتوس است. مبارزه با شپشک ها از طریق آفت کش های سیستمیک امکان پذیر است و راه ساده تر آن پاک کردن اثر آفت از روی کاکتوس با کمک اسپری آب و صابون و دستمال یا مسواک است. به این شکل که مواضع آلوده با کمک اسپری آب و صابون ابتدا مرطوب می شوند و سپس با یک مسواک به خوبی تمییز می گردند. اما اگر کاکتوس شما به کنه دو نقطه ای مبتلا شده باشد دیگر آفت کش های ساده کارگر نخواهند بود. در این شرایط می توانید از سموم کنه کش نظیر آبامکتین استفاده نمایید. در این مبارزه نیز استفاده از دستمال پارچه ای یا مسواک آغشته به صابون موثر خواهد بود.

کاکتوس
کاکتوس

انواع کاکتوس

کاکتوس ها بر اساس ویژگی دارا بودن برگ به سه گروه مهم طبقه بندی می شوند. کاکتوس های دسته اول دارای برگ می باشند مانند کاکتوس های پرسکیه، این دسته از کاکتوس ها در پی اچ اسیدی به خوبی رشد می کنند. کاکتوس های پرسکیه پی اچ 5.6 الی 5.7 را برای رشد و تکثیر مناسب می دانند. دسته اول یعنی کاکتوس های پرسکیه به راحتی در ماسه ریشه دار می شوند.قلمه زدن روش مناسبی برای تکثیر آن ها است.  دسته دوم کاکتوس های اوپنسیه هستند این دسته از کاکتوس ها دارای برگ می باشند ولی برگ آن ها موقتی است و بعد از مدتی می ریزد. اوپنسیه ها که در ایران به کاکتوس های راکتی نیز مشهور هستند، جزو کاکتوس هایی می باشند که برخی از آن ها خاصیت دارویی و خوراکی نیز دارند. دسته سوم خانواده سریوس ها هستند. این دسته از کاکتوس ها به هیچ عنوان برگ نمی دهند و پوشش سطح آن ها سراسر خار است. کاکتوس مشهور مامیلاریا یکی از مهم ترین زیر دسته های خانواده سریوس محسوب می شود. این کاکتوس با گلدهی منظم در حضور نور آفتاب یکی از کاکتوس های جالب و زیبا می باشد. وجود خارهای گزنده این خانواده موجب شده که نگهداری آن ها در منزل دور از دسترس کودکان توصیه می شود.

روش های تکثیر کاکتوس

کاکتوس ها مانند سایر گیاهان به دو روش جنسی و غیر جنسی تکثیر می شوند. برخی از آن ها که قادر به تولید بذر هستند از طریق جنسی و با کشت بذر در یک سبد پلاستیکی کم عمق ازدیاد پیدا می کنند. اگر کاشت بذر کاکتوس به صورت کاملا علمی در خاک بسیار سبک پیت ماس صورت پذیرد، زمان رشد و نمو کاکتوس به طور محسوسی افزایش می یابد. روش دیگر ازدیاد کاکتوس ها روش غیر جنسی است. در روش غیر جنسی کاکتوس ها به دو طریق قلمه زدن و پیوند زدن افزایش پیدا می کنند. قلمه زدن از سایر روش های گفته شده متدوال تر است.

قلمه زدن کاکتوس

در روش قلمه زدن کاکتوس بعد از قطع قسمتی از کاکتوس آن را در معرض نور آفتاب قرار می دهند. این کار به جهت خشک نمودن شیرابه کاکتوس انجام خواهد شد. بعد از این مرحله قرار دادن قلمه در بستر کشت آخرین مرحله قلمه زدن کاکتوس است. راه راحت تر قرار دادن بخش قلمه خورده در آب 45 درجه سانتی گراد است. از این طریق شیرابه کاکتوس قطع می گردد.

کاکتوس
کاکتوس

پیوند زدن کاکتوس

کاکتوس ها مانند سایر گیاهان تونایی قرار گرفتن بر روی پیوندی از خانواده کاکتوس ها را دارند. عمدتا مامیلاریا و بخشی از اوپنسیه ها بر روی پایه کاکتوس های مخروطی به خوبی پیوند می خوردند.

با توجه اینکه کاکتوس ها روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می گیرند، خرید فروش آن ها رونق بیشتری گرفته است. از طرفی با شناخت بیشتر کاکتوس ها، برخی از کاکتوس ها میوه های خوشمزه ای نیز به ثمر می رسانند. میوه کاکتوس یکی از بهترین و آینده دارترین تولیدی های پربازده در کشور ما است. به نظر می رسد که شناخت روزافزون کاکتوس به توسعه پرورش آن کمک خواهد کرد.

 

4.8/5 - (6 امتیاز)
رضایتمندی شما از این مقاله!
5/5
جستجو
فهرست مطالب

همین‌حالا از مشاوره رایگان آل‌کود استفاده کن

این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

مشاوره کود دهی، فروش ریز مغذی

09120807366
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]