بیماری کپک خاکستری انگور، در تاکستان های ایران و جهان با بیمار کردن خوشه ها و درختچه های انگور خسارات فراوانی به بار می آورد. عامل ایجاد این بیماری نوعی قارچ می باشد که نژادهای مختلفی دارد و حتی به محصولات دیگر بغیر از انگور نیز حمله می کند اما مهم ترین میزبان آن درختان میوه و انگور می باشد. در ادامه مطلب در مورد اثرات بیماری کپک خاکستری بیشتر توضیح خواهم داد.
دلیل اینکه این بیماری نام کپک خاکستری گرفته این است که پس از ورود به گیاه، بر روی آن پوشش خاکستری شکننده و ضعیفی ایجاد می کند. اولین نشانه های آلودگی درخت انگور به کپک خاکستری، پس از شروع بارش در فصل بهار و به صورت خشک شدن سرشاخه ها دیده می شود. برگ های آلوده به قارچ رنگ های قهوه ای متمایل به قرمز خواهند گرفت و از سبزینگی آن ها و عمل فتوسنتز کاسته خواهد شد؛ این امر در نهایت به ضرر تولید انگور منجر می شود زیرا گیاه مواد مغذی لازمه برای تولید دانه و حبه انگور را نخواهد داشت.
عامل بیماری کپک خاکستری، به گل آذین درختچه انگور نیز نفوذ کرده و شکوفه ها را خشک می کند و مانع از میوه دهی انگور می شود زیرا گلی وجود ندارد که دانه ای تولید شود. در این بیماری خوشه ها از محلی که به یکدیگر فشردگی دارند و بصورت تنگاتنگ قرار گرفته اند، یعنی وسط خوشه آلودگی به قارچ بروز می کند و بیماری به بخش های پایین رسیده و کل خوشه را در بر میگیرد. پس از آن اسپورهای قارچ و میسلیوم ها به رنگ خاکستری بر روی خوشه ها ایجاد می شوند که به آن بیماری کپک خاکستری یا پوسیدگی خوشه انگور گفته می شود.
قارچ به محض ورود به گیاه، آنزیم مخصوص خود را ترشح می کند و سلول های بافت انگور را میکشد با استفاده از این روند از مواد مغذی سلول های مرده بهره می برد. علائم بیماری بیشتر در ناحیه دم خوشه و خوشه انگور مشاهده می شود.
درخت انگور در دوره زمانی نزدیک به برداشت میوه نسبت به بیماری حساسیت بالایی دارد و به خصوص در اواخر بهار، در کناره های برگ و رگبرگ های اصلی لکه های بزرگ، نامنظم و رنگ قرمز مایل به قهوه ای به وجود می آید که به مرور زمان سبب خشکی برگ ها می شود.
وقتی رطوبت محیط برای رشد قارچ فراهم شود، امکان دارد روی لکه ها پوشش خاکستری رنگ ایجاد شود. پس از ورود عامل بیماری، ساقه ها و جوانه های نو به رنگ قهوه ای مایل به قرمز در می آیند و سرانجام خشک می شوند.
اگر با کپک خاکستری مقابله نشود آن چنان پیشرفت می کند که حتی خوشه گل دهنده را نیز خشک می کند. قارچ بر روی ساقه مو زخم های قهوه ای ایجاد می کند که با گذشت زمان به سیاهی می رود در انتهای فصل تابستان زخم های ایجاد شده گسترش می یابند و سبب خشکی ساقه و افتادن خوشه می شوند. در خوشه های به هم فشرده و در یک محل متمرکز شده شدت آلودگی بیشتر است.
تشخیص آلودگی انگور به علت بیماری کپک خاکستری به راحتی انجام می گیرد زیرا به وضوح قابل مشاهده می باشد. این بیماری در مراحل قبل و پس از برداشت انگور تهدید جدی برای آن به حساب می آید و سبب پوسیدگی خوشه انگور می شود.
عامل ایجاد کپک خاکستری، یک قارچ نکروتروفیک می باشد؛ خصوصیات این دسته قارچ ها به گونه ای است که برای بدست آوردن مواد غذایی خود، میزبان را به کام مرگ می برند در نهایت به دلیل عدم فعالیت سلول گیاهی، بافتی که کپک روی آن را پوشانده به رنگ سیاه دیده می شود.
آلودگی خوشه های انگور به دلیل بیماری کپک خاکستری، بعد از دو الی سه هفته قابل مشاهده خواهد بود در صورتی که آلودگی بسیار شفاف دیده شود نشانه نفوذ کامل قارچ بر گیاه و مرگ آن می باشد در این شرایط استفاده از قارچ کش ها تاثیر چندانی ندارد.
در آب و هوای خشک حبه ها بر اثر پوسیدگی خاکستری خشک می شوند اما در هوای مرطوب نرم و آبدار خواهند شد. رطوبت سبب می شود لایه از خاکستر بر روی حبه ها ایجاد شود و انگور های سفید رنگ قهوه ای و انگور های بنفش رنگ قرمز پیدا کنند.
بارش باران روند گسترش بیماری را تسریع می کند و احتمال آلودگی های ثانویه را بالا می برد.
راهکارهای کنترلی:
۱)حجم زیاد خوشه و برگ ها گردش هوا را میان شاخه ها و خوشه ها به حداقل میرساند بنابرین در فصل رشد، شاخه و برگ ها را هرس کنید تا هوادهی بهتری صورت گیرد و از طرفی رطوبت اطراف خوشه ها کم شود این جلوی امر ایجاد و توسعه بیماری را می گیرد و به تبع آن تعداد خوشه های آلوده کم می شود.
۲)مصرف بی رویه کودهای ازت دار را به ویژه در فصل بهار و قبل از برداشت محصول به حداقل برسانید.
۳)باقی مانده شاخ و برگ های آلوده سال قبل را جمع آوری کنید و از بین ببرید تا عامل بیماری نتواند در زمستان زنده بماند.
۴)عفونت قبلی در انگور مقاومت آن در برابر کپک خاکستری را پایین می آورد بنابرین عوامل عفونت زا مانند کرم خوشه خوار و مکنده را با سم پاشی به موقع از بین ببرید.
۵)زمین محل کشت تاک های انگور باید از خاک مناسبی برخوردار بوده و زهکشی خوبی انجام گیرد. محل احداث تاکستان باید به نحوی باشد که نور خورشید به صورت مستقیم بر تاک ها بتابد.
۶)این طرز فکر که با آبیاری بیش از حد می توان تولید محصول را به حداکثر رساند دور بیندارید. آبیاری تاک ها باید نه کم و نه خیلی زیاد باشد و برای بهترین نوع آبیاری، آبیاری قطره ای توصیه می شود.
نتیجه گیری:
افرادی که به کشت تاک انگور می پردازند باید از بیماری ها و عوامل ایجاد آن ها آگاهی داشته باشند و نحوه صحیح مبارزه با آن را بدانند. بیماری کپک خاکستری بیشتر خوشه ها را و از قسمت وسط مورد حمله قرار می دهد البته بقیه اندام های گیاه مانند برگ ها نیز در مقابل این بیماری اصلا در امان نیستند و با حمله عامل قارچی خشک شده و تغییر رنگ می دهند. راهکارهایی نظیر هرس شاخه های آلوده و اضافی، زهکشی مناسب خاک و آبیاری کافی و … برای مبارزه با عامل قارچی توصیه می شود.
با تشکر از توجه شما جهت افزایش سطح علمی و تجربی آل کود ما را از نظرات، پیشنهادات و بخصوص انتقادات سازنده خود بهره مند سازید.
بدون دیدگاه