پرورش زغال اخته

به صورت کلی می‌توان گفت که درختان میوه در شرایط درست آب و هوایی و کوددهی مناسب می‌توانند باعث بهره‌وری بالا برای کشاورز شوند.

از میوه‌های بسیار پرطرفدار و خوشمزه که بازار رقابتی خوبی داشته و باردهی مطلوب آن مورد توجه کشاورزان است، زغال اخته است. این میوه خوشمزه دارای خواص بسیار زیادی است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. در این مقاله از سایت آل کود می‌خواهیم شما را با پرورش زغال اخته و خواص آن آشنا کنیم.

شناخت زغال اخته

زغال اخته به صورت درخت یا درختچه بوده و جز گیاهان گلدار گلبرگ جدا به حساب می‌آید. رنگ گلهای آن زرد و مدل آن به صورت خوشه‌ای است که برای زنبور عسل منبع بسیار غنی محسوب می‌شود.

رنگ برگ‌های زغال اخته سبز پررنگ و براق بوده و همچنین دارای نوک تیزی است. میوه زغال اخته بیضی شکل و طعم ترش و شیرینی دارد، ارتفاع آنها بین ۴ تا ۸ متر می‌باشد. درخت زغال اخته چوب محکمی دارد و در صنعت چوب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

محل پرورش زغال اخته مناطق وسیعی از اروپا و آسیا است. کشورهای آسیایی ایران، ارمنستان و قفقاز در کاشت زغال اخته پیشگام هستند. میوه نرسیده آن ترش بوده و ارزش غذایی بالایی ندارد اما میوه رسیده آن قرمز، خوش رنگ، خوشمزه، شیرین و دارای ارزش غذایی بالایی است.

این میوه تابستانی به صورت تازه مصرف می‌شود اما به صورت خشک شده، ژله، مارمالاد، سرکه، لواشک و قرص‌های آنتی اکسیدانی نیز استفاده می‌شود.

زغال اخته دارای عناصری چون: آهن، کلسیم، اسید فولیک و همچنین ویتامین‌هایی مانند: C,B1,B2,E است. زغال‌اخته  ۱۷ترکیب آنتی اکسیدانی نیز در خود دارد.

از خواص اخته می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که باعث مقاومت بالای بدن در برابر بیماری‌های واگیردار می‌شود. جهت پیشگیری از بیماری‌های قلبی، سرطان، دیابت، آب مروارید، تسلیب شرایین، آرتروز و آرتیک مفید است.

همچنین زغال اخته باعث پیشگیری از عفونت‌های ادراری خواهد شد، چربی‌های بدن را کنترل کرده و در کسانی که دچار سنگ کلیه هستند نیز مصرف آن مفید واقع می‌شود. جهت رفع اسهال نیز از زغال اخته استفاده می شود. همچنین کلسترول خون را پایین می‌آورد.

شرایط پرورش زغال اخته

آب و هوا

این میوه می‌تواند دمای زیر ۲۵ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند اما مقاومت چندانی نسبت به گرمای شدید ندارد و می‌تواند تا ۳۰ درجه سانتی گراد را تحمل کند. اگر بادهای شدید و گرم به درخت بوزد برگ‌هایش می‌ریزد و مقاومتش پایین می آید. در نتیجه زغال اخته در مناطق گرم کشت نمی‌شود.

نور

نور مناسب نیز برای پرورش زغال‌اخته بسیار مهم است و این گیاه احتیاج دارد که در طول روز بین ۶ تا ۸ ساعت نور کامل آفتاب به آن بتابد و زغال‌اخته در سایه توان گلدهی خود را از دست می‌دهد.

خاک

خاک مورد نیاز گیاه زغال اخته نیز بهتر است دارای زهکشی خوبی بباشد. استفاده از مواد ارگانیک و کود پوسیده برای آن بسیار خوب است. زمان کاشت این گیاه نیز بیشتر در تابستان است زیرا در فصول دیگر سال رشد چندانی خوبی ندارد.

بهتر است خاک آن بین ۶۰ تا ۸۰ در صد ماسه یا شن بوده و بین ۲۰ تا ۴۰ درصد خاک رس باشد که ترکیبی خوبی برای ایجاد رطوبت کافی برای زغال‌اخته است.

کود

کود مناسب برای زغال اخته معمولاً کودهای دامی پوسیده و خاک برگ است. اما اگر می‌خواهید کود دهی مناسب و اصولی داشته باشید، با آزمایش خاک به کمبود عناصری که در خاک شما وجود دارد اطلاع پیدا کرده و کوددهی مناسب را انجام دهید. می‌توانید با استفاده از یک کود کامل مانند کود شوک ۱۰ ایکس آمریکایی تمامی عناصر و مواد مورد نیاز گیاه را به آن تزریق کنید.

آبیاری

آبیاری درختان زغال اخته نیز باید به صورت منظم و زمانی انجام شود که خاک تقریباً خشک است. به صورت کلی زغال اخته برای مدت طولانی نمی‌تواند بدون آب زندگی کند. به طور متوسط هفته‌ای یک مرتبه گیاه را آبیاری کنید. درختانی که بالغ هستند را نیز آبیاری نمایید.   آبیاری گیاهان زغال‌اخته باید به صورت قابل قبول باشد خاک آن نباید خیلی مرطوب و یا خیلی خشک شود.

تکثیر زغال اخته

زغال اخته را می‌توان از طریق پاجوش، بذر،  قلمه زدن و خوابانیدن تکثیر کرد. البته از آنجا که پاجوش در گیاه جا اشغال می‌کند. بهتر از هر سال پاجوش‌ها را از گیاه اصلی جدا کرده و به صورت جداگانه بکارید.  با هرس سالانه می‌توانید گیاه مطلوب‌تری تولید کنید در ادامه به بررسی انواع تکثیر زغال اخته میپردازیم.

بذر

پس از برداشت محصول وقتی هسته‌ها را از محصول اصلی جدا کردید می‌توانید برای کاشت، آن را در محیطی مرطوب و سرد حدوداً ۴ درجه سانتیگراد و به مدت حداکثر ۳ یا ۴ ماه نگهداری نمایید. بهتر است بذرها را در عمق یک میلیمتری زمین کاشته و اگر زمین شما شرایط خوبی داشته باشد بین ۱۳ تا ۱۴ ماه می‌توانید جوانه زنی هسته را ببینید.  البته ممکن است این جوانه زنی تا ۱۸ ماه نیز طول بکشد.

قلمه زدن

بهتر است در اواسط تابستان قلمه‌زنی را آغاز کنید، اما اگر می‌خواهید قلمی چوبی بگیرید در آخر پاییز این کار را انجام دهید. معمولاً بین ۶ تا ۸ هفته طول می‌کشد که قلمه‌ها رشد خود را آغاز کنند. معمولاً قلمه‌ها را از ساقه‌های جانبی گیاه که نیمه رسیده یا رسیده دو ساله هستند می‌گیرند.

خوابانیدن ساقه

در این روش ساقه را از گیاه جدا نمی‌کنند، بلکه قسمتی از آن را زیر خاک قرار داده و روی آن خاک می‌ریزند. مدت ریشه زایی در روش خوابانیدن معمولاً حدود ۹ ماه طول می‌کشد. پس از ریشه زنی ساقه را از گیاه جدا کرده به صورت یک گیاه مستقل به آن رسیدگی می‌کنند.

آفات زغال اخته

زغال اخت گیاهی مقاوم است و معمولاً بیماری و آفت خاصی آن را به صورت جدی تهدید نمی‌کند. اما دو نوع پشه وجود دارد ه باعث آلوده شدن ساقه‌ها و بد فرم شدن مدل آنها می‌شود. در این زمان که بهتر است شاخه‌ها را کوتاه کنید.

نوع دیگر آفت خورده شدن برگ‌ها تا رگ برگ‌های گیاه است که بهتر است برای مبارزه با آن از روغن‌های باغی در طول زمستان جهت مبارزه استفاده نمایید. همچنین سفیدک پودری و بیماری لکه برگی از جمله قارچ‌هایی است که می‌تواند زغال اخته را تهدید نماید در این آفت می‌توانید با قطع کردن ساقه‌های آلوده و همچنین استفاده از قارچ کش و سم‌کش‌های مناسب از انتقال آلودگی به سایر قسمت‌ها جلوگیری کنید.

سخن پایانی

همانطور که در مقاله به آن اشاره کردیم گیاه زغال اخته گیاهی مقاوم بوده و به دلیل داشتن بازار رقابتی خوب، خواص بسیار عالی و طعم به یاد ماندنی که بین مردم دارد می‌تواند، با پرورش صحیح و اصولی بازار رقابتی خوبی را تولید کرده و از لحاظ اقتصادی برای باغدار بسیار مناسب باشد.

با نگهداری صحیح میتوان، زغال اخته‌ای خوب، با کیفیت و ماندگاری بالا تحویل بازار دهید. شما می‌توانید جهت مشاوره، خرید کود با کارشناسان آل کود تماس برقرار کنید.